Oz tilim – o‘zbek tilim

Агар  бу  улуғ  зотни  авлиё  десак,  у  авлиёларнинг  авлиёси, 
мутафаккир  десак,  мутафаккирларнинг  мутафаккири,  шоир  десак, 
шоирларнинг султонидир. 
Инсон  қалбининг  қувончу  қайғусини,  эзгулик  ва  ҳаёт  мазмунини 
Навоийдек  теран  ифода  этган  шоир  жаҳон  адабиёти  тарихида  камдан-кам 
топилади.  Она  тилига  муҳаббат,  унинг  беқиёс  бойлиги  ва  буюклигини 
англаш  туйғуси  ҳам  бизнинг  онгу  шууримиз,  юрагимизга  аввало  Навоий 
асарлари билан кириб келади. Биз бу бебаҳо меросдан халқимизни, айниқса, 
ёшларимизни  қанчалик  кўп  баҳраманд  этсак,  миллий  маънавиятимизни 

---

 
13 
юксалтиришда, жамиятимизда эзгу инсоний фазилатларни камол топтиришда 
шунчалик қудратли маърифий қуролга эга бўламиз. 
Маълумки,  бирон-бир  халқ  маънавиятига  хос  қадриятларнинг  бошқа 
халқлар томонидан тан олиниши, табиийки, ана шу халқ тарихига нисбатан 
чуқур  ҳурмат  ифодасидир.  Бундай  эътироф  халқнинг  ғурур  ва  ифтихори, 
миллий ўзлигини янада юксалтиришга хизмат қилади. 
Шу маънода, кейинги пайтда буюк аждодларимизнинг сўнмас даҳосига 
ҳурмат-эҳтиром,  уларнинг  бой  илмий  меросини  ўрганишга  бўлган  қизиқиш 
хорижий  элларда  ҳам  ортиб  бораётгани  барчамизни  қувонтиради.  Бунинг 
тасдиғини  дунёнинг  турли  мамлакатларида  уларнинг  ҳаёти  ва  фаолияти 
ҳақида  эълон  қилинаётган  илмий  ва  бадиий  асарлар,  улуғ  аждодларимиз 
хотирасига  барпо  этилаётган  ёдгорликлар  мисолида  ҳам  кўриш  мумкин. 
Шулар қаторида Бельгияда Ибн Синога, Литвада Мирзо Улуғбекка, Москва, 
Токио  ва  Боку  шаҳарларида  Алишер  Навоий  бобомизга,  Миср  пойтахти 
Қоҳира  шаҳрида  эса  Аҳмад  Фарғоний  хотирасига  ўрнатилган  муҳташам 
ҳайкалларни эслаш жоиз.  
(Юксак маънавият - енгилмас куч. - Т., Маънавият, 2008. 47-48 - бетлар.) 
 
“Ўз фикрини мутлақо мустақил, она тилида равон, гўзал ва лўнда ифода 
эта  олмайдиган  мутахассисни,  авваламбор,  раҳбар  курсисида  ўтирганларни 
бугун  тушуниш  ҳам,  оқлаш  ҳам  қийин”  (Баркамол  авлод  –  Ўзбекистон 
тараққиётининг пойдевори. - Т., Ўзбекистон. 1998. 9-бет.) 
 
Маълумки,  инсонпарварлик  ғоялари  билан  озиқланган  Хожа  Аҳмад 
Яссавий,  Хожа  Баҳоуддин  Нақшбанд,  Нажмиддин  Кубро  каби  зотлар  асос 
солган муқаддас ғоя ва тариқатларнинг ватани ҳам Туркистон заминидир. 
Ҳазрат Баҳовуддин Нақшбанд ўгитларини эслайлик. У ҳар бир инсонни 
доимо Худони дилга жо қилган ҳолда, уни доим ўзига мададкор деб билиб, 
касб  ўрганишга,  ўз  ишининг  устаси  бўлишга,  қисқаси,  меҳнат  қилишга 
чақирган. 
Асрлар  давомида  дин  одамларни  энг  улуғ  мақсадлар  йўлида 
бирлашишга,  ҳамжиҳат  бўлишга  ундаган.  Халқимиз  турмушида,  ҳаётида 
катта ўрин тутган “Отанг боласи бўлма, одам боласи бўл” деган ҳикматнинг 
яшовчанлигида ҳам айнан диний ақоид ва одобнинг хизмати бор. 
Демак,  дин  халқ  маънавиятининг,  маърифатнинг  юксалишига  катта 
ҳисса  қўшиб  келган  экан,  бугунги  давлатчилигимиз  ҳақида  сўз  юритганда, 
режалар тузганда динни, энг аввало, ҳам миллий, ҳам умуминсоний қадрият 
сифатида эътиборда тутишимиз лозим. (3- том 40-бет).