O’tgan 2015- yil bizning bosh maqsadimiz bo’lmish asosiy vazifa odamlarimizning munosib hayot darajasi va sifatini ta

K^–+p→∑^–+K⁺
reaksiyani analiz qilib (bunday reaksiya tabiatda bo’lib o’tishi mum­kin). K⁺-mezon uchun izotopik spin vektori ning Z o’qiga proyek­siyasi T_ZK+=1/2 ekanligini topamiz. _K+ ning o’zi esa 1/2 ga teng. Haqiqatan ham, _Z∑-=–1 ekanligini bilish qiyin emas. Endi quyidagi reaksiyani ko’ramiz:
K^–+p→∑⁺+π^–.
Bu reaksiyadan K^–-mezon uchun =1/2 bo’lib, uning proyeksiyasi esa –1/2 ga teng:
T_ZK^–+T_Zp=T_Z∑++T_Zπ^–
yoki
T_ZK^–+1/2=+1+(–1)=0.
Demak,
T_ZK^–=–1/2.
Tajribada quyidagicha reaksiya bo’lib o’tishi mumkinligi isbotlangan:
K^–+p→K°+n.
Bu reaksiya ham kuchli yadro to’qnashuvlari ostida bo’lib o’tadi. Shuning uchun ham (103) reaksiyada ham izotopik spin va uning proyek­siyasi T_Z saqlanishi qonuni albatta bajariladi:
T_ZK^–+T_Zp=T_ZK^o+T_Zn
yoki
–1/2+1/2=T_ZK^o+(–1/2).
Demak,
T_ZK^o=+1/2
Biz yuqorida π^–+p→Λ⁰+K^o reaksiyani analiz qilib, K°- mezon uchun uning izotopik spin vektori ning proyeksiyasi T_KK^o=–1/2 ekanini ko’r­gan edik. Bundan kelib chiqadigan xulosa shuki, ularning biri zarracha (π^–+p→Λ⁰+K^o reaksiyada hosil bo’lgan K^o-mezon), ikkinchisi esa antizarrachadir. Masalan, K^–+p→K°+n reaksiyada anti K°- zarracha hosil bo’ladi. Shuning uchun ham K^–+p→K°+n reaksiyani to’g’rilab quyidagicha yozish kerak:
K^–+p→K°+n.
Shunday qilib, K-mezonlar uchun izotopik spinlar vektori =1/2 bo’lib, K⁺ va K^o lar uchun uning proyeksiyasi +1/2 ga, K^– va K° lar uchun esa –1/2 ga teng.
K- mezonlarning g’alatiligi to’g’risida nima deyish mumkin? Bu savolga javob berish uchun biz T_Z ifodaga murojaat qilishimiz kerak. Keling, shu formula yordamida K⁺- mezonning g’alatiligi S_K⁺ ni topaylik. K⁺- mezon quyidagi xarakteristikaga ega ekanligini bilamiz: T_ZK⁺=+1/2, Z=+1, Z_B=0. Agar bu kattaliklarni T_Z ifodaga qo’ysak,

K⁺- mezonning g’alatiligi +1 ga teng ekani kelib chiqadi: S_K⁺=+1. Endi K^o mezonning g’alatiligini topamiz:

Demak, K^o mezonning g’alatiligi S_K^o=+1. Xuddi shunga o’xshash K^– va - mezonlarning ham g’alatiligini topishimiz mumkin:

Shunday qilib, K⁺ va K°-mezonlarning g’alatiliklari va K^– va K°- mezonlarning g’alatiliklari bir xildir. Biz yuqorida bitta multipletga kiritilgan zarrachalar bir xil g’alatilikka ega bo’ladi deb ko’rsatgan edik. Shu qoidaga binoan, K⁺ va K°- mezonlar (bular uchun S_K=+1) bitta multipletga, K^– va K^o- mezonlar esa (bular uchun S_K= –1) qarama-qarshi multipletga kiritiladi. Har bir multipletda ikkitadan zarracha bo’lganligi uchun ular dublet hosil qiladi. Har bir dubletdagi K-mezonlar izotopik spin vektori ning proyeksiyasi birinchisi uchun +1/2 bo’lsa, ikkinchisi uchun –1/2 bo’­lishi kerak. Yuqorida aytilganlarning hammasi quyidagi 2-jadvalda mujassamlashtrilgan:
2-jadval

zarracha	G’alatilik izotopik spini		antizarracha	S	TZ
	S	TZ
K^+ K^o	+1 +1	+1/2 –1/2	K^– K^o	–1 –1	–1/2 +1/2

Bu yerda K⁺ va K^– mezonlar xuddi π⁺ va π^–- mezonlardagidek zarracha va antizarrachalardir. Shuning uchun ham ularning massalari m_K spinlari J va yashash davrlari τ bir xil bo’lishi kerak. Haqiqatan ham, bu xulosalar keyingi davrlarda bajarilgan tajriba natijalari bilan tasdiqlandi. Ikkinchi tomondan, jadvaldan ko’rinib turibdiki, K°- mezon va anti K^o- mezon (K°) lar ham neytraldir. Bu zarrachalarning ham asosiy fizik xarakteristikalari bir xil bo’lishi bilan birga ularning ikkalasi ham neytraldir. Shunga qa­ramasdan, ular har xil zarrachalar hisoblanadi, chunki jadvaldan ko’rinib turibdiki, ularning g’alatiligi S har xil qiymatlarga egadir. Shuning uchun ham K°-mezon va K° mezonlar boshqa zarrachalar bilan har xil reaksiyalarga kirishadilar. Masalan, K°- mezon neytron bilan quyidagicha reaksiyaga kirishishi mumkin:

K^o+n→K^–+p.
Aksincha, K°- mezon neytron n bilan bunday reaksiyaga kirishishi mumkin emas. K^o mezon neytron bilan quyidagicha reaksiyaga kiri­shishi mumkin:
K^o+n→K^o+n.
(elastik sochilish) yoki K^o- mezonning energiyasi yetarli darajada katta bo’lganda
K^o+n→K⁺+n+π^–.
reaksiya bo’lib o’tishi ham mumkin. Quyidagicha reaksiya bo’lishi mum­kin emas:
K°+n→K^–+p.
Yana shuni qayd qilib o’tamizki, K-mezonlarning fizik xususiyat­larini o’rganish shuni ko’rsatdiki, ba’zi vaqtlarda, ular K^o- mezonmi yoki K^o- mezonmi ekanini aniqlash mumkin emas ekan. Masalan quyidagi reaksiyani ko’raylik:
π^–+p→Λ^o+K^o.
Bu yerda K°- mezonning g’alatiligi S_K^o=+1. Demak, bu yerda haqiqatan ham K^o- mezon hosil bo’lar ekan. Lekin, bu K°- mezon quyi­dagicha sxema bilan parchalanishi mumkin ekan:
K°→π⁺+π^–
Bunday parchalanishda K°- mezon o’zining yo K^o- mezondek, yoki K°- mezondek tutar ekan. Bu reaksiya xuddi kuchsiz ta’sirlanishdek bo’lib o’tadi. Bu yerda K°- mezon K^o_s-mezon deb atalib, u K^o va K^o- mezon­larning aralashmasidan iborat deb tushuntiriladi. K^o_s - mezonning yashash davri juda qisqa (τ_K^o_s=10^–10 s) bo’lib (“S”) belgi inglizcha “short” – qisqa so’zining birinchi xarfini bildiradi), ikki xil xususiyatga ega. K^o_s- mezondan tashqari K^o_L- mezon ham mavjud bo’lib (indeksdagi “L” – inglizcha “long” – uzun so’zining birinchi xarfidir), uning yashash davri τ_K^o_L taxminan 100 marta katta (τ_K^o_L ≈10^–8 s). Bu K°- mezon ham o’zini xuddi yo K°-mezondek, yo K°- mezondek tutadi.