O’simliklarning hayotiy shakllari reja

• O’simliklarning hayotiy shakllari

REJA:

• 1. Bir pallalilar sinfiga qisqacha tasnif.
• 2. Loladoshlar oilasiga tasnif.
• 3. Greyg lolasi, daraxtsimon aloy
• 4. Piyozdoshlar oilasiga tasnif.
• 5. Sarimsoq piyozi
• 6. Sparjadoshlar oilasiga tasnif.
• 7. May marvaridguli
• 8. Dorivor sarsabil
• 9. Qiyoqdoshlar oilasiga tasnif.
• 10.Falladoshlar oilasiga tasnif.
• 11.Makkajo‘xori o‘simligi
• 12.Suli o‘simligi

Bir pallalilar sinfi - Monocotyledoneae

• Gulli o‘simliklarning bu katta sinfiga, asosan mo‘ta-dil iqlimli shimoliy kengliklarda tarqalgan o‘t o‘simlik-lar, shuningdek subtropik va ayniqsa tropik oblastlarga xos bir muncha kam tarqalgan daraxtsimon o‘simliklar kira-di.
• Bir pallali o‘simliklar o‘ziga xos quyidagi belgilari bilan ikki pallalilardan farq qiladi.
• 1. Bu sinfga mansub ko‘pchilik o‘simlik vakillaring uru-g‘ida faqat bitta urug‘ palla bo‘ladi.
• 2. Bosh ildizi barvaqt qurib qolib qo‘shimcha ildizlari rivojlanadi.
• 3. Barglari asosan, paralel yoki yoysimon ba’zan to‘g‘risi-mon tomirlangan bo‘ladi.
• 4. Naychalar bog‘lami tutash (kambiy qatlamisiz) bo‘ladi va ular ko‘pincha sochilib joylashadi.
• 5. Ko‘pchilik xollarda gullari 3 bo‘lakchali va besh qinrralidir.

• Bu sinfga kiradigan ko‘pchilik bir pallali o‘simliklarning poya va ildizlari kambiy qatlami bo‘lmaganligidan ular, odatda yo‘g‘on toritib (ikkilamchi) o‘smaydi. Ikkilamchi o‘sish bir pallalilarning faqat ba’zi turigagina (yog‘ochsimon, drasena, yukkalarga) xos bu poyaning periferik qismida hosil bo‘ladigan ikkilamchi meristema (hosil qiluvchi to‘qima) ning bo‘lishi natijasida ro‘y beradi.
• Bir pallalilar turlarining soni ikkipallalilar turlari sonining 1/3 ko‘ra kamrog‘ini tashkil qiladi. Lekin birpallalilar individlarning soni jihatidan o‘tloqlar, cho‘llar, katta - katta daryolarning sohilidagi sersuv yerlari singari ba’zi joylarda ikki pallalilardan turadi va ko‘pincha asosiy manazara fonini hosil qiladi.

• Bizning floramizda bir pallalilardan faqat o‘t o‘sim-liklar bo‘lib, ular o‘tloq, dasht, shunigdek, tog‘ va cho‘l yaylovlarda o‘sadi. Odatda, bir pallali o‘simliklar orasida ildiz poyali ko‘p yillik, shunigdek,tuganakli va piyozli o‘simliklar uchraydi. Piyozsimonlar asosan yilning qurg‘oqchilik davri aniq ifodalangan oblastlar uchun xosdir. Bir pallali o‘simliklar inson xayetida katta ahamiyatga ega. Bug‘doy, javdar, makkajo‘xori, shakarqamich, palma kabi oziq ovqat tayyor-lanadi, shunigdek, har xil yem-xashak, texnika xom ashyosi va manzarali o‘simliklar sifatida qo‘llaniladi.