O‘rтa maxsus, kasb-hunar тa’limi markazi

75-mashq. Hikmatlarni o‘qing. Undosh tovushlarga tavsif bering.

Donishmanddan so‘radilar:

— Qalblarni nima birlashtiradi?
— Muhabbat.
— Muhabbat nimadir?
— Ochiqqo‘llik va xushfe’llik.


* * *

Quloqlaring va og‘zing o‘rtasida ishni adolatli taqsimla. Qulog‘ing ikkita, og‘zing esa bitta. Demak, sen kam gapirib, ko‘p eshitishing kerak. «Hamma balo tildan keladi», degan naqlni unutma.

* * *

Ikki narsaning qadriga yo‘qotilgandan keyin yetiladi. Ular yoshlik va sog‘liq.

* * *

Buzrugmehr shunday deydi: «Hayotdan ham qadrliroq narsa bor bo‘lsa, bu — sog‘liq, o‘limdan ham qo‘rqinchliroq narsa bor bolsa bu — kasallik, hayotga teng narsa — boylik, o‘lim bilan barobar narsa — faqirlik».

76-mashq. She’rni o‘qing. Undosh tovushlarga tavsif bering. She’r­dagi g‘oyaga munosabat bildiring.

VATANINGNI o‘STIR...

Bir so‘z bor — yuksak tug‘ — iftixorimda,

Tirigimda — nomus, o‘lganimda — sha’n.
Bir so‘z bor —jon uning ixtiyorida,
Xudoday ulug‘ bir so‘z bordir —VATAN.
VATAN! Taqdiringning toshi bemiqdor,
Aytgin, fido bo‘lay qaysi bir toshga?
Birovning do‘stlar-u xorijlari bor,
Mening hech kimim yo‘q — o‘zingdan boshqa.
Aziz zamondoshim, ruhing — beorom,
Ammo ishonchingdan ziyo taralsin —
Har tong «Yo, VATAN» deb sachranib uyg‘on,
Dilingda «Qur’onday» — VATAN yaralsin.

Shubha shayton ishi. Ishonch bilan yur,

Ana, bobolarning sobit yo‘llari...
Avval VATANingni yuragingda qur,
So‘ng yerga ko‘chirsin uni qo‘llaring.
O‘stir VATANingni bog‘ kabi tuyg‘un.
Ishongin-u uni shu aziz yerga —
Hushyor bo‘l — beega qoldirma bir zum —
Farzandingdan boshqa hech kimga berma.
(Usmon Azimov)


Savol va topshiriqlar

1. Undosh tovushlarning hosil bo‘lishini tushuntirib bering.

2. Undosh tovushlar qanday tasnif qilinadi?
3. Undosh tovushlar deb qanday tovushlarga aytiladi?
4. Undosh tovushlarni tasniflab bering.
5. Ong, tong, manglay, arang, kelinglar so‘zlari tarkibida kelayotgan ng tovushiga izoh bering.
6. Jon, jonajon, ajdar, g‘ijjak, jahon so‘zlari tarkibidagi j tovushining aytilishi va yozilishini tushuntirib bering.
7. Jarangli undoshlarni sanab bering.
8. Jarangsiz undosh tovushlarning xususiyatlari haqida gapiring.


FONEMA VA HARF

Biz nutqimizni yozma ravishda ham bayon qilamiz. Bunda yozma nutq harflar ketma-ketligidan tashkil topadi.