Osiyo mamlakatlarida ta'lim-tarbiya jarayonining o’ziga xos xususiyatlari

Ukraina ta’lim tizimi taraqqiyoti

2000-yil boshlarida 22 mingga yaqin umumiy taʼlim oʻquv yurtida 6600 mingdan koʻproq oʻquvchi taʼlim oldi, salkam 570 ming oʻqituvchi dare berdi; 665 oliy oʻquv yurtida 560 ming talaba, hunartexnika maktablarida 510 mingdan ziyod oʻquvchi tahsil oldi. Xususiy taʼlim tizimida 170 oliy oʻquv yurti va 250 umumiy taʼlim muassasasi bor. 20,4 ming ommaviy va universal kutubxonaning umumiy kitob fondi 339 mln. nusxadan iborat, 6 ming kino qurilma mavjud. Klub tipidagi 20,2 ming madaniyat muassasasi, 386 muzey, jumladan, 123 oʻlkashunoslik, 134 tarix va arxeologiya, 63 sanʼatshunoslik, 44 adabiyot muzeyi mavjud.Ukrainada 1490 tashkilot ilmiy va ilmiytexnikaviy faoliyat bilan shugʻullanadi, ularda 10 mingdan ortik, fan doktori va 60 mingdan ziyod fan nomzodi ishlaydi. Milliy Fanlar akademiyasi, Taʼlim va fan vazirligi, Ukraina agrar fanlar akademiyasi, Sogʻliqni saklash vazirligi, Tibbiyot fanlar akademiyasi, Agrar siyosat vazirligi tizimlaridagi ilmiy muassasalar oliy malakali ilmiy kadrlar tayyorlash bilan shugʻullanadi. Ukraina Milliy fanlar akademiyasi, oliy maktab tizimi va tarmoq vazirliklarida yirik ilmiy muassasalar faoliyat yuritadi.Ukrainada oily ta’lim maktabdan sungi umumiy ta’lim tizimiga kiradi. Bu o’z ichiga birinchi darajani qamrovchi texnik va kasbiy-texnik uchilishalar, ikkinchi daraja texnik va kasbiy kolledjlar, uchunchi va to’rtinchi darajali deb hisoblanuvchi akademiyalar va universitetlardan mavjud. Bu erda biz diqqatimizni oily ta’limga qaratamiz, shuning uchun “Ukrainadagi oily ta’lim” termini to’rtinchi darajali oily ta’lim deganni bildiradi. Ukrainadagi oliy ta’lim o’rta ta’limni muvaffaqiyatli tugatish va oo’yurtiga imtihon topshirsh bilan boshlanadi. Bu Ukraina ta’lim va ilm Vazirligi tarafidan boshqariladi va nazorat qilinadi. Darajalar oo’yurtini muvaffaqiyatli tugatish uchun ta’qdim etiladi va o’z ichiga bakalavr, magistr va ilm nomzodlik darajalarini oladi. Garchi keltirilgan strategik uchalasidan tashqari, ta’lim maboynida beriluvchi ba’zi boshqa darajalar ham bor.Universitet ta’lmning minimal davomiyligi, Bakalavr ilmiy darajasini olishga sazovar to’rt akademik yil. Tibbiy mutaxassisliklar ancha uzoq davrni talab qiladi, olti yilgacha. Magistratura va aspirantura, dasturiga qarab, bir yildan besh va ortiq yillik qushimcha vaqtga loyiq.

64.