Osnovi Web-texnologiy

Yuklarning xavflilik belgilari

1	2	3	4
Portlovchi moddalar	Portlovchi moddalar	Portlovchi moddalar	Portlovchi moddalar
5	6	7	8
Alangalanmay- digan, notoksik gazlar	Tez alangalana- digan gazlar va suyuqliklar	Tez alangalanadigan qattiq moddalar	O‘z-o‘zidan yo‘nuvchi moddalar
9	10	11	12
Suv tekkanda tez alangalanadigan gaz ajratuvchi moddalar	Oksidlovchi moddalar	Organik peroksidlar	Toksik moddalar
13	14	15	16
Infeksiyali moddalar	I toifali radioaktiv materiallar	II toifali radioaktiv materiallar	III toifali radioaktiv materiallar
17	18
Korroziyalanuvchi moddalar	Boshqa xavfli moddalar va buyumlar

Yuk ko‘tara olish qobiliyatidan foydalanish darajasiga ko‘ra. Bu ko‘rsatkich yukning (nisbiy og‘irligi) hajmiy og‘irligi va tashishga tayyorlanganligi (joylashtirish, bog‘lash, presslash va h.k.) bilan bog‘liq bo‘lib, yuklar 4 sinfga bo‘linadi:
1-sinf - avtomobilning yuk ko‘tarishdan foydalanish koeffitsiyenti darajasi -1
2-sinf - avtomobilning yuk ko‘tarishdan foydalanish
koeffitsiyenti darajasi-99-0,77 (0,8)

3. 
   sinf - avtomobilning yuk ko‘tarishdan foydalanish
   

koeffitsiyenti darajasi - 0,70-0,51 (0,6)

3. 
   sinf avtomobilning yuk ko‘tarishdan foydalanish koeffitsiyenti darajasi-0,5 va undan kam bo‘lgan yuklar kiradi.
   

Yuklarni sinflarga bo‘lib tasniflash 1 tonna yuk tashish tarifi (haqi)ni belgilash uchun kerak.
Yuklarni har xil sinflarga kiritish uchun maxsus tavsifnoma bor.
Ba‘zi bir yuklar tashishga tayyorligiga ko‘ra har xil sinflarga bo‘lishlari mumkin.
Masalan, presslangan hashak (somon) 2-sinf, presslanmagan esa - 4 sinf va h.k.
Yuklarni tashishda xavfsizlik texnikasi va mehnat muhofazasi talablariga ko‘ra ham tasniflanadilar.
Tashish sharoitiga ko‘ra yuklar quyidagicha bo‘lishi mumkin: - oddiy, ya‘ni hech qanday maxsus moslama talab etmaydigan;

• 
  tez buzuluvchi (oziq-ovqat mahsulotlari). Ularni tashish uchun maxsus sanitariya va harorat shartlari zarur;
  
• 
  keskin va ko‘ngilsiz hidli;
  
• 
  tirik (mol va qushlar). Bunday mollarni tashish uchun transport vositalari tashiluvchi moddalarni yo‘llarda oziqlantirish va ular axlatini tozalash va h.k.larga moslangan bo‘lishi zarur.
  

Omborlarda saqlanish sharoitlariga ko‘ra yuklar 4 guruhga bo‘linadi:

• 
  yog‘ingarchilik va harorat o‘zgarib turishidan buzilmaydigan (qum, shag‘al, maydalangan tosh, toshko‘mir va h.k.). Bunday yuklarni usti ochiq maydonchalarda saqlash mumkin;
  
• 
  yog‘ingarchilikdan buzilishi mumkin (metall, metall buyumlari, g‘isht va h.k).
  

Bunday yuklarni usti berk ayvonchalarda saqlash zarur;

• 
  yog‘ingarchilik va haroratning o‘zgarishi natijasida buziluvchi yuklar. Bunday yuklarni berkitilgan xonalarda va issiq (sovuq)ni izolyatsiyalanuvchi va zarur haroratni saqlovchi (tez buziluvchi tovarlarmuzlatkichlarda, muzlashi mumkin bo‘lmagan suyuqliklarni esa - isitiluvchi omborlarda va h.k.);
  
• 
  maxsus rezervuar (idish)larda saqlanuvchi (suyuq yo‘nilg‘i, moylar va shu kabilar) kiradi.