O‘rta osiyodagi iqlimiy tafovutlar

O‘RTA OSIYODAGI IQLIMIY TAFOVUTLAR

O‘rta Osiyo iqlimida ko‘zga yaqqol tashlanadigan asosiy xususiyatlar — iqlimning keskin kontinentalligi, quyoshli kunlarning ko‘p bo‘lishi, yoz oylarida haroratning nihoyatda yuqoriligi, issiqlik resurslariga boyligi va nihoyat, hududning juda qurg‘oqchilligidir

O‘rta Osiyo hududi 2 ta iqlimiy kichik o‘lkaga ajratiladi: 1) Qozog‘iston iqlimi; 2) Тuron iqlimi.

Iqlimiy jihatdan ajratilgan bu ikki kichik o‘lka o‘rtasidagi chegara uncha aniq emas.

O‘rta Osiyoning g‘arbiy qismidagi Qorabo‘ g‘ozgo‘ldan Ustyurtning janubi, Qoraqum, Qizilqum cho‘llarining shimoliy qismi bo‘ylab chiziq o‘tkazsak, Janubiy Qozog‘istondagi Qoratov tizmasining shimoliy chekkasiga yetamiz. Undan keyin chegara Qoratov, Тalas Olatovi va Farg‘ona tizmasi orqali o‘tadi. Ana shu shartli chiziq — chegaraning shimolida Qozog‘iston iqlimi, janubida esa Тuron iqlimi bo‘ladi.

Turon iqlimi uchun xos xususiyatlar

yilning salqin faslida siklon faoliyatining kuchli bo‘lishi va u bilan bog‘liq ravishda yog‘insochinlarning ko‘p tushishi
ob-havoning tez o‘zgaruvchan
nisbatan iliq kelishi xos bo‘lsa, yozda kuchli qizigan, quruq, kontinental Turon tropik havosining vujudga kelishi
Jazirama issiq, haddan tashqari quruq va nisbatan sokin ob-havoning uzoq turishi xos

Qozog`iston iqlimi uchun xos xususiyatlar

Qishda Markaziy Osiyo antisiklonining ta’siri katta bo‘ladi, natijada, havoning harorati juda past bo‘lib, qor qoplami ancha qalin, qahraton qish uzoq davom etadi
Yozda Qozog‘iston hududida mo‘tadil havo massasi uzoq vaqt turadi, siklon faoliyati kuchayadi, ob-havo tez-tez o‘zgarib, yog‘inlar yog‘ib turadi
Qozog‘iston iqlimi mo‘tadil iqlim mintaqasiga kiritiladi. Òuron iqlimi subtropik iqlim xususiyatlariga ega

Тuron iqlimida yillik yog‘inlarning 35–40 foizi qish va bahor oylariga, atigi 2–5 foizi yoz oylariga to‘g‘ri keladi. Qozog‘iston iqlimida esa qishki va yozgi yog‘inlar miqdori deyarli teng bo‘ladi. Тuron iqlimiga xos bo‘lgan qishda «iliq» kunlarning ko‘p bo‘lishi Qozog‘iston iqlimi uchun mutlaqo xos emas

Topshiriqlar

• 1. Mavzuni o`qish
• 2. Yozuvsiz xariatdan Iqlim xaritasini bo`yab kelish
• 3. 16-rasmni chizib kelish