O’simlik va atrof muxit mavzusini yangi pedagogik texnologiyalar asosida o’qitish

Ra’nodoshlar oilasiga mansub o’simliklar gul va mevalari.

Olmani qalqonsimon to’pguli Qulupnay Behi

Na’matak. 1-guli shohchasi. Gilos mevasi

2- mevasi. 3-gulini tik kesmasi.

Shu modul asosida modul dasturi tuziladi.

Modul dasturining didaktik maqsadi. Siz modul dasturi yordamida mustaqil ishlab ra'nodoshlar oilasining o'ziga xos belgilari, yovvoyi va madaniy vakillari bilan tanishishingiz, ularning inson hayoti va iqtisodimizni rivojlantirishda tutgan o'rnini aniqlashingiz, darslik va qo'shimcha o'quv adabiyotlari ustida mustaqil ishlash ko'nikmalaringizni, nutq va muloqot madaniyatingizni rivojlantirishingiz zarur.

O'FE	O'quv materiali yuzasidan topshiriqlar	Topshiriqqa oid ko'rsatma
1- O'FE	Maqsad. Ra'nodoshlar oilasining o'ziga xos xususiyatlarini o'rganish. Quyidagi savollarga javob toping va topshiriqlarni bajaring: 1 . Ra'nodoshlar oilasiga necha turkumga man-sub tur kirishini aniqlang. 2. Ra'nodoshlarning vegetativ organlarining tuzilishidagi o'ziga xoslikni aniqlang. 3. Ra'nodoshlarning guli va mevasining tuzilishini o'rganing. 4.O'zlashtirgan bilimlaringiz asosida botani-kadan mustaqil o'quv-ish daftaridagi 1-topishiriqni bajaring.	Darslikdagi matnni diqqat bilan o'rganing. O'quvchilar guruhi bilan hamkorlikda ishlang.
2- O'FE	Maqsad. Ra'nodoshlar oilasiga mansub yovvoyi va madaniy o'simliklarni o'rganish. Quyidagi savollarga javob toping va topshiriqlarni bajar­ing. 1.Ra'nodoshlar oilasiga mansub turkumlarni aniqlang. Na'matakning tuzilishini o'rganing. Oilaning yovvoyi vakillarini va ularning aha- miyatini aniqlang. Oilaning madaniy vakillari va ularning aha- miyatini aniqlang, 5. O'zlashtirgan bilimlaringiz asosida gerbariy- lardan foydalanib 2-topshiriqni bajaring.	Darslikdagi matnni diqqat bilan o'rganing. O'quvchilar guruhi bilan hamkorlikda ishlang. O'quvchilar bilan o'tkaziladigan savol-javobda faol ishtirok eting.

Bu oilaga shimoliy yarimsharning mo'tadil iqlimli mintaqalarida o'sadigan 120 turkumga mansub 3000 ga yaqin turdagi daraxt, buta va ko'p yillik o'tlar kiradi. O'zbekistonda uning 35 turkumga mansub 153 turi o'sadi

Bu oilaga tobulg'i, olcha, na'matak, olma, olxo'ri, bodom, nok, shaftoli, kamxastak, gilos, qulupnay, maymunjon kabi turkumlar kiradi

Tog' va to'qaylarda na'matak turkumiga mansub turlar o'sadi. Ulardan biri oddiy na'matak (ra'no)dir. U bo'yi 3—4 m ga yetadigan, poyasi ko'p, tikanli sershox buta. Barglari murakkab toq patsimon, 5—9 yaproqchali. lyun — uyul oylarida gullaydi. Gullari yirik, eni 8—9 sm, asosan och pushti, gulkosacha va gultoji 5 tadan. Gulda juda ko'p changchi va urug'chilari bor.

O'zbekistonda bu turkumga mansub 13 tur o'simlik o'sadi. Na'matak madaniy atirgullarning yowoyi turi hisoblanadi.

Hozirgi vaqtda yer yuzida atirgullarning 10 mingga yaqin, O'zbekistonda 340 dan ortiq navi ekiladi.