Oʻsh (viloyat)
Oʻsh viloyati
Ош областы
Markazi
Oʻsh
Maydoni
29 200
km²
Aholisi
- Barchasi
-
Zichligi
1 130 900 (
2011
)
38,73/km²
Gubernator V. B.
Sooronbay Jeenbekov
(2010-apreldan)
[1]
ISO 3166-2
KG-O
Soat mintaqai
UTC
+6
Avtomobil kodi
O, Z
Oʻsh viloyati —
Qirgʻiziston Respublikasi
tarkibidagi viloyat.
1939-yilning
21-noyabrida
tashkil
qilingan.
[2]
Oʻsh viloyati respublikaning janubi-gʻarbiy qismida joylashgan. Janubiy
sharqida
Xitoy
bilan chegaradosh. Maydoni 29,2 ming
km²
. Aholisi 1 130 900 kishi, asosan,
qirgʻizlar
va
oʻzbeklar
, shuningdek,
rus
,
tatar
,
ukrain
,
tojik
va boshqa millat vakillari ham yashaydi.
Markazi —
Oʻsh
shahri
.
Viloyat hududi Tyanshan va Pomir — Olay togʻlarida joylashgan. Shim. gʻarb, shim. va
shim.sharqida Chatqol, Piskom, Talas Olatovi tizmalari, Susamirtov va boshqalar, sharqida
Fargʻona tizmasi (tizmalar orasida yirik togʻlararo botiqlar: Chatqol botigʻi — balandligi 750–
1000 m, Ketmontepa botigʻi — balandligi 750–1000 m) bor. Janubiy da Turkiston, Orqa Olay
tizmalari (Oʻsh viloyati ning eng baland joyi — 7134 m) qadimiy koʻtargan. Fargʻona
vodiysi
atroflari adir va togʻ etaklaridan iborat.
[3]
Iqlimi
Iqlimi kontinental, quruq. 500 m dan 1000–1100 m gacha balandlikda yanv.ning oʻrtacha
temperaturasi —3°, iyulniki 24 — 27°. Vegetatsiya davri 210—215 kun. Shu balandliklarda
viloyatning asosiy obikor vohalari joylashgan. 2000–3000 m balandlikda iyulning oʻrtacha
temperaturasi 11—18°, qishi sovuq va davomli. Yillik yogʻin 400–600 mm (Fargʻona
tizmasining gʻarbiy yon bagʻrida 900 mm gacha). 3000 m
dan balandda iqlim anchagina
sovuq (iyulning oʻrtacha temperaturasi 10°dan past), yil boʻyi sovuqsiz kunlar kam.
Daryolari
Eng yirik daryolari: Norin va Qoradaryo. Sarichelak koʻli, Toʻxtagʻul, Papan suv omborlari bor.
Togʻlarda 1500 m balandlikkacha boʻz tuproqlarda quruq togʻ dashtlari, undan yuqorida oʻtloq
dashtlar tarqalgan. Chatqol va Fargʻona tizmalarida yongʻoqzormevazor oʻrmonlar uchraydi.
Yovvoyi mevali daraxtlardan yongʻoq, olma, pista, bodom, olcha, doʻlana, zirk oʻsadi. Olay va
Turkiston tizmalarida archa oʻrmonlari bor. 3000–4000 m balandliklarda — togʻ oʻtloqi
tuproqlarda subalp va alp oʻtloqlari mavjud. Ulardan yozgi yaylov sifatida foydalaniladi.
Yongʻoqzormevazor oʻrmonlarda tulki, boʻri, boʻrsiq,
oq sichqon, qoʻngʻir ayiq, qobon, yelik,
jayra; baland togʻlarda togʻ echkisi, qor qoploni yashaydi. Oʻsh (viloyat) da Sarichelak
qoʻriqxonasi joylashgan.
Qirgʻiziston Respublikasida
qazib
olinadigan neft va gaz, koʻmirning asosiy qismini Oʻsh
viloyati beradi. Rangli metallurgiya, metallsozlik va mashinasozlik korxonalari,
ip va ipak
Geografiyasi
Iqtisodiyoti