O‘rta osiyo xalqlar adabiyoti kirish

Adabiyotlar

1. 
   Turkmenistan turk edebiyati. – Ankara. Kultur bakanligi. 1998.
   
2. 
   Кор-углы. Туркменская литература. – Mосква, 1972.
   
3. 
   Тохиров Қ. Ўзбек туркман адабий алоқалари. – T., 1979.
   
4. 
   Махтумқули. Танланган асарлар. T. 1976.
   
5. 
   Камина. Танланган асарлар. – T., 1957.
   

6.Қуронбоев К. Хидир Диряев. – T., 1977.
8.Қ.Қулиев. Қора карвон. – T., 1975.
9.Б.Кербобоев. Дадил қадам. – T., 1960.
10.Х.Диряев. Қисмат. – T., 1970.
8 - MAVZU: QORAQALPOQ VA BOSHQA TURKIY XALQLAR ADABIYOTI
REJA:

1. 
   Qoraqalpoq xalq adabiyoti
   
2. 
   Xalq og‘zaki ijodi
   
3. 
   Yozma adabiyotning shakllanishi
   
4. 
   Hozirgi qoraqalpoq adabiyoti
   

Tayanch so‘z va iboralar: “Qirq qiz” dostoni, “Mast podsho”, “Shahriyor” kabi asarlar haqida. Jiyan Jirov “Darbadar el”. Berdaq ijodi. “Shajara”, “Axmoq podsho”, “XX asr adabiyoti”, proza, T. Kaipberganov, J.Oymirzayev, I.Yusupov.
Qoraqalpoq xalqi tarixda juda murakkab jarayonni bosib o‘tgan. Asosan, chorvachilik bilan shug‘ullangan qoraqalpoqlar uzoq asrlar ko‘chmanchilik hayotini boshidan kechirdi. Ular goh Buxoro, goh Xiva xonliklari tarkibiga kirgan territoriyalarda yashadi. O‘zlarining milliy davlatlari faqat XX asrdagina vujudga keldi.
Qoraqalpoq xalqi yozuvga asosan XIX asrning ikkinchi yarmidan boshlab ega bo‘ldi. Shuning uchun ularning adabiyoti tarixi, asosan, xalq og‘zaki ijodi janrlari bo‘lgan ertak, qo‘shiq va dostonlardan iboratdir.
Qoraqalpoq xalqininng “Qirq qiz”, “Alpomish”, “Er qo‘shay”, “Masposhsho”, “Shahriyor” singari dostonlari xalq orasida juda mashhurdir. Bundan tashqari, O‘rta Osiyo xalqlari og‘zaki ijodida mashhur bo‘lgan “Oshiq G‘arib”, “Yusuf va Zulayxo”, “Oshiq Xamro”, “Tohir va Zuhra”, “Yusuf Ahmad” kabi dostonlar ham qoraqalpoq xalqi orasida keng tarqalgan. Bu dostonlarning deyarli barchasida vatanparvarlik, xalqparvarlik motivlari yetakchi o‘rinni egallaydi. Bu g‘oya ayniqsa “Qirq qiz” dostonida ko‘zga yaqqol tashlanadi. Dostonda hikoya qilinishicha, sarkarda Guloyim qirq qiz va xalq bilan birgalikda eron shohi Nodirshohga hamda qalmoq xoni Surtayga qarshi jang qilib, mardlik va qahramonlik namunasini ko‘rsatadilar.
Doston janri qoraqalpoq adabiyotida yetakchi janrlardan biridir. Chunki xalq orasida doston kuylash muhim ahamiyat kasb etgan. Shu sababli doston kuylovchilarni uch toifaga ajratishgan. Bular quyidagilardan iborat:

JIROVLAR

BAXSHILAR

QISSAXONLAR