Органик реакция турлари

O.B. da ta'sirlanish xodisasi

• Organik molekulalarning reaksion qobiliyati ma'lum darajada ularda ta'sirlanish mavjudligi va uning aromatikligi bilan bog'liq bo'ladi. Organik birikmalarda з-orbitallarning bir biriga ta'sir ko'rsatib umumiy elektron bulut xosil kilishi ta'sirlanish deyiladi.
• Ta'sirlanish ikki turga bulinadi:
• 1) π – π ta'sirlanish
• 2) p - π ta'sirlanish

- - ta’sirlanish

• Agar ta'sirlanish π - bog xosil qilayotgan -orbitallar tutashishi natijasida yuz bersa bunday ta'sirlanish π-π ta'sirlanish deyiladi (butadiyen -1,3; β- karotin, retinol, retinal, akrolein, akrilonitril, xamda benzol, piridin va b.)
• Bu moddalarda: uglerod atomlarning barchasi sp2 gibridlangan bulib, boglar uzunligi tenglashadi, sistemaning turgunligi ortadi. Ta'sirlanish uzunligi kanchalik katta bulsa molekula shunchalik turgun buladi.

-р – ta’sirlanish

• Agar ta'sirlanish π -bog xosil kilgan orbitallar (p-orbitallar) bilan boshka atomning π – orbitallari tutashishi natijasida yuz bersa, bunday ta'sirlanish p - π ta'sirlanish deyiladi (vinilxlorid, vinilmetil efiri, atsetamid, atsetat ioni, karbonat ioni, anilin, allil- ionlari va radikali, pirrol va b.)

• ..

• ..

• NН

• NH2

• CH3-C

• NH2

• O

• Pirrol Anilin Atsetamid

• ..

Ta’sirlangan sistemalar

• Ochiq zanjirli birikmalarda ta’sirlanish
• СН2 = СН - СН = СН2 Butadiyen - 1,3

Halqada ta’sirlanish

• Halqada ta’sirlanish
• benzol piridin pirrol tiofen furan

• N

• S

• O

• ..

• N

• Н

• ..

• ..

• ..