Oriental Renaissance: Innovative

Oriental Renaissance: Innovative, 

educational, natural and social sciences 

 

VOLUME 1 | ISSUE 6 

ISSN  2181-1784 

Scientific Journal Impact Factor                                                  SJIF 2021: 5.423 

 

 

199 

w

www.oriens.uz

 

July 

2021

 

 

 

kompyuter tizimiga yoki kompyuter ma’lumotlariga noqonuniy aralashish (273-

modda); 

kiberjinoyatlar uchun qilingan vositalarni tarqatish (273-1-modda); 

kompyuter ma’lumotlarini qalbakilashtirish (273-2-modda). 

Kompyuter ma’lumotlarini qalbakilashtirish moddada keltirilgan ta’rifga asosan 

haqiqiy  bo‘lmagan  kompyuter  ma’lumotlarini  haqiqiy  (to‘g‘ri)  kompyuter 

ma’lumotlari  sifatida  ishlatish  yoki  ulardan  foydalanish  maqsadida  kompyuter 

ma’lumotlarini qasddan kiritish, o‘zgartirish, o‘chirish yoki cheklashni anglatadi. 

2015-yil  yanvar  oyidan  kuchga  kirgan  Qozog‘iston  Respublikasining  yangi 

jinoyat  kodeksi  “Axborot  texnologiyalari  va  kommunikatsiyalaridagi  jinoiy 

harakatlar”  deb  nomlangan  7  –  bobni  o‘z  ichiga  oladi.  Bu  bobga  9  ta  modda 

kiritilgan[16]: 

205-modda:  Axborot  tizimiga  yoki  axborot  kommunikatsiyalari  tarmog‘iga 

noqonuniy kirish bo‘yicha;  

206-modda: Axborotni noqonuniy o‘chirish yoki o‘zgartirish bo‘yicha;  

207-modda:  Axborot  tizimi  yoki  axborot  kommunikatsiyalari  tarmog‘ining 

ishlashini qasddan buzish to‘g‘risida;  

208-modda: Axborotni noqonuniy egallab olish bo‘yicha; 

209-modda: Axborotni uzatishga majbur qilish bo‘yicha; 

210-modda:  Zararli  dasturlardan  foydalanish,  ularni  ishlab  chiqish  va  ularni 

tarqatish bo‘yicha; 

211-modda: Maxfiy elektron axborot resurslarini noqonuniy tarqatish bo‘yicha; 

212-modda: Noqonuniy maqsadlarni ko‘zlagan Internet-resurslarni joylashtirish 

va shu kabi xizmatlar ko‘rsatish bo‘yicha; 

213-modda. Mabil aloqa abonent qurilmasining identifikatsiya kodini noqonuniy 

ravishda  o‘zgartirish  va  abonent  identifikatsiya  kodini  o‘zgartiruvchi  dasturiy 

ta’minotni yaratish, ishlatish,  va tarqatish bo‘yicha. 

Davlatlar qonunchiligi yuzasidan solishtirma tahlillar shuni ko‘rsatadiki Rossiya 

Federatsiyasi  Jinoyat  kodeksining  272-moddasiga  binoan  javobgarlikka  tortilishi 

ko‘zda tutilgan kompyuter ma’lumotlariga noqonuniy kirish harakatlarini tavsiflashda 

yagona  yondashuv  yo‘qligi  kuzatildi.  Kompyuter  ma’lumotlari  ba’zi  davlatlarda, 

ushbu  turdagi  jinoyatning  predmeti  sifatida  qaraladi.  Masalan,  Germaniya  Federativ 

Respublikasi  Jinoyat  kodeksining  202-moddasi  “a”  bandida  shaxs  o‘zi  uchun  yoki 

boshqa biron bir shaxs uchun unga ega bo‘lishga ruxsat berilmagan qonunan himoya 

qilingan ma’lumotlarni noqonuniy ravishda olganligi uchun jinoiy javobgarlik ko‘zda 

tutilgan.  202  –  moddaga  qo‘shimcha  maxsus  eslatmada,  bu  noqonuniy  harakat  har 

---