|
Samarqand: kecha, bugun, ertaga. Samarkand dunyoning kadimgi odamlari istikomat kilib
kelayotgan shaxarlaridan bin bulib Evropa va Xitoshyni boglovchi Buyuk ipak yu-lidagi savdo-sotik
shaxarlaridan biri xisoblanadi. U mil.aw VIII asrda yirik shaxar shaklida vujudga kelgan. Samarkand
shaxrining kadimgi uzani Afrosiyob shaxarchasi xisoblanadi. U 1220 yilgacha aynan shu erda faoliyat
kursatgan- Mugul boskinchilari 1220 yilning martida bu shaxami vayron kilgach u kariyib xaroba xolida
kolib ketadi. Amir Temur 1370-yili samarkandni uz sattanatnning poytaxti kilib taniagan. Afrosiyobni kayta
tiklashdan kura Janubiy tomonidan yangi shaxar barpo kilishni makul kuradi. ilmiy tadkikotlar XX asming
50-yiIlaridan boshlangan. 219gektarmaydonni egallagan shaxar kadimda turtta mustaxkam mudofaa
devorlari bilanurab olingan. 1970 yilda nishonlangan 2500 yillik sana shacharning eng kadimgi kismidan
emas balki ikkinchi va turtincbi mudofaaa devorlari orasidan topilgan arxeologik datillar asositda
belgildangan edi. Afrosiyobning eng kadimgi kismi yani birinchi mudofaaa devori ichidagi maydjonda
kazishmalar XX asming 80-yillarida boshlangan bulib mustakillik yillarida Uzbekiston-Fransiya kushma
xatkdro ekspeditsiyaning faoliyati tufayli bu erda keng kulamda tadkikot olib borildi. Tadkikotchilarning
kursatishicha bu mudofaa devori lfta Osiyoda eng kadimiy bulib u eramizdan avvalgi IX- VIII asrlarga
oiyazir. Topilgan ashyoviy dalillardan na'muna olinib Fransiya ilmiy tadkikotlar markaziga karashli Jiv
Syur- Ivst shaxridagi radioktiv Iabarotoriyada tadkik kilindi.. Laborotoriyadagi taxlillar bu ashyolar bundan
2750 yil ilgari yaratilganligini kursatgan. SHu tarika Samarkandga 2750 yil ilgari asos solinganligi isbotlandi.
261. XXI asr bo'sag'asida dunyo. Xalqaro vaziyat va kuchlar nisbatining tubdan o'zgarishi. 262. O'zbekistonning jo'g'rofiy-siyosiy imkoniyatlari. Bu masalada Uzb-n Prezidenti I.A.Karimovning Uzb-n 21-asr busagasida xavfsshhkka taxdid nomli asarida ma'lumotlar berilgan. Bu asarda Uzb-n uchun xavf bulib xatkzro terrorizm, narkamaniya, kurol-aslaxa savdosi, ekologik vaziyatning yomonlashuvi, Oral fojeasi xakida gapirilgan. Jaxon amaliyotidan ma'lumki, xar bir mustakil davlat, ayniksa, mustakil tarakkiyot yuliga kirgan mamlakalar xechkachon uz kobigiga uralib rivojlanmagan. 1991 yilda Sovet Ittifoki tarkatib ketgach, yangi goyat murakkab va kattis bir davr yuzaga keldi. Uning asosiy belgilari kuAidagilardan iborat. Biriyachidan, davlatlar munosabatlar tizimidagi muvozanat buBzildi. Jaxonda siyosiy-iktisodiy bulinish ruy berdi. A-chlar markazi ilgari ikki joyda bulsa, endidikda uz takdirini \zi belgilash orkapi ichki mikoniyatlarni ishga solish xar kim uz arzvasini uzi tortish zaruriyati tutildi. Ikkinchidan, du"neda ingonning biologik tur sifatida yashashiga bevosita xavf-xatar mavjud bulib koldi, YA'ni, yalpi yadro urushi xavfi ancha kamaygan bulsa xam, ekologik tanglik xavfi, biogenetik buzilishlar taxdidi xamon taxlikati xolatda saklanib kolmokda edn. 3-dan, rivojlanishning xozirgi boskichida xar kanday mamjkaning nuf\zi, avvato uning eng yangi texnologiyalarnei kabuA; kilish va foydatanish kobiliyatiga karab belgilanadigan buldi.
263. O'zbekistonning jahon hamjamiyatiga qo'shilishi. Uzb-n davlat mustakilligini ku Iga kiritgach,
uning oyadida milliy manfaatlarga moe keladigan mustakil tashki siyosij yulni belgilash, jaxon
xamjamiyatiga kushilish, jerijiy mamlakatlar bilan xamkorlikni yulga kuyish kabi dolzarb vazifalar
kundalang bulib turardi. Dashatimiz mustakilligini mustaxkamlash kup jixatdan sh& shu vazifaldaming
okilona xat etilishiga boglik edi. Bugungi kunda Uz-n davlat mustakilligini dunedagi 165 jufuzli mamlaka
tanoldi, ularning 120tasi bilan diplomatiq siyosiy, iktisodiy, ilmiytexnikaniy va madaniy apokalarurnatildi.
Toshkentda 40ga yakin mamlakatning elchixonalari ochildi, 19 davlatning elchisi Uzbekisionda urindoshlik
yuln bilan ishlab turibdi, 88ta xorijiy vakolatxona, 24ta xukumadararo
va 13ta xukumatga karashli bulmagan tashknlotlar faoliyat krsatmokda. Jaxonning 20dan orlik mamlakatida Uzb-ning elchnzxonalari, 9ta mamlakatda konsul xon al ari faoliyat kursatmokda. 1992 yil 2 mar'tda BMTga a"zo buldi, 1992 y.fevralda EXXTga kirdi. 105 ta mamlakatni birlashtirgan kuurilmaslik xarakati a'zosidir, Parlamentlararo ittifokning ! 19 chi azosi buldi, kator etakchi xalkaro iktisodiy va moliyavny tashkilotlar -Xalkaro moliya
korporatsiyasi, iktisodiy xamkorlik tashkiloti, Markaziy Osiy davtatlari iktisodiy xamkorligi. Kora dengiz mamlakatlari iktisodiy assotsiatsiyasi. Osiyo va Tinch okeani mamlakatlari uchun BMTning iktisodiy va sotsial komissiyasi, Kayta kurish (tiklash) va rivojjlantirish xalkaro banki, Xalkaro mexnat tashkiloti, Kayta kurish va rivozlanish Evropa byuanki, BMTning maorif, fan va madaniyat buyicha komiteta YUNESKO va boshka tashkilotlarga a'zo buldi.
264. Xalqaro terrorizmga qarshi kurashda O'zbekistonning tutgan o'rni. Prezident LKarimov
dunyo mamlakatlari ni muammolarini xal kilishning ulkan muammolarini urtaga tashlamokda. Bu ayniksa
xalkaro terrorizm va narkobiznes diniy akidaparastlik va ekstremizm bilan boglik bulgan muammolardir.
Ayni ana shu muammoiar bugun dunyo axliga axliga taxdid solayotgan eng ogir fojia ekanligini, и Bilan
murosa kilib bulmasligini, bu illatlarai barbod kilishga juda katta katiyat siyosiy, iroda va kudrat kerakligini
Uzbekiston uz timsolida kursatdi. 1999 yii 16 fevralda bulgan Toshkentda bulgan kuporovchilik natijasida,
bir necha kishilar xdlok buldi va yaralandi. Bu usha kora niyatli vatan fukdrolarining ishi ekanligi bizga
ma'lum. Prezidentimiz I.A.Karimov «Uzbekiston XXI asr busagasida» xavfsizlikka taxdid, barkarorlik
shartlari va tarakkiyot kafolatlari asarida terrorizm va diniy akidaparastlik tugrisidagi keng ta'riflab utilgan.
Prezidentimiz aytganlaridek mamlakatimiz xududlariga galamis kishilar ni yakinlashtirmasdan «ogox» bulib
yashaylik. Terrorizm moxiyati. Terrorizmning asl moxiyati U2i boshidan kechirgan insongina tushunadi.
Xozirgi kunimizning asos i у yangiliklarini uziga topgan AKD1 va Irak masalasining xol misol kila olamiz.
1992 yil Namangan vokealaridan kyin A.A.Karimovning terrorizmga karshi butun jaxon birgalikka ish
olib borishiki uznutkida takidlagan edi. Lekin xech kaysi raxbarlar e'tibor karatmagai edi. Ammo 2001 yil
11 sentyabr AKD1 vokealari butun jaxonnn larzaga soldi, bu esa ushsha terrorizmning asl moxiyati edi. Usha terroristik kuchni yuk kilnsh uchun bu xol YAna kaytmasligi uchun AKD1 va butun jaxon oyokka turdi. Terrorizm davlatlarini rivojlanishida salbiy ta'sir kiladi.
Do'stlaringiz bilan baham: |
