O‘tkir koronar sindrom

MI ning Serebrovaskulyar varianti bosh miyada qon aylanishining buzilishi simptomlarining ustuvorligi bilan xarakterlanadi. Asosan xush yo‘qotish, bosh aylanishi, ko‘ngil aynishi, qayd qilish (markaziy genezga ega bo‘ladi) va yana-o‘choqli nevrologik simptomatika kabilar aniqlanadi. Juda kam bo‘lib, miya ishemiyasiga qiyosan, organik o‘choqli serebral patologiyaning turg‘un simptomlari kelib chiqadilar. Kasallik mazkur tusda kechishi bosh miya arteriyalarining og‘ir aterosklerozi bor shaxslarda kuzatiladi.
MI tashxisiga katta qiyinchilik uning kamsimptomli kechishi va og‘riqsiz variantli kechishida ayniqsa seziladi.
MI transmural shakli bilan xastalangan bemorlarda o‘tkir ishemiya yoki nekroz chap qorinchaning 40% va undan ortiq maydonini egallab kelib chiqqanda kardiogen shok rivojlanadi. Uning xarakterli alomatlari: arterial gipotoniya (sistolik AB 90 mm sim.ust. dan past), pulsli bosimni 20 mm sim.ust. ziyod bo‘lib pasayishi, oliguriya (anuriya) diurezni soatiga 20 ml dan pastga yetib kamayishi, teri qoplamlarini oqamtir, sianotik yoki ko‘kimtir kulrangda ifodalanib chetki qon aylanishi buzilishlarining belgilarini paydo bo‘lishi, akrotsianoz, ipsimon puls, sovuq ter venalarni yassilanishi va b.q.
O‘tkir chap qorincha yetishmovchiligini T. Killip, J. Kimball (1969), bo‘yicha tasnifi mavjud bo‘lib, u bo‘yicha uning quyidagi turlari sinflanib ajratiladi: I sinf – o‘pkada namli xirillashlarni va patologik III ton aniqlanmasligi bilan xarakterlanadi; II sinf- o‘pka maydonini 50% dan kam ko‘lamida dimalnishli namli xirillashlar va/yoki patologik III ton aniqlanadi; III sinf – o‘pka maydonining 50% ortiq maydonida kamli xirillashlar va u bilan birga bir vaqtda patologik III ton qo‘shilib aniqlanadi; IV sinf – kardiogen shok alomatlari bilan ifodalanadi. Ushbu sinflarda o‘lim sur’atlari quyidagicha aniqlanadi: 8%, 30%, 44% va 80-100% - xar biriga muvofiq xolda
MI tashxisi kardiospetsifik fermentlarni (asosan troponinni) ortishi yoki an’anviy dinamik tarzda pasayishini quyidagi mezonlarning xech bo‘lmasa bittasi bo‘lgan qo‘shilishib uchrashini aniqlashga asoslanadi:
- miokard ishemiyasi simptomlari;
- ST segmentining tashxisiy axamiyati elevatsiyasi yoxud ilk bora qayd qilingan Gis tutaminining chap oyoqchasini qamali (BLNPG);
- EKG da patologik Q tishchasi;
- Patologoanatomik tekshiruv yoki angiografiyada intrakoronar trombni aniqlanishi;
- noxayotchan miokardni paydo bo‘lishi yoki gipo/akineziya xududlarini aniqlanishi.
Transmural MI ning EKG-mezonlari bo‘lib QS kompleksini ST intervali va T tishchasining xos (an’anaviy) o‘zgarishlari bilan qo‘shilishib aniqlanishi xisoblanadi. Yirik o‘choqli MI da patologik Q tishchasi (R ni 25 % -tiga teng bo‘ladi, kengligi 0,03 s dan ortiq) va/yoki R tishchasini pasayishining ST intervali va T tishchasini an’anaviy o‘zgarishlari bilan qo‘shilib uchrashi aniqlanadilar. Kichik o‘choqli (Q siz) MI da QRS ko‘mpleksi o‘zgarishsiz qoladi (deformatsiyalanmaydi), uning uchun manfiy simmetrik koronar T tishchasi xarakterli bo‘ladi. Bunday MI da EKG ni me’yorlashuvi ertaroq, 1-1,5 oy davomida ro‘y beradi.
Depressiyaga qaraganda patologik Q tishchasi va ST segmentining ketma-ketli ulanishlarda ko‘tarilishi- ishemiya joylashuvi yoki miokard nekrozi joyini ko‘proq ifodalovchi spetsifik markerlar bo‘lib xisoblanadi.
(5-jadval)
O‘tkir miokard infarktining (chap qorincha gipertrofiyasi yoki BLNPG bo‘lmagan taqdirda) EKG-alomatlari bo‘lib quyidagilar xisoblanadilar:
- V₂-V₃ dan boshqa barcha ulanishlarda, ketma-ket ikkita ulanish nuqtasida ≥0,1 mV dan ziyod bo‘lib ST segmentini yangitdan ko‘tarilishi, qaysilardiki kesishi nuqtasi bo‘lib 40 yoshdan oshgan erkaklarda ≥0,1 mV oshish, 40 yoshgacha erkaklarda ≥0,25 mV yoki ayollarda ≥0,15 mV xisoblanadi;
- ST segmentini ≥0,05 mV ga teng bo‘lib ikkiga ketma-ket ulanishlarda yangitdan quyi tomon gorizantal depressiyasi va/yoki ikkita ketma-ket ulanishlarda T tishchasini ≥0,1 mV li ikkita ketma-ket ulanishlarda inversiyasini yoysimon R tishchasi va R/S>1 nisbati bilan qo‘shilishib aniqlanishi.
5-jadval