Organik sintez texnologiyalari

Tsiklroq - bir yoki bir neshe unumlarning molekulasida sikllik dala-dashtilisti hosil qiluvchi, organik reaktsiya.
Galogenroq - organik birikmaning molekulasi'ga galogen otomın, vodorodnı galogenga almashtirish yoki juplar (barobarli ) aloqaqa birikish yo'li bilan kiritishlik.
Porafinli uglevodorodlardı xlorlaganda xlor otomları ularning vodorod otom-ların almashtiradi, ular xlorlı vodorodnı paydo qilib chiqib ketadi. Metannı xlorlaganda nimadir yakka-yolg'iz xlortushındını olish imkaniyatı yo'qlar, ich yuzida hardoim borlik to'rt xlortuwındılarnıng omixtasi olinadi

Gidroxlorlash - uefinlarning xlorlı vodorod bilan ta'sirlashib mos porafin-larning monoxlor hosilalarini hosil qilishi. NSl molekulasining uefinge birikishi odatta Markovnikov qoidasi bo'yicha o'tadi : xlor otomı qo'shlar aloqa bo'yicha eng kam gidrogenlangan (vodorod otomına ega ) uglerod otomına, vodorod eng ko'p gidroganlangan uglerod otomıga birigedi:

Nitrolash - uglevodorodlarnıng molekulasi'ga nitroguruhnı kiritishlik, ya'ni vodorod otomın NO2 to'daga almashtirish.
Nitrolashnı - azot kislotasini har xil kontsentraciyada - suyuq yoki bug'lar turida, o'shanaqa oq azot okislarin qollanib, suyuq yoki bug'larni fazada o'tkazish mumkin.
Porafinlarni bug'lari fazada nitrolash xoli radikallı mexanizm bo'yicha o'tadi. Azot kislotasi qizdirganda tarqaladi :

Keyin

Chu bilan NO radikalınıng regeneraciyalanıshı ro'yobga chiqadi, u zanjirni davom etadi.
Agar nitrolovshı agent azot juplar okisi NO2 bo'lsa, u yerda nitroparafinlarning paydo bo'lish0ining asosiy reaktsiyalari zanjirli bo'lmaydi, buning sababi paydo bo'lishshı radikallar regeneraciyalanmaydı:

Nitrolash 75 % li azot kislotasida 430 - 450 C da va 7 otm. bosimda o'tkaziladi; propannıng azot kislotasi'ga mo'llarlik nisbati 5:1 ga teng.
Yuqori porafinli uglevodorodlarnı azot kislotasi bilan suyuq fazali nitrolash bir qancha quyi - 200 C ga qadar temperaturalarda o'tadi. Bu holatda porafinlarning suyıltırılgan azot kislotasi bilan ta'sirlashishida uchlamshi uglerod otomıdagi vodorodi yengil o'rin olmashishi va barqaror uchlamshi nitrobirikma paydo bo'ladı:

Aromatikalıq uglevodorodlarnı nitrolash azot va kúkirt kislotasining oralatib -pası (nitrolovshı omixta ) bilan suyuq fazada ro'yobga oshiriladi, uchftorlı bor suvlarnı tortib oluvchi agent sifatida qatnashadi :



Bu reaktsiya ionlıq mexanizm bo'yicha o'tadi. V. V. Markovnikovnıng ko'rsatishisha kúkirt va azot kislotasining ta'sirlashishida nitrokúkirt kislotasi paydo bo'ladı:

Nitrokúkirt kislotasi suvli muhitda nitroniy kationın paydo qiladi :

Chu bilan, kúkirt kislotasining boshli aktivlandiruvshi xizmati azot kislotasini kuchli nitrolovchı agent - nitroniy kationiga NO2+ aylantirishdir.
Aromatikalıq uglevodorodlardı nitroniy kationı bilan nitrolash ionlı kompleksli reaktsiya sifatida o'tadi. Dastlap nitroniy kationı aromatikalıq uglevodorod-larnıng yadrosi'ga birigadi, so'ng paydo bo'luvshı birikmadan proton úziledi:



U bisul'fitli anion bilan ta'sirlashib, kúkirt kislotasini regeneraciyalaydı:

Benzolnı nitrolovchı omixta bilan nitrolanganda parallel va izma - iz reakciyalarda yurishi mumkin.
Parallel' reaktsiyalarga benzolnıng okislanishi . Okislanish reaktsiyalarinıng yurishini nitrolovchı omixta tarkibida azot okislarining bo'lishi sabab bo'ladi :

Binobarin benzolnı nitrolashda qo'llaniladigan nitrolovshı omixtaning tarkibida azot okislari bo'lmasliki kerak.