Oz tilim – o‘zbek tilim

Savol va topshiriqlar: 
1.  “O‘lmas  siymo”  ifodasining  Oybekka  nechog‘lik  munosib  ekanligini 
izohlab bering. 
2.  Bu  ifodani  yana  kimlarga  nisbatan  qo‘llash  mumkin  deb  o‘ylaysiz? 
Nega? 
3.  Oybek  nima  uchun  Navoiy  siymosini  yaratishga  juda  qattiq 
kirishganligini izohlab bering. 
4.  Mazkur matn asosida ixcham bayon  yozing.  
 
 
 
 
 
 

---

 
31 
 
To`qqizinchi mashg`ulot 
9. P p harfi: 
 P p harfi  paxta, pichoq, opa, tepa,tup, yop kabi so‘zlarda jarangsiz portlovchi 
lab undoshini ifodalash uchun yoziladi. 
 
                              Quyidagi so‘zlarni ko‘chirib yozing: 
paydo  
payt  
paytga  
pallasida  
paradlar  
Parijda  
parlament  
pahlavon  
peshona  
pirovard  
    pichoqchilik 
Platon 
     poydevorini  
poylab  
poymol  
poytaxti  
pokiza  
     prezidentlik  
      professional  
puxta  
 
2. Quyidagi juftliklarning to‘g‘ ri variantlarini belgilang: 
poiz 
– 
foiz                  
aft  – 
apt                
janob  –  janop          
 
kitop –  kitob 
fil    –     pil                 
fontan  – pontan                
oftob –    optop         
serop –  serob 
farq – parq                  
Feruza –  Peruza               
hisob – hisop          
javob –  javop   
       3. Alisher Navoiyning quyida keltirilgan hikmatlarini yod oling: 
       Telba qulog‘ga pand –  quyun oyog‘iga band.  So‘zni ko‘nglungda 
pishqormaguncha tilga kelturma, har  nakim   ko‘nglungda bo‘lsa tilga surma.                                        
 
3.   Quyidagi matnni ifodali o‘qing.  
 
Bahor keladi. Birin-ketin  o‘riklar, shaftolilar, olcha-olxo‘rilar, bahor ishqi 
bilan  xilma-xil nafis gullarga tantana ila burkanadi. Daraxtlarning bunday fusun-
kor gullari, ko‘m-ko‘k mayin yaproqlari ruhlarni ko‘taradi, zavqlarni chayqaydi. 
Bahor shamoli bizlarga hamqur. Bizlar hammamiz tomda. Hammamiz 
varrakka  yopishganmiz.  G‘ip-g‘ir shamol. Tomda maysalar ko‘rkam. Ayniqsa, 
hammamizning dardimiz, havasimiz quroqda. Quroq –  baquvvat, rangdor 
qog‘ozlardan quralib yasalgan zo‘r, katta varrak. Shunday quroqlar bo‘ladiki, 
bolalar fanor yoqib uchiradilar. Mahkam bilan  Mo‘min  –  quroqning ustasi. Tun 
qorong‘iligida fanorlari yulduzday chaqnagan quroqlar vang‘illab turadi. Men ham 
bolalarga ergashib, havas bilan, urina-urina kichik bir o‘rgamchik varrak 
yasayman. Tomning u boshidan-bu boshiga yugurib uchira boshlayman. 
Havo yoqimli. G‘ir-g‘ir mayin bahor shamoli... Quyosh osmonda ulug‘vor 
kezadi... Tomlarda, ayniqsa, o‘tgan kuz suvoqdan qolgan eski tomlarda turli mayin 

---

 
32 
o‘tlar, har xil gullar ko‘p. Endi bizning o‘yin sahnimiz –  tom. Tomdan tomga 
oshib, varrak uchiramiz. 
Varrakdan zerikib, tomdan ko‘chaga  o‘zimni tappa tashlayman. Bobom 
boshini egib, o‘ychan holda, oftobda maza qilib o‘tiribdi. Mahallamizda bir vaqtlar 
bo‘zchilar ko‘p bo‘lgan. Hozir ular uncha-muncha shohi to‘qishga boshlaganlar. 
Tor ko‘chada tandani har yoqlama tortib, yoyib tashlashibdi. Tanda –  murakkab 
narsa. Chollar tanda yoyganda men nari siljimayman. 
To‘quvchilar tanda qurganda bobom chetda, devorga 
suyanib, oftobda ular bilan suhbat qilishni sevadi. (Oybek)