O‘rta maxsus, kasb-hunar ta’limi markazi m. Rahimov quduqlarni burg‘ilash

5.3-§. Quduqlarni mustahkamlash  uslublari
Quduqlar loyihada ko‘zda tutilgan obsadka  quvurlari  bilan
mustahkamlanadi. Quduqqa oldinroq talab qilinadigan miqdor-
dagidan  ko‘proq obsadka quvurlari keltiriladi. Òekshirish va yig‘ish
paytida nosoz quvurlar  chetlashtiriladi.
Quduqlarni mustahkamlashdan avval quyidagi operatsiyalarni
bajarish lozim:
1. Quvur rezbalari  loylardan  va konservatsiya moylaridan toza-
lanadi.
2. Quvurlarda mexanik jarohatlar, darzlar, botiq joylar yo‘qligi
tekshiriladi.
3. Har bir quvurning  ichki diametri va  uning egilmaganligi
uzunligi 1,5 m bo‘lgan kolonkaviy quvur  yoki mos diametrdagi
shablon o‘tkazish yo‘li bilan tekshiriladi.
4. Har bir quvurning  uzunligi  ruletka bilan o‘lchanadi, quvur
ustiga bo‘r bilan  va maxsus qaydnomaga yozib qo‘yiladi.
5. Kolonkaviy burg‘ilashda burg‘ilash vishkasining balandligiga
qarab, quduqqa tushiriladigan  quvurning  ikki-uchtasi o‘zaro ulab
qo‘yiladi.
Obsadka quvurlari  bilan burovoyga maxsus jihozlangan  obsadka
quvuri osti keltiriladi  (5.1-rasm).

---

147
Bashmakli  yo‘naltiruvchi probka bashmakka mah-
kamlanadi  va  obsadka  quvurlari  ostini  yo‘naltirish
uchun xizmat qiladi hamda bashmakni quduq devor-
lariga tiralib qolishidan saqlaydi. Probka yog‘ochdan,
betondan,  cho‘yandan  va  po‘latdan  tayyordanishi
mumkin.
Kolonkaning bashmagi uzunligi  300—500 mm
bo‘lgan  qalin  devorli  quvurdan    iborat  bo‘lib,  eng
oxirgi obsadka quvuriga  o‘rnatiladi. Bashmakning
tashqi diametri  quvur muftasiga, ichki diametri —
obsadka quvuri ichki diametriga teng bo‘lishi kerak.
Òeskari klapan obsadka quvurining quduqqa tushi-
rilishini  yengillashtiradi,  sement  eritmasini  qayta
quvur ichiga kirmasligini  ta’minlaydi. Klapan bash-
makdan  10 m  yuqoriga o‘rnatiladi. Òiraluvchi  halqa
qalinligi 12—15 mm bo‘lgan cho‘yan shayba ko‘ri-
nishida tayyorlangan bo‘lib, teskari klapandan
6—12 m yuqoridagi muftada o‘rnatiladi. Sement eritmasini quduqqa
haydashda sementlash probkasi  tiraluvchi halqaga  borib tiraladi.
Bunda quvurning ostida sement eritmasi qoladi, uni sement eritmasi
qotgach, tiraluvchi klapan  va yo‘naltiruvchi probka bilan birga
burg‘ilab tashlanadi.