O‘zbek adabiyoti tarixi (Eng qadimgi davrlardan XV asrning hirinchi yarmigacha)

Bu qasidaning boshlanishi yo‘q. To‘rtinchi baytdan qasidaning Ulug‘bek Mirzoga bag‘ishlangani anglashiladi:

Adlu dodikim bu kun Sulton Ulug‘bek yuritur,
Ko‘rmadi Nushinravon umrida andog‘ adlu dod.
Ramal: foilotun foilotun foilotun foilun
Avvalgi qasidalardagi Ulug‘bekka xos sifatlar va fazilatlar bu qasi- dada davom ettiriladi.

3. 
   Qasidaning boshlanishi vo‘q, qirq uch baytdan iborat. Dastlab- ki o‘n vetti bayti “Bahoriya”, o‘n sakkizinchi bayti gurizgohdir. Qasida Arslon Xoja Tarxonga bag'ishlangan.
   

Shijoat ichra Ali yanglig‘ Arslon Xoja,
Qilichi chiqsa qinidin, qilur aduni odam.
Mustass: mafo ’ilun foilotun mafo 'ilunfa ’ulun
Arslon Xoja Tarxon Mirzo Ulug‘bekning amiri bo‘lib, Turkiston (Yassi)ga qarashli Sabron shahrida hukmdor bo‘lgan. Yuqoridagi baytda keltirilganiday, Arslonxoja harbiy ishda nihoyatda mohir, ayni paytda shoir ham bo‘lgan. Sakkokiy Sabron shahrida Arslon Xoja himoyasida yashagan degan taxminlar borligini yuqoriga aytdik. Arslon Xoja Ahmad Yugnakiyning “Hibatul-haqoyiq” asarini 1444-yili Samarqandda uyg'ur xatida ko‘chirtirgan. Bu kitobning debochasida Yugnakiy va uning asari haqida 11 baytdan iborat Arslonxojaning she’ri keitirilgan.

3. 
   Qasida qirq baytdan iborat bo‘lib, o‘n to‘rtinchi baytdan Ulug‘bekka bag‘ishlangani anglashiladi. Qasidaning gurizgoh bayti qu- yidagicha:
   

Muiniddin Ulug‘bek xon shahizoda davrinda,
Kiyik arslonu qo‘y, bo‘ri bu kun bir yerda xush o‘tlar.
Hazaj: mafoiylun mafoiylun mafoiylun mafoiylun
Dastlabki o‘n uch bayt nasib qismi bo‘lib, go‘zallaming vasfi, zul- mi, oshiqning iztiroblaridan bahs etadi. Ulug‘bekning yuqoridagi qasida- larda vasf qilingan sifatlari aytiladi.
Sakkokiyning bu qasidasiga Mavlono Haydar Tclba bilan Abdu- razzoq baxshi nazira yozgan. Har ikki naziraning boshlanishi yo‘qligi uchun, Ulug‘bekning nomi ham anglashilmaydi. Haydar Telbaning nazi- rasi o'ttiz bayt, Abdurazzoq baxshiniki o‘n yetti baytdir. Har ikkovming qasidasi Kamol Eroslanning yuqoridagi kitobida berilgan (33-37-b.).

3. 
   Dar madhi Ulug'bek Mirzo, navvarollohu marqadu qasidasi 54 baytdan iborat bo‘lib, dastlabki 27 bayti “Bahoriya” bo‘lgan nasib qismi- ni tashkil etadi. 28-bayt gurizgohdir: