O’tgan va qaytgan oq yorug’likda nyuton xalqalari

Tajribani o’tkazish. 

 -  Interferension    hodisalarni    kuzating    va    yorqin    hamda  qoramtir    xalqalar  

ketma-ketligiga    nisbatan,    o’tgan    va  qaytgan    yorug’likning    konsentrik  

xalqalari  obrazini taqqoslang.  

 -    Proyeksiyalangan    masshtab    orqali    markazning    yorqin    va  qoramtir 

diametrini o’lchang.  

Proyeksiyalangan  masshtab  orqali  халқаларнинг  yorqin  va  qoramtir  diametrini 

o’lchang 

-  Bu ikki interferension manzaraning kontrastini taqqoslang. 

Tajriba namunasi. 

O’tgan yorug’likda kuzatilgan interferension manzara:  past  kontrast 

Markazi  qora  va  atrofida  konsentrik  qoramtir  xalqalar.  Xalqalarning  chegaralari 

bo’yalgan. 

–    Qaytgan    yorug’likda    kuzatilgan    interferension    manzara:  yuqori    kontrast  

markazi yorqin va yorqin konsentrik xalqalar bilan o’ralgan. Xalqalar chegaralari 

bo’yalgan.  

Jadval  1:  Mos  ravishda  qaytgan  yorug’lik  uchun   maksimum intensivlikning 

yoki o’tgan yorug’lik uchun minimum intensivlikning xalqasimon diametri D . 

---

 

 

 

Hisoblashlar 

Jadval    1,    bo’yicha  qaytgan  va  o’tgan  yorug’likda  kuzatilgan  bu  ikkita  

interferension  manzaralarning  markazlari  va  xalqa  diametrlari teng.  

Rasm  4    da  diametrlar  kvadratlari  D2k    bilan  xalqalar  indekslari  K    orasidagi 

munosabat  keltirilgan.  a=  31,6    mm

2 

uchun  to’g’ri  chiziq  og’masida  oqali  (VI) 

sababli quyidagiga ega bo’lamiz: 

 

Egrilik    radiusi    R   Nyuton    xalqalari   uchun    shisha    plastinalar  instruksiyasida 

berilgan.  R  =  12,144  m  ga  teng.  Undan  λ=  650  nm  olinib,  diametrni  o’lchash 

uchun qizg’ish chetlardan foydalanilgani fakti bilan mos keladi. 

 

Rasm.  4    Xalqasimon  diametrning  kvadrati  interferension  xalqa  indeksiga 

---

nisbatan chizilgan 

•  qaytgan yorug’lik,  ••  o’tgan yorug’lik. 

Xulosalar 

O’tgan    va    qaytgan    yorug’liklardagi    Nyuton    xalqalari    bir-birini  to’ldiradi. 

O’zaro  bog’liqlik  yuqoriroq  optik  zichlikli  muhitda    TI  fazaning    sakrab  

o’zgarishi  orqali  amalga  oshadigan  λ/2 qo’shimcha yo’l tufayli kelib chiqadi. 

O’tgan    yorug’likda    yorqin    va    qoramtirlar    orasidagi    contrast  qaytgan 

youg’likdagiga nisbatan ancha sust.