Otkir hoshimov

***+ + *< . I I I
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

ganlari... N ihoyat, eshikni qars yopib, ostonadan haydab 
vuborganini esladi-yu, “ M urosam iz to ‘g‘ri kelm adi. 
M enga bolam ni qaytarsa b ldi” , deganday javob qilib 
joyiga o ‘tirdi.
Keyin M uqaddam o ‘rnidan turdi.
U ham eng a w a lo ilk bora A lim ardonning uyiga kirib 
borgani, to ‘y b lgani, uning m ana shu qaysar sochlari- 
ni silaganini o ‘yladi. Keyin Shavkat ko‘z o ‘ngiga keldi. 
U, shahardan senga uch g‘ildirakli velosiped olib ke- 
lam an, deb uydan chiqqan edi. Keyin la in M ardon 
akasi bilan kechirgan kunlarini esladi. Oxiri ko‘z o ‘ngida 
o ‘zining to ‘shagida o ‘tirgan yarim -y alang ‘och xotin 
paydo b o ‘ldi-yu, bir og‘iz “yo‘q, birga yasholm aym an” , 
deb javob berdi.
Sudya bilan m aslahatchi xotin uzoq nasihat qilishdi. 
A m m o natija chiqm adi. Oxiri sud u lam i ajratishga, 
bolani onasida qoldirishga qaror qildi. Z um o ‘tm ay xona 
bo ‘m -b o ‘sh b o ‘lib qoldi.
A lim ardon qizil baxmal yopilgan stol, shoyi darparda 
tutilgan pastak derazadan ko‘z uzm ay uzoq o ‘tirdi. 
Keyin birdan sakrab o ‘rnidan turib ketdi. Yuragi gursil- 
lab urgancha ikkinchi qavatdan o ‘qdek otilib tushib, 
ko‘chaga chiqdi. Y o‘ika chekkasidagi xonaki archa 
orqasiga o ‘tib ketayotgan M uqaddam ning q ora atlas 
ko‘ylagini ko‘rib qoldi-yu, sem ent ariqchadan hatlab 
o ‘tib ketidan yugurdi.
— T o ‘xtang... — U aw algidek “ M u q ad ” dem oqchi 
b ldi-yu, nafasi qisilib takrorladi: — T o ‘xtang, M uqad- 
damxon!
M uqaddam yarim o ‘girilib qaradi, “N im a gap?” 
degandek kiprik larin i p irp ira tib , q o sh ini ch im ird i. 
A lim ardon ikki q adam cha berida to ‘xtadi
— Shavkat qani? — dedi u nafasini rostlab ololm ay.
M uqaddam unga m a’nosiz qarab q o ‘ydi.
— U yda, qishloqda...
— Q achon ko‘ram an, qachon?! — A lim ardon o ‘zi~ 
ning o ‘tin ch ohangda gapirganini payqab, g ‘ijinib ket- 
di. — 0 ‘g ‘lim ni berkitishga haqqingiz yo‘q! — dedi ovozi 
titrab. — M en uning otasim an.
M uqaddam unga yana m a’nosiz bir nazar tashladi.
— Siz unga ota b o ‘lolm adingiz! — U keskin burildi- 
da, bekatga kelib to ‘xtagan trolleybus tom onga yugurdi.
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

AJimardon yetib borguncha trolleybus yurib ketdi. U 
g'azab bilan orqasiga qaytdi. Sud binosi oldida turgan 
m ashinasiga o ‘tird i-d a, trolleybusning ketidan shiddat 
bilan quva boshladi. Z um o ‘tm ay yetib oldi.
A lim ardon trolleybusning katta-k atta derazalariga 
qarab o ‘tdi-yu, keyin birdan hafsalasi pir bo ‘ldi.
“Q ayoqqa boradi? M uqaddam ning uyigami? N im a 
uchun? Xor bo‘lish, haydalish uchunm i?!”
U gazni b osg an ch a sh id d at bilan yelib ketdi. 
R estoran eshigiga kelganidan keyingina hushini t plab 
oldi. Bir lahza ikkilanib turdi-yu, ichkari kirdi.
* * *
U ch oydan keyin u M uqaddam ning erga tekkanini 
eshitdi. K onservatoriyada birga o ‘qigan kursdoshi shu 
xabam i topib keldi. O ynatog‘ga borganida M uqad- 
dam ning o ‘zini ko ‘rm abdi-yu, bittasidan eshitganm ish. 
O lsha yerlik Kabir degan bir o ‘rm onchi agronom qayta- 
qayta sovchi qo yaverganm ish. M u qad d am , yolg‘iz 
bolam ning birovning qosh-qovog‘iga qaratib q o ‘ym ay- 
m an, deb rozi b o im ag an m ish . Yigit b o ‘lsa yugura-yugu- 
ra oxiri M uqaddarnni ko ‘ndirganm ish.
Ajab, A lim ardonning k o ‘ngli endi taskin topgandek 
b o ‘ldi. G o ‘yo xuddi shu xabam i ko ‘pdan buyon kutib 
yurganday edi. Faqat o ‘sha kundan boshlab ko ‘nglida 
tubsiz rashk uyg‘ondi. Q albining eng ch u q u r yarasi — 
o ‘g‘li qoldirgan yara chidab b o ‘lmas azob berib achishib 
ketdi. U Shavkaining boshqa bir odam ni ota deb 
chaqirishiga toqat qilolmas, aslo, aslo chidolm as edi! Bu 
yara kun sayin chuqurlashib borar, A lim ardon kechalari 
mijja qoqm ay to ‘ilg‘anib chiqar, o ‘g‘lini qanday qilib 
bag‘riga qaytarish y o ‘lini o ‘ylar, lekin topolm as edi. U 
kechalari turli rejalar tuzib chiqar, tong otishi bilan bu 
rejalarn in g
ham rnasi b e m a ’ni 
e k an in i, 
raqibining 
ostonasiga bosh cgib borishi m ushkul ekanini bilar, 
o ‘g‘Iini qaytarish uchun yana yangi rejalarni izlar edi. 
U nga sayin qalbining yarasi ta g in ham chuqurlashar, o ‘z 
xunini kundan k u r qattiqroq talab qilardi.
N ih o y a t, 
sh u n d ay
kun 
yetib 
keldi. 
N ih o y a t, 
O ynatog‘ga borishga bah ona topildi.
K echqurun A lim ardon har safargiday “ T o sh kent” 
restoraniga kirdi. O fitsantkalar uni tanib qolishgan,
113 & " * * * '
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

yoliz o ‘zi o ‘tirishni yoqtirishini bilishar, kirishi bilan 
oldiga konyak keltirib q o ‘yishardi.
U chinchi qadahdan keyin uning fikri tiniqlashib, 
atrofga razm soldi. Bugun restoranda odam siyrak, 
am m o zal odatdagidek shov-shuvga to ‘liq edi. Z alning 
to ‘ridagi supachada orkestr jaz chalar, quvnoq sadolar 
dunyo tashvishlarini unutishga, bir nafas m ast b o ‘lishga 
undayotganday hayqirardi.
A lim ardon yana ikki qadah ichdi. Lim on bilan 
tam addi qildi. Endi uning quloqlari guvullab, shirin, 
m astona kayfiyatga berildi. S upachada kim dir rubob 
chalib, ashula ayta boshladi. A lim ardon xonandaning 
b o ‘g‘iq ovozidan g‘ijinib, boshini ko‘tarib qaradi.
Qizil sviter kiygan gavdali yigit m ikrofon oldiga kelib, 
oyoqlarini juftlaganicha qaqqayib turar, rubob chalib 
allaqanday sh o ‘x ashulani aytar edi.
“ K onservatoriyadan qochgan so ‘tak lard an b o ‘lsa 
kerak!” A lim ardon jahl bilan aftini bujm aytirib, yana 
qadahni toMatdi. Ikki m arta ketm a-ket ichdi.
B irdan 
m astona 
sh o v -sh u v lar 
orasid an
un ing
qulogMga juda tanish, ju d a aziz bir ohang eshitila bosh- 
ladi. Bu kuy qayerdadir jud a olis joylarda qolib ketgan, 
yuragidan izi o ‘ch a boshlagan shirin bir tuyg‘uni qitiqla- 
di-yu, lekin qayerda eshitganini eslay olmadi.
T o ‘satdan u o ‘rnidan turib ketdi. Axir, bu  zining 
kuyi-ku! 0 ‘zining ashulasi — “Yigit q o ‘shig‘i”ku!
A lim ardon ashulachiga bir qarab q o ‘ydi-yu, holsiz- 
langandek joyiga o ‘tirdi. Endi yigitning ovozi b o ‘g‘iqligi 
ham bilinm as, A lim ardon boshini quyi solgancha diqqat 
bilan eshitar, qo‘shiqning h ar bir so‘zi unga ju d a uzoq — 
qaytib kelm as m anzillarga ketib qolgan d am larin i 
eslatardi. Q o‘shiq sadolari uning qulog‘i tagida borgan 
sayin qattiqroq jaranglar, dunyodagi h am m a narsani — 
mayni ham , pulni ham , tashvishlarni ham unutishga, 
o ‘tm ishni, shirin  tm ishni eslashga m ajbur qila boshla- 
di.