Tanqid
E. F. Shumaxer talabni qondirish iqtisodiy faoliyatning maqsadi degan hukmronlik qilayotgan iqtisodiy taxminlarga qarshi turib, u o'zi atagan narsaning asosini taklif qiladi "Buddist iqtisodiyot"unda insonning asl ehtiyojlarini qondiradigan dono talablar, kelib chiqadigan aqlsiz talablardan ajralib turadi beshta intellektual nuqson buddizm tomonidan tan olingan:[7]
Ehtiyojlarni o'stirish va kengaytirish donishmaga ziddir. Bu shuningdek, erkinlik va tinchlikka ziddir. Ehtiyojlarning har qanday o'sishi tashqi kuchlarga qaramlikni kuchaytiradi, ular ustidan boshqarish mumkin emas va shuning uchun ekzistensial qo'rquvni kuchaytiradi. Faqat ehtiyojlarning kamayishi bilan janjal va urushning asosiy sabablari bo'lgan ziddiyatlarning chinakam pasayishiga ko'maklashish mumkin.[8]
Talabni kamaytirish Psixofarmakologiyada
Asosiy maqola: Talabni kamaytirish
Talabni kamaytirish aholining noqonuniy va noqonuniy giyohvand moddalarga bo'lgan intilishini kamaytirishga qaratilgan harakatlarni nazarda tutadi. Giyohvand moddalar bilan bog'liq siyosat dori ta'minotini kamaytirish, lekin ikkita siyosat ko'pincha birgalikda amalga oshiriladi.
Energiyani tejashda
Asosiy maqola: Energiya talabini boshqarish
Energiya talabini boshqarish, shuningdek, talabga asoslangan boshqaruv (DSM) yoki talabga javob berish (DSR) deb nomlanuvchi, iste'molchilarning energiyaga bo'lgan talabini moddiy rag'batlantirish va ta'lim orqali xatti-harakatlarning o'zgarishi kabi turli usullar yordamida o'zgartirishdir.
Xulosa
Bizning ehtiyojlarimizni qondirish uchun talab etiladigan aksariyat iqtisodiy ne'matlarni ishlab chiqarish zarur bo ladi. Buning uchun esa ma'lum miqdordagi iqtisodiy resurslar, ya'ni yer, ishchi kuchi, tadbirkorlik qobiliyati, boshqaruv malakasi, kapital, xomashyo va materiallar, axborot talab etiladi.
Jamiyatning butun iqtisodiy tizimi asosan ikkita fundamental muammo ustiga qurilgan bo'lib, uni iqtisodchilar iqtisodiyotning bosh muammosi deb ataydilar: jamiyat va uning a'zolari bo'lmish indivudial shaxslar, firmalar va tashkilotlarning moddiy ehtiyojlari cheksiz; moddiy ehtiyojlarni qondirish vositalari, ya'ni tovarlar va xizmatlarni ishlab chiqarish uchun zarur bo'ladigan iqtisodiy resurslar cheklangan yoki taqchil (noyob). Bunday holat jamiyat a'zolarining o'z ehtiyojlarini toliq qondirishga bo'lgan imkoniyatlarini doimo va muqarrar ravishda cheklab turadi.
Jamiyat a'zolarining moddiy ehtiyojlari cheksiz va resurslarimiz cheklangan ekan, hech qachon cheksiz ehtiyojlarimizni to liq qondirish mumkin emas. Shunday ekan, iqtisodchilar jamiyat ixtiyorida mavjud cheklangan (taqchil) resurslardan optimal foydalangan holda chеksiz ehtiyojlаrni mаksimаl dаrаjаdа qоndirish ustidа bоsh qоtirishlаrigа to`g`ri kеlаdi. Buning uchun mаvjud rеsurslаrdаn оqilоnа vа sаmаrаli fоydаlаnish yo`llаrini izlаb tоpish zаrur bo`lаdi.
Do'stlaringiz bilan baham: |