O’tgan va qaytgan oq yorug’likda nyuton xalqalari

Xavfsizlik bo’yicha eslatma 

Geliy-neonli    lazer    2    sinf    bo’yicha    EN    60825-1    “Lazer  apparaturasi  

xavfsizli”    talablariga    javob    beradi.    Agarinstruksiyada    keltirilgan    mos  

punktlarga  amal  qilinsa,  geliyneonli lazer bilan tajriba o’tkazish xavfli emas 

-  Hech qachon  bevosita to’g’ri yoki akslangan lazer nuriga  

qaramang. 

-  Hech  qaysi  kuzatuvchi  ko’zini  qamashganiini  sezmasligi kerak. 

 

Nazariy malumotlar 

Erkin  tarqalayotgan  yorug’lik  nurining  yo’liga  to’siqlar,  masalan 

gulsapsar  tipli  diafragma  yoki  tirqish  qo’yilganda  difraksion  hodisalar  yuz 

beradi. Yorug’likning to’g’ri chiziqli tarqalishdan og’ishi kuzatiladigan bunday 

holat  difraksiya  deb  ataladi.    Difraksion  hodisalaro’rganilganda,    tajriba 

bajariladigan  ish  tartibi  ikki  turga  ajratiladi:    Fraungofer  difraksiyasi  holida 

yorug’likning  parallel  to’lqin  frontlari  difraksion  obyektning  old  tomonida  va 

ortida o’rganiladi.       Bu bir tomondan difraksion obyektdan cheksiz masofada 

joylashgan  yorug’lik  manbasiga  va  ikkinchi  tomondan  xuddi  shuningdek 

difraksion obyektdan cheksiz masofada joylashgan ekranga mos keladi.    Uni 

tajribada  nur  yo’liga  joylashtirilgan  yig’uvchi  linzalar  yordamida,  masalan 

yorug’lik manbasi bilan difraksion obyekt orasiga joylashtirish orqali amalgam 

oshirish  mumkin  Frenel  difraksiyasi  holida  yorug’lik  manbasi  va  ekran 

difraksion  obyektdan  chekli  masofada  joylashadi.  Masofa  ortib  borgani  sari 

Frenel  difraksion  tasvirlari  Fraungofer  difraksion  tasvirlariga  o’xshashroq 

bo’lib  boradi.    Fraungofer  difraksiyasi  holida  difraksion  tasvirlarni  hisoblash 

ancha soddaroq.  Shu sababli mazkur ishda bayon qilingan tajribalar Fraungofer 

nuqtai nazariga asoslangan. 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

---