O’UM2020-Biznes rejalashtirish O. A. Amanov O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi qarshi muhandislik iqtisodiyot instituti

 
13.2. Korxonada mehnatga haq to’lash fondini rejalashtirish 
 
Korxonalarda  ish  haqini  rejalashtirish  belgilangan  turdagi  va  sifatdagi 
mahsulotni ishlab chiqarganlik uchun xodimlarga to’lanishi lozim bo’lgan mablag’lar 
hajmini  belgilash  hamda  ishlab  chiqarish  xarakterini,  xodimlar  malakasini  va  ish 
sharoitlarini  e’tiborga  olgan  holda  xodimlar  toifalari  o’rtasida  ish  haqi  darajasining 
mutanosibligiga erishishni ta’minlashni ko’zda tutadi. 
Ana  shu  vazifalardan  kelib  chiqqan  holda  ish  haqi  va  ijtimoiy  to’lov  fondlari 
hamda  o’rtacha  ish  haqi  rejalashtiriladi.  Ish  haqi  fondini  rejalashtirish  korxonada 
ishlaydigan  ishlovchilar  sonini,  bajariladigan  ishlarning  mehnat  sig’imini  va  boshqa 
ko’rsatkichlarni  aniqlagandan  so’ng  amalga  oshiriladi.  Umumiy  ish  haqi  fondi 
korxonada  qo’llaniladigan  mehnatga  haq  to’lash  shakl  va  tizimlariga  bog’liq  holda 
aniqlanadi. 
Ish 
haqi 
fondini 
rejalashtirishda 
yiriklashtirilgan 
va 
differensiyalashtirilgan usullardan foydalaniladi. 
Yirik  korxonalarda  ish  haqi  fondini  rejalashtirishning  yiriklashtirilgan  usuli 
keng qo’llaniladi. Bunda ish haqi fondi turli yo’llar bilan hisoblanishi mumkin ya’ni, 
xodimlar soni va o’rtacha ish haqi xarajatlari normativi bo’yicha, rejalashtirilayotgan 
ishlab chiqarish dasturining umumiy mehnat sig’imi bo’yicha va x.k. Mehnat sig’imi 
va  ishning  murakkabligiga  ko’ra  asosiy  ishchilarning  yillik  ish  haqi  fondi 
quyidagicha hisoblanadi: