O‘rta maxsus, kasb-hunar ta’limi markazi m. Rahimov quduqlarni burg‘ilash

7.4-§. Chuqur quduqlarni burg‘ilash texnologiyasi
Rotorli    burg‘ilash  usulida  burg‘ilash  rejim  parametrlarini
tanlashda jinslarning  fizik-mexanik xususiyatlari, ularning yotish
sharoitlari, burg‘ilash qurilmalarining texnik imkoniyatlari e’tiborga
olinadi.
Dolotoga beradigan  og‘irlik kuchini quyidagi  formula bilan
aniqlash mumkin:
P = P
0 
· D,
bu  yerda,  P
0 
—  doloto  diametrining  1  sm  ga  to‘g‘ri  keladigan
solishtirma og‘irlik kuchi, kN;  D — doloto diametri, sm.
Biroq  dolotoga berilayotgan og‘irlik kuchi maksimal qiymatdan
oshmasligi kerak.
Yangi  ishlatilayotgan  dolotolar  5—10  minut  davomida
10—20 kN yuklamada ishlatiladi, so‘ngra tegishli og‘irlik kuchi
beriladi.
Yumshoq  va  o‘rta  qattiqlikdagi    jinslarni  burg‘ilashda  reys
davomida og‘irlik kuchi bir xil berilib boriladi. Qattiq jinslarda  og‘irlik
kuchi  minimal qiymatdan maksimalgacha oshirib boriladi. Darzdor
jinslarda og‘irlik kuchi kamaytiriladi.
Dolotoning aylanish chastotasi 90—300 ayl/min atrofida qabul
qilinadi. Òog‘ jinsi qattiqligi va abrazivligi yuqori bo‘lganda aylanish
chastotasi kamaytiriladi, bu esa dolotolar ishchi organlarini tezda
ishdan chiqishdan saqlaydi.
Doloto
turi
Kurak-
chali
Kesib-
ishqa-
lovchi
m ,
ms
s
st
t
tk
tz,
tkz
ok
P
o
,  kN
1—4
2—3
2—6 3—8 5—10 7—10 8—15 9—20
bu  yerda,   —  talab  qilinadigan  og‘irlik  kuchi,  N;  K — OBQ
uzunligi oshishini inobatga oluvchi koeffitsiyent (K = 1,25 

 1,60);
q
OBQ
 — 1 m OBQ ning massasi; 
j  
va  — mos ravishda yuvish
suyuqligi  va quvur materiali zichliklari, kg/m
3
; g — erkin tushish
tezlanishi, m/s
2
;  — o‘rtacha zenit burchagi, gradus.

---

169
Zaboyga yuboriladigan suyuqlik miqdori quyidagi formula bilan
aniqlanishi mumkin:
/s,
m
;
)
(
4
3
2
.
2
d
D
Q
q
b
q





bu  yerda,  D
q
  —  quduq  diametri,  m;  d
b.q
  —  burg‘ilash    quvuri
diametri,  m;    —  chiqayotgan  suyuqlik  oqimi  tezligi,  m/s;  bu
ko‘rsatkich  = 0,4

1,3 m/s qilib olinadi.
Yuvish suyuqliklarining sifati burg‘ilanayotgan jinslarga mos
bo‘lishi, uning zichligi plast bosimidan ko‘proq gidrostatik bosimga
ega bo‘lishi kerak.