O‘zbek filologiyasi fakulteti o‘zbek tilshunosligi kafedrasi o‘zbek dialektologiyasi

Ma’ruza mashg‘ulotlari


1. “O‘zbek dialektologiyasi” fanining maqsadi va vazifasi.Fanning nazariy va amaliy ahamiyati. Dialektologiyaning paydo bo’lishi haqida ma’lumot. Til va sheva munosabati. O‘zbek shevalarining eng muhim xususiyatlari haqida ma’lumot berish.
Qo‘llaniladigan ta’lim texnologiyalari: muammoli ta’lim. Bingo, blits, ajurali arra, nilufar guli, menyu, bahs-munozara, o‘z-o‘zini nazorat.
Adabiyotlar: A1;A2; Q1; Q2; Q3; Q4.


2. “O‘zbek dialektologiyasi”ning asosiy tushunchalari. Sheva, dialekt va lahja tushunchalari definitsiyasi. Til egasi va sheva egasi tushunchasi. Mahalliy va ijtimoiy dialekt. Lahja va idiom. Lahja va til varianti.
Qo‘llaniladigan ta’lim texnologiyalari: muammoli ta’lim, klaster, insert, dialogik yondashuv, aqliy hujum. Integrativ, munozara, o‘z-o‘zini nazorat.
Adabiyotlar: A1;A2; Q1; Q2; Q3; Q4;Q6;Q7;Q8;


3. O‘zbek shevalarining tarixiy oqimi. Qarluq-chigi -uyg’url lahjaiari. O’zbek shevalarining murakkab tarkibi. Shevalarini o’rganish metodlari. “O‘zbek dialektologiyasi” fanining boshqa fanlar bilan aloqasi.
Qo‘llaniladigan ta’lim texnologiyalari: aqliy hujum, klaster, insert, dialogik yondashuv, muammoli ta’lim, Blits-so‘rov, zig-zag usuli, munozara, BBB, Insert, o‘z-o‘zini nazorat.
Adabiyotlar: A1;A2; Q1; Q2; Q3; Q4;Q7;Q8;Q9;


4. Transkripsiya va transliteratsiya. Dialekt va shevalarda uchraydigan tovushlarning turli ko‘rinishlarini yozuvda ifodalash uchun qo‘llanadigan ma’lum belgilar haqida ma’lumot berish.
Qo‘llaniladigan ta’lim texnologiyalari: aqliy hujum, klaster, insert, dialogik yondashuv, muammoli ta’lim. Ajurali arra, bumerang, 3*3 usuli, munozara, o‘z-o‘zini nazorat.
Adabiyotlar: A1;A2; Q1; Q2; Q3; Q4;Q5;Q6;
5. O‘zbek shevalarining fonetik xususiyatlari. Shevalardagi fonema va uning variantlari masalasi. O‘zbek shevalaridagi unli va undosh fonemalarning tasnifi. Monofton, diftong. Undosh tovushlardagi palatalizatsiya.