Organik olamning turli tumanligi

9-SINF
1-mavzu
Organik olamning turli tumanligi
1. biologiyaning kuzatish metodi xususiyatlariga mos keladigan javobni belgilang
1)organizmlar va ularning atrofidagi muhitda ro’y beradigan hodisalarni tasvirlash va tahlil qilish imkonini beradi 2)sistematika, morfologiya, anatomiya, paleontologiya, embriologiya fanlarida keng qo’llaniladi 3)hayotiy hodisalarning o’rganishning asosiga aylangan 4)har qanday biologik hodisani ta’riflash, tasvirlash mumkin 5)bugungi kunda ham o’z ahamiyatini yo’qotgan emas 6)tirik tabiatning rivojlanish bosqichlarini aniqlash mumkin 7)biologiya fanining ilk rivojlanish davrida keng qo’llanilgan
A 1,2,4,5,7 B1,4,5,7 C1,3,4,5,6 D 2,3,6
2. biologiyaning kuzatish metodi xususiyatlariga mos kelmaydigan javobni belgilang
1)organizmlar va ularning atrofidagi muhitda ro’y beradigan hodisalarni tasvirlash va tahlil qilish imkonini beradi 2)sistematika, morfologiya, anatomiya, paleontologiya, embriologiya fanlarida keng qo’llaniladi 3)hayotiy hodisalarning o’rganishning asosiga aylangan 4)har qanday biologik hodisani ta’riflash, tasvirlash mumkin 5)bugungi kunda ham o’z ahamiyatini yo’qotgan emas 6)tirik tabiatning rivojlanish bosqichlarini aniqlash mumkin 7)biologiya fanining ilk rivojlanish davrida keng qo’llanilgan
A 1,2,4,5,6,7 B1,4,5,7 C 3,6 D 2,3,6
3. biologiyaning taqqoslash metodi xususiyatlariga mos kelmaydigan javobni belgilang
1)organizmlar va ularning atrofidagi muhitda ro’y beradigan hodisalarni tasvirlash va tahlil qilish imkonini beradi 2)sistematika, morfologiya, anatomiya, paleontologiya, embriologiya fanlarida keng qo’llaniladi 3)hayotiy hodisalarning o’rganishning asosiga aylangan 4)predmet va hodisalarning mohiyatini ochishga asoslangan 5)miqdor va sifat ko’rsatkichlarini ta’riflashda ko’p qo’llaniladi 6)tirik tabiatning rivojlanish bosqichlarini aniqlash mumkin 7)Gekkel va Myuller juda katta muvaffaqayatlarga erishgan 8)biologiyada qo’llanilishi Ch.Darvinning nomi bilan bog’liq
A1,3,4,5,6,7,8 B1,3,5,6,8 C 1,3,4,5,6,8
D1,3,5,6,7,8
4. . biologiyaning taqqoslash metodi xususiyatlariga mos keladigan javobni belgilang
1)organizmlar va ularning atrofidagi muhitda ro’y beradigan hodisalarni tasvirlash va tahlil qilish imkonini beradi 2)sistematika, morfologiya, anatomiya, paleontologiya, embriologiya fanlarida keng qo’llaniladi 3)hayotiy hodisalarning o’rganishning asosiga aylangan 4)predmet va hodisalarning mohiyatini ochishga asoslangan 5)miqdor va sifat ko’rsatkichlarini ta’riflashda ko’p qo’llaniladi 6)tirik tabiatning rivojlanish bosqichlarini aniqlash mumkin 7)Gekkel va Myuller juda katta muvaffaqayatlarga erishgan 8)biologiyada qo’llanilishi Ch.Darvinning nomi bilan bog’liq
A 2,3,5 B 2,5 C 2 D 2,4,7
5. biologiyaning tarixiy metodi xususiyatlariga mos kelmaydigan xususiyatlarni aniqlang
1)organizmlar va ularning atrofidagi muhitda ro’y beradigan hodisalarni tasvirlash va tahlil qilish imkonini beradi 2)sistematika, morfologiya, anatomiya, paleontologiya, embriologiya fanlarida keng qo’llaniladi 3)hayotiy hodisalarning o’rganishning asosiga aylangan 4)har qanday biologik hodisani ta’riflash, tasvirlash mumkin 5)bugungi kunda ham o’z ahamiyatini yo’qotgan emas 6)tirik tabiatning rivojlanish bosqichlarini aniqlash mumkin 7)biologiya fanining ilk rivojlanish davrida keng qo’llanilgan 8)chuqur sifatiy o`zgarishlarning vujudga kelishiga sabab bo`ladi 9) O`rta asrlarda boshlangan 10) fizika, kimyo fanlari ravnaqi bilan bog`liq 11) Abu Ali ibn Sino nomi bilan bog`liq 12) Darvin nomi bilan bog`liq
A 1,2,4,5,7,9,10,11 B1,4,5,7,10,11
C 3,6,8,12 D 2,3,6,8,9,12
6. biologiyaning tarixiy metodi xususiyatlariga mos keladigan xususiyatlarni aniqlang
1)organizmlar va ularning atrofidagi muhitda ro’y beradigan hodisalarni tasvirlash va tahlil qilish imkonini beradi 2)sistematika, morfologiya, anatomiya, paleontologiya, embriologiya fanlarida keng qo’llaniladi 3)hayotiy hodisalarning o’rganishning asosiga aylangan 4)har qanday biologik hodisani ta’riflash, tasvirlash mumkin 5)bugungi kunda ham o’z ahamiyatini yo’qotgan emas 6)tirik tabiatning rivojlanish bosqichlarini aniqlash mumkin 7)biologiya fanining ilk rivojlanish davrida keng qo’llanilgan 8)chuqur sifatiy o`zgarishlarning vujudga kelishiga sabab bo`ladi 9) O`rta asrlarda boshlangan 10) fizika, kimyo fanlari ravnaqi bilan bog`liq 11) Abu Ali ibn Sino nomi bilan bog`liq 12) Darvin nomi bilan bog`liq
A 1,2,4,5,7,9,10,11 B1,4,5,7,10,11
C 3,6,8,12 D 2,3,6,8,9,12
7. biologiyaning eksperimental metodi xususiyatlariga mos kelmaydigan xususiyatlarni aniqlang
1)organizmlar va ularning atrofidagi muhitda ro’y beradigan hodisalarni tasvirlash va tahlil qilish imkonini beradi 2)sistematika, morfologiya, anatomiya, paleontologiya, embriologiya fanlarida keng qo’llaniladi 3)hayotiy hodisalarning o’rganishning asosiga aylangan 4)har qanday biologik hodisani ta’riflash, tasvirlash mumkin 5)bugungi kunda ham o’z ahamiyatini yo’qotgan emas 6)tirik tabiatning rivojlanish bosqichlarini aniqlash mumkin 7)biologiya fanining ilk rivojlanish davrida keng qo’llanilgan 8)chuqur sifatiy o`zgarishlarning vujudga kelishiga sabab bo`ladi 9) O`rta asrlarda boshlangan 10) fizika, kimyo fanlari ravnaqi bilan bog`liq 11) Abu Ali ibn Sino nomi bilan bog`liq 12) Darvin nomi bilan bog`liq
A 1,2,3,4,5,6,7,8 B 6,10,11
C 3,6,8,12 D 9,10,11
8. biologiyaning eksperimental metodi xususiyatlariga mos keladigan xususiyatlarni aniqlang
1)organizmlar va ularning atrofidagi muhitda ro’y beradigan hodisalarni tasvirlash va tahlil qilish imkonini beradi 2)sistematika, morfologiya, anatomiya, paleontologiya, embriologiya fanlarida keng qo’llaniladi 3)hayotiy hodisalarning o’rganishning asosiga aylangan 4)har qanday biologik hodisani ta’riflash, tasvirlash mumkin 5)bugungi kunda ham o’z ahamiyatini yo’qotgan emas 6)tirik tabiatning rivojlanish bosqichlarini aniqlash mumkin 7)biologiya fanining ilk rivojlanish davrida keng qo’llanilgan 8)chuqur sifatiy o`zgarishlarning vujudga kelishiga sabab bo`ladi 9) O`rta asrlarda boshlangan 10) fizika, kimyo fanlari ravnaqi bilan bog`liq 11) Abu Ali ibn Sino nomi bilan bog`liq 12) Darvin nomi bilan bog`liq
A 1,2,3,4,5,6,7,8 B 6,10,11
C 3,6,8,12 D 9,10,11
9. K.Linney qaysi biologik metod yordamida sistematikaga asos solgan?
A tarixiy B taqqoslash C kuzatish D eksprimental
10. Eng dastlabki usullardan biri?
A.kuzatish B.taqqoslash
C.tarixiy D.eksperimental
11. Qaysi usul yordamida har qanday biologik hodisani tasvirlash tariflash mumkin?
A.kuzatish B.taqqoslash
C.tarixiy D.eksperimental
12. Qaysi usullar turlarini aniqlashda keng foydalanadi?-
A.kuzatish B.taqqoslash
C.tarixiy D.eksperimental
13.Liney katta muvofaqiyatga erishgan-.
A.kuzatish B.taqqoslash
C.tarixiy D.eksperimental
14.Qaysi usul bugungi kunda ham o’z ahamiyatini yo’qotgan emas
A.tarixiy B.taqqoslash
C.kuzatish D.tajriba
15. Kuzatish usuli nimada ko’p qo’llaniladi?
A. bir xil predmet hodisani boshqa predmet hodisa bilan o’xshashlik va farqini aniqlashda
B.tirik organizmlarni miqdor va sifat ko’rsakichini tasvirlashda
C.boshqa metodlarga nisbatan chuqur o’rganiladi
D.voqea hodisalarni oldindan bilish imkonini beradi
16. Taqqoslash usulining mohiyati nimada?
A. bir xil predmet hodisani boshqa predmet hodisa bilan o’xshashlik va farqini aniqlashda
B.tirik organizmlarni miqdor va sifat ko’rsakichini tasvirlashda
C.boshqa metodlarga nisbatan chuqur o’rganiladi
D.voqea hodisalarni oldindan bilish imkonini beradi
17. …. usulida turli hodisa uchun umumiy hisoblangan qonuniyatlarni ochishga imkon yaratilgan
A.taqqoslash B.kuzatish
C.eksperimental D.tarixiy
18.Qaysi usul yordamida sistematika va hujayra nazariyasiga asos solingan
A.taqqoslash B.kuzatish
C.eksperimental D.tarixiy
19..biologiya qollanishi Darvin nomi bilan bog’liq
A.kuzatish B.taqqoslash
C.tarixiy D.eksperimental
20.Qaysi usul biologiyada chuqur sifatiy o’zgarishlar yuzaga kelishiga sabab bo’ldi
A.kuzatish B.taqqoslash
C.tarixiy D.eksperimental
21.hozirgi kunda….usuli hayotiy hodisalarni o’rganishning asosiga aylangan
A.kuzatish B.taqqoslash
C.tarixiy D.eksperimental
22.Qaysi usul yordamida hozirgi zamon olamini va uning o’tmishini ko’rsatuvchi malumotlar asosida tirik tabiatning rivojlanish jarayonlarini aniqlash mumkin
A.kuzatish B.taqqoslash
C.tarixiy D.eksperimental
23.U O’rta asrlar (Ibn sino) davrida ko’p qo’llanilgan-
A.ekperimental B.tarixiy
C.kuzatish D.taqqoslash
24. Uning haqiqiy ravnaqi fizika kimyo fanlarini qo’llash tufayli 19-20-asrda keng qo’llanilgan
A.ekperimental B.tarixiy
C.kuzatish D.taqqoslash
25. Tibbiyotda ishlatiladigan dori darmonlar olishda rangli metallar radioaktiv elementlari bo’lgan rudalarni boyitishda qaysi organizmlardan foydalaniladi
A.prokariotlar B.zamburug’lar
C.suvo’tlari D.mikroorganizmlar
26. Hozirgi kunda mikroorganizmlardan nima maqsadda foydalaniladi
1. atir-upa sanoatida 2. dori-darmon olishda 3.rangli metallar rudalarini boyitishda 4. radioaktiv metallar rudalarini boyitishda 5. to`qimachilikda 6. bo`yoq olishda 7. chorvachilikda 8. havoning ifloslanganlikning darajasini aniqlanshda
A 1,2,3,7 B 2,3,5,7 C 2,3,4,7 D 1,2,3,4,5,6,7,8
27.Qaysi suvo’tdan chorva ozuqalarini boyitishda keng qo’llaniladi
A.xlorella B.xlamidomanada
C.ultoriks D.spirogira
28. Jonli va jonsiz tabiatdagi umumiy bo’lgan xususiyatni belgilang.
A sifatiy va miqdoriy belgilarning ritmik o’zgarishi
B o’xshash kimyoviy elementlardan tuzilganligi
C rivojlanish davrida bir-biriga davriy aylanib turishi
D biogen migratsiyada qatnashishi
29.Jonsiz tabiatdagi jism tashqi muhit tasirida o’zining sifat ko’rsatgichlarini .....
A.tiklaydi B.yo’qotadi
C.oqsillari parchalanadi
D.qayta tiklab rivojlanadi
30. Tiriklikning asosiy omili –
A.oqsil tiklanadi
B.yangi sifat belgilarini hosil qiladi
C.oziq D.regeneratsiya
31. Jonsiz tabiatdagi jismlarga xos bo’lmagan xususiyatni belgilang
A tashqi muhit ta’sirida o’zining sifat ko’rsatkichlarini yo’qotadi
B oqsillar tiklanib turadi
C tashqi muhit bilan o’zaro ta’sir ularning yemirilishiga olib keladi
D o’zgarishlarga uchraydi, yangi sifat belgilarini hosil qiladi
32. Tiriklikning barcha xossalarini o`zida mujassamlashtirgan eng kichik zarracha-
A) atom B) molekula C) hujayra D) to`qima
33. Moddalar va energiya manbai -
A.oziq B.vitaminlar
C.gormonlar D.ko’payish
34.Tiriklikning eng muhim tomoni
A.oziq B.vitaminlar
C.gormonlar D.ko’payish
35.O’z-o’zini tiklash qanday jarayonlarda namoyon bo’ladi
Ajinssiz va jinsiy ko’payish
B.moddalar va energiya almashinuvi
C.axborot oqimi
D.moddalar energiya va axborot oqimi
36.O’z-o’zini tiklash asosida….kelib chiqadi
A.7DNKda joylashgan axborot asosida yangi molekula va tuzilmalar
B.regenerasiya
C.RNKda joylashgan axborot asosida yangi molekula va tuzilmalar
D.hammasi to’g’ri
37 Biologik tizimlar qanday darajalarga bo’linadi –
A hujayra, to’qima, organ, organizm, populyatsiya, biogeosenoz B.biogeosenoz,biosfera
C. atom, molekula, hujayra, to’qima, organ, organism, populyatsiya, biogeosenoz, biosfera
D.molekula, hujayra, to’qima, organ, organism, populyatsiya, ekotizim, biosfera
38.Ekotizim —
Abiogeosenoz B.biosfera
C.molekula D.hujayra
39. Tizim deganda nima tushuniladi.
A.somatik hujayra xromosomasining miqdoriy sifatiy belgilari yigindisi
B. bir butunlikni tashkil etuvchi molekula, hujayra, organ, organizmlarning o`zaro bog`lanishlari va ta’siri
C.har xil komponentlarning tasiri va rivojlanishi
D.Bir butunlikni tashkil etuvchi komponentlarning ma’lum izchilligidagi o’zaro bog’lanishlari va tasiri
40. Tuzilishning qanday daraja(lar)sida atrof-muhit bilan ya’ni moddalar, energiya va axborot almashinuvlar natijasida o’ziga xos muayyan tizimlar kelib chiqadi?
A molekula B biosfera C organizm D hammasi
41.Tizimning asosiy tarkibiy qismlarini aniqlang.
A.Komponentlar, bog’lanishlar, chegaralar
B.hujayra, to’qima, organ, organism, populyatsiya, biogeosenoz
C.biogeosenoz, biosfera
D.molekula, hujayra, to’qima, organ, organism, populyatsiya, biogeosenoz
42.Bu bosqichda tirik tizim oqsil, nuklein kislota, uglevodlarning faoliyat ko’rsatishida namoyon bo’ladi
A.molekula B.hujayra
C.to’qima D.populasiya
43. Quyosh nuri energiyasining kimyoviy energiyaga aylanishi qaysi darajada kuzatiladi
A.molekula B.hujayra
C.to’qima D.populasiya
44. Qaysi darajada tuzilmalarning avlodlardagi barqarorligi kuzatiladi
A.molekula B.hujayra
C.to’qima D.populasiya
45.Qaysi darajada biologik moddalar bir butun tizim sifatida birlashadi
A.molekula B.hujayra
C.to’qima D.populasiya
46.Tiriklikning hujayra tuzilish darajasiga binoan barcha organizmlar qanday guruhlarga ajratiladi
A.hujayrali va hujayrasiz
B.prokariotlar va eukariotlar
C.bir va ko’p hujayrali
D.tuban va yuksak o’simliklar
47. Hujayra tuzilish darajasiga ko’ra barcha tirik organizmlar … bo’linadi
A virus va eukariotlarga Bvirus va prokariotlarga
C bir va ko’p hujayralilarga
D faglar va zamburug’larga
48.To’qima nima
A. bir necha turdagi to’qimalarning tuzilish va funksional yigindisi
B. mustaqil hayot kechiruvchi yaxlit yoki bir va ko’p hujayrali tirik tizim
C. ekotizim
D.tuzilishi o’xshash bo’lgan hujayralar va hujayralararo modda yig’indisi
49. juftlab yozing
a- hujayra b- molekula c-to`qima d- populyatsiya e-ekotizim
1. quyosh energiyasi kimyoviy energiyaga aylanadi 2.organizmlarning funksional birligi 3.Tiriklikning xususiyatlarini o`zida mujassamlashtirgan eng kichik zarracha 4. moddalar bir butun tizim sifatida birlashadi 5.hujayralar yig`indisidan iborat 6. hujayralararo moddalar yig`indisidan iborat 7. organizmlarni yashash sharoiti bilan bog`liq holda birlashtiradi 8. yerdagi turli tuman hayot ko`rinishlarini qamrab oladi
9. anorganik, organic moddalar, avtotrof va geterotrof organizmlarni o`z ichiga oladi
A a-1,3; b-2,4; c-5; d-7; e-8,9;
B a-2,4; b-1,3; c-5,6; e-7;
C a-2,3,4; b-1; c-5,6; e-7,9;
D a-2,4; b-1,3; c-5,6; e-7;
50. Ekotizim tuzilish darajasi uchun mos kelmaydigan xususiyatlarni aniqlang
1.kelib chiqishi, yashash sharoiti o`xshash organizmlar yig`indisidan iborat 2.xilma-xil organizmlarni yashash sharoiti bilan bog`liq holda birlashtiradi 3.hayotning barcha ko`rinishlarini qamrab olgan tabiiy tizimdir 4. moddalar va energiyaning davriy aylanishi kuzatiladi 5.anorganik , organic moddalar, avtotrof va geterotrof organizmlarni o`z ichiga oladi 6.hujayralar yig`indisidan iborat 7. hujayralararo moddalar yig`indisidan iborat 8. asosiy vazifasi energiyani to`plash va taqsimlash
A 1,2,3,5,8 B 2,5,8 C 4,6,7 D 1,3,4,6,7
50. Ekotizim tuzilish darajasi uchun mos keladigan xususiyatlarni aniqlang
1.kelib chiqishi, yashash sharoiti o`xshash organizmlar yig`indisidan iborat 2.xilma-xil organizmlarni yashash sharoiti bilan bog`liq holda birlashtiradi 3.hayotning barcha ko`rinishlarini qamrab olgan tabiiy tizimdir 4. moddalar va energiyaning davriy aylanishi kuzatiladi 5.anorganik , organic moddalar, avtotrof va geterotrof organizmlarni o`z ichiga oladi 6.hujayralar yig`indisidan iborat 7. hujayralararo moddalar yig`indisidan iborat 8. asosiy vazifasi energiyani to`plash va taqsimlash
A 1,2,3,5,8 B 2,5,8 C 4,6,7 D 1,3,4,6,7
51. populyatsiya tuzilish darajasi uchun mos keladigan xususiyatlarni aniqlang
1.kelib chiqishi, yashash sharoiti o`xshash organizmlar yig`indisidan iborat 2. kelib chiqishi, yashash sharoiti bir xil organizmlar yig`indisidan iborat 3.xilma-xil organizmlarni yashash sharoiti bilan bog`liq holda birlashtiradi 4. moddalar va energiyaning davriy aylanishi kuzatiladi 5.anorganik , organic moddalar, avtotrof va geterotrof organizmlarni o`z ichiga oladi 6.hujayralar yig`indisidan iborat 7. hujayralararo moddalar yig`indisidan iborat 8. dastlabki evolyutsion o`zgarishlar kuzatiladi
A 1,2,8 B 1,3,8 C 1,8 D 3,4,5,6,7
52. populyatsiya tuzilish darajasi uchun mos kelmaydigan xususiyatlarni aniqlang
1.kelib chiqishi, yashash sharoiti o`xshash organizmlar yig`indisidan iborat 2. kelib chiqishi, yashash sharoiti bir xil organizmlar yig`indisidan iborat 3.xilma-xil organizmlarni yashash sharoiti bilan bog`liq holda birlashtiradi 4. moddalar va energiyaning davriy aylanishi kuzatiladi 5.anorganik , organic moddalar, avtotrof va geterotrof organizmlarni o`z ichiga oladi 6.hujayralar yig`indisidan iborat 7. hujayralararo moddalar yig`indisidan iborat 8. dastlabki evolyutsion o`zgarishlar kuzatiladi
A 2,3,4,5,6,7 B 1,3,8 C 1,8 D 3,4,5,6,7
53.Odam terisi qanday to’qimalardan tuzilgan
A.epiteliy va.biriktiruvchi
B.muskul va nerv
C.hujayralararo modda to’plami
D.qo`shuvchi va biriktiruvchi
54.Organ nima
A. bir necha turdagi to’qimalarning tuzilish va funksional yigindisi
B. mustaqil hayot kechiruvchi yaxlit yoki bir va ko’p hujayrali tirik tizim
C. kelib chiqishi yashash sharoiti va hayot tarzi bir xil organizmlar yig’indisi
D.tuzilishi o’xshash bo’lgan hujayralar va hujayralararo modda yig’indisi
55.Organizm nima
A. bir necha turdagi to’qimalarning tuzilish va funksional yigindisi
B. mustaqil hayot kechiruvchi yaxlit yoki bir va ko’p hujayrali tirik tizim
C. kelib chiqishi yashash sharoiti va hayot tarzi bir xil organizmlar yig’indisi
D.tuzilishi o’xshash bo’lgan hujayralar va hujayralararo modda yig’indisi
56.Populyatsiya nima
A. bir necha turdagi to’qimalarning tuzilish va funksional yigindisi
B. mustaqil hayot kechiruvchi yaxlit yoki bir va ko’p hujayrali tirik tizim
C. kelib chiqishi yashash sharoiti va hayot tarzi bir xil organizmlar yig’indisi
D.tuzilishi o’xshash bo’lgan hujayralar va hujayralararo modda yig’indisi
57.Qaysi bosqichda dastlabki evolyusion o’zgarishlar kuzatiladi
A.populyatsiya B.biosfera
C.biogeosenoz D.molekula
58.tiriklikning ancha yuqori darajadagi tuzilmasi bo’lib turlar tarkibi bo’yicha xilma xil organizmlarni ularning yashash sharoiti bilan bog’liq holda birlashtiradi
A.populyatsiya B.biosfera
C.biogeosenoz D.molekula
59. Biogeosenoz daraja qanday tarkibiy qismlarni o’z ichiga oladi
A. tirik o’lik oraliq modda
B.molekula,hujayra,to’qima,organ,organism,populyatsiya,biogeosenoz
C.avtotrof va geterotroflar,organic va anorganik modda
D. bir va ko’p hujayrali
60.Biogeosenozning asosiy vazifasi
A.energiyani to’plash va.energiyani taqsimlash
B.moddalarning davriy aylanishini taminlash
C.tiriklikning bir butunligini taminlash
D.irsiy belglarni o’tkazish
61. Hayotning barcha ko’rinishlarini qamrab olgan ancha yuqori darajadagi tabiiy tizimdir
A.populyatsiya B.biosfera
C.biogeosenoz D.molekula
62....yerdagi turli tuman hayotiy ko’rinmalarni qamrab oladi
A.populyatsiya B.biosfera
C.biogeosenoz D.molekula
63. Biosferaning tarkibiy qismlarini toping
A. tirik o’lik oraliq modda
B.molekula,hujayra,to’qima,organ,organism,populyatsiya,biogeosenoz
C.avtotrof va geterotroflar,organic va anorganik modda
D. bir va ko’p hujayrali
64.Qaysi darajada moddalarning katta doirada aylanishi kuzatiladi
A.populyatsiya B.biosfera
C.biogeosenoz D.molekula
65.Tirik mavjudotlar qachon kelib chiqqan
A.1-1,5mlrd yil B.2,5-3mlrd yil
C.7,5mlrd yil D.3,5mlrd yil
66. Dastlabki tirik organizmlar bir hujayrali bo’lib, juda sodda tuzilgan va hozirgi ... larga o’xshab ketgan.
A volvoks Bsianobakteriyalar C vibrionlar
D t.j.y
67.Dastlabki tirik organizmlar qaysi organizmlarga o’xshash bo’lgan
A.virus B.zamburug’
C.bakteriya D.suvo’tlari
68.Olimlar organic olamni nechta dunyoga ajratadilar-A.4(bakteriya,zamburug’,o’simlik,hayvon)
B.2(prokariot va eukariot)
C.3(bakteriya, o’simlik,hayvon)
D.to’gri javob yo’q
69. Juftlab yozing
a- de Errel b-Frosh c-Pavlov d- Sechenov e-Yanskiy
1. oqsil kasalligini aniqladi 2. qon guruhlarini aniqladi 3. proprioretseptorlarni o`rgandi 4.”Nutq bizni odam qildi” deb aytgan 5. Organizm hayotida tashqi muhitning ahamiyati beqiyos ekanligini aytib o`tgan 6.shartli reflekslarni o`rgangan 7. ovqat hazm qilish organlar vazifasini shartli reflekslar hosil qilish yo`li bilan o`rgangan 8.viruslarning bakteriali filtrda o`ta olishini aniqlagan 9.bakteriyani zararlovchi virusni kashf qilgan 10. rezus omilni aniqlagan
A a-1; b-8,9; c-4,5,6,7; d-3; e-2,10;
B a-9; b-1,8; c-4,6,7; d-3,5; e-2;
C a-9; b-1; c-4,6,7; d-3,5,6; e-2;
D a-1; b-9; c-3,4,6; d-5,7; e-2,10;
70.Kim tamakida uchraydigan tamaki mozaikasi kasalligini qo’zg’atuvchilarni bakteriali filtrdan o’ta olish xususiyatini aniqlagan
A.1892-yil Ivanovskiy B.1892-yil Leffler
C. 1917-yil de Erell D.1893-yil Mechnikov
71.Qaysi olimlar uy hayvonlarida uchraydigan oqsil kasaligini qo’zg’atuvchilari bakteriali filtrdan o’ta olishini aniqlagan
A.1892-yil Ivanovskiy B. Leffler va Frosh
C. 1917-yil de Erell D.1893-yil Mechnikov
72.Bakteriofag virusni kim kashf etgan
A.1892-yil Ivanovskiy B.1892-yil Leffler
C. 1917-yil de Erell D.1893-yil Mechnikov
73.Bakteriyalarni zararlovchi virus –
A.bakteriofag B.tamaki mozaikasi
C.gripp virusi D.gerpess virusi
74.Viruslarni o’rganuvchi fan –
A.mikrobiologiya B.parazitologiya
C.virusologiya D.algologiya
75. Viruslar qaysi kasalliklarni keltirib chiqaradi?
A.qizilcha,ensefalit,quturish,gripp,sariq
B. ensefalit,quturish,gripp,sil
C. qizilcha,ensefalit,quturish,gripp,tuberkulyoz
D.gripp,sil,gijja
76.Viruslarni aniqlang
A.tamaki mozaikasi,gripp,kox
B.tamaki mozaikasi,gripp,gerpes
C.kokk,gripp,sil
D.basilla,vibrion,spirilla
77.ular faqat hujayrada yashaydi,hujayra ichi parazitlari bo’lib,hujayradan tashqarida erkin va faol holatda uchramaydi,ko’payish xususiyatiga ham ega emas
A.virus B.bakteriya
C.zamburug’ D.basilla
78. a-virus b- bakteriyalar qo`zg`atuvchi kasalliklarni aniqlang
1. o`lat 2.terlama 3.ensefalit 4. gepatit 5.bo`g`ma 6.kuydirgi 7. quturish 8.dizenteriya 9.qizilcha 10. miyelit 11. qizamiq
A a-1,2,5,6,8,11; b-3,4,7,9,10
B a-3,4,6,7,9,10,11; b-1,2,5,8
C a-3,4,7,9,10; b-1,2,5,6,8,11
D a-3,4,7,8,9,10,11; b-1,2,5,6
79. Viruslar qo`zg`atuvchi kasalliklarga mos kelmaydigan javobni aniqlang
1. o`lat 2.terlama 3.ensefalit 4. gepatit 5.bo`g`ma 6.kuydirgi 7. quturish 8.dizenteriya 9.qizilcha 10. miyelit 11. qizamiq
A 3,4,7,9,10 B 3,4,6,7,9,10,11 C 1,2,5,8 D 1,2,5,6,8,11
80. Viruslar qo`zg`atuvchi kasalliklarga mos keladigan javobni aniqlang
1. o`lat 2.terlama 3.ensefalit 4. gepatit 5.bo`g`ma 6.kuydirgi 7. quturish 8.dizenteriya 9.qizilcha 10. miyelit 11. qizamiq
A 3,4,7,9,10 B 3,4,6,7,9,10,11 C 1,2,5,8 D 1,2,5,6,8,11
81.Viruslar qanday guruhlarga ajratiladi
A.oddiy va murakkab
B.bir va ko’p hujayrali
C.RNK va DNK saqlovchi
D.tuban va yuksak
82.Tamaki mozaikasi virusining tarkibini aniqlang-
A.oqsil qobig’I, DNK
B.oqsil qobig’I, RNK va DNK
C.oqsil qobig’I, RNK
D.sitoplazma,mag’iz,vakuol
83.virus hujayraga kirishi qanday amalga oshadi –
A.hujayra oralig’I muhitda hosil bo’lgan pinositoz vakuola orqali
B.hujayra sirtidagi maxsus oqsil reseptor bilan bog’lanish orqali
C.hujayra oralig’I muhitda hosil bo’lgan fagositoz vakuola orqali
D.A va B
84.Virusning hujayraga kirib borishi …..xususiyatini keltirib chiqaradi
A.kasallik B.yuqumlilik
C.halok bo’ladi D.portlash
85.Virusning hujayraga kirish ketma-ketligini ko’rsating
1)Sitoplazmatik membranadan tashkil topgan vakuola qobig’i boshqa vakuola yoki yadro bilan qo’shiladi 2)virus bilan bog’langan hujayraning qismi sitoplazmaga birlashib vakuolaga aylanadi 3)hujayra sirtidagi sezgir reseptorlarni tanish xusuiyatiga ega 4)bu bog’lanish virus yuzasidagi oqsillar orqali amalga oshadi 5)hujayra sirtidagi maxsus oqsil reseptor bilan bog’lanish sodir bo’ladi
A.5.4.3.2.1 B.5,4,2,3,1
C.1,2,3,4,5 D.5,3,4,1,2
86. Virusning hujayraga kirish ketma-ketligini ko’rsating
1. virus hujayraning barcha qismiga tarqaladi 2. hujayra sirtidagi sezgir retseptorlarni taniydi 3. virus bilan bog`langan sitoplazma qismi vakuolga aylanadi 4.vakuol sitoplazmasi boshqa vakuola bilan qo`shiladi 5.vakuol qobig`I boshqa vakuol bilan qo`shiladi 6. vakuol sitoplazmasi yadro bilan qo`shiladi 7. vakuol qobig`I yadro bilan qo`shiladi 8. virus yuzasidagi oqsillar bilan bog`lanish yuzaga keladi
A 2,8,3,4,6,1 B 8,2,3,5,7,1 C 2,8,3,4,5,1 D 2,8,3,1,4,7
87.Sariq kasaligini qaysi viruslar qo’zg’atadi.
A.Ava B virusi B.adenovirus
C.kox basillasi D.hammasi to’g’ri
88.Virusning hujayradan chiqishi qanday amalga oshadi
A.portlash B.kurtaklanish
C.kurtaklanish va pinositoz
D.A va B
89.Virus qanday ko’paysa hujayra nobud bo’ladi- A.portlash B.kurtaklanish
C.ekzositoz D.A va B
90.Virus qanday ko’paysa hujayra hayotchanligini ma’lum vaqtgacha saqlab qoladi
A.portlash B.kurtaklanish
C.endositoz D.A va B
91.bakteriyalarning hujayra qobig’I hayvonlarnikidan qanday farq qiladi
A.qalin bo’ladi va oqsil reseptorli
B.yupqa va reseptorli
C.yupqa va oqsil reseptorsiz
D.to’g’ri ajvob yo’q
92.Bakteriofag nima
A bakteriya virusi B.bakteriya kasalligi
C.zamburug’da parazitlik qiladigan bakteriya
D.odamda parazitlik qiladigan viruslar
93.Bakteriofaglarning hujayraga kirishi qanday ketma ketlikda kechadi
1)bakteriofag hujayrasiga ichi kovak tayoqcha yordamida uning boshchasida joylashgan DNK(RNK) itarib kiritiladi 2)bakteriofag genomi sitoplazmaga tushadi 3)kapsid tashqarida qoladi 4)bakteriya hujayra sitoplazmasida bakteriofag genomi reduplikasiyalanadi 5)oqsil sintezlanib uning kapsidi shakllanadi 6)oradan vaqt o’tgach bakteriya hujayrasi nobud bo’ladi 7)yetilgan fag zarralari tashqariga chiqariladi
A.1,3,5,6,4,7 B.1,2,3,5,6
C.1,2,3,4,5,6,7 D.3,4,5,1,6,7
94.T-2 bakteriofag modelini aniqlang(bakteriya hujayrasi bilan qo’shilishidan oldin)
1)DNK li boshcha 2)yoqachasi 3)g’ilof 4)dum qismidagi iplari
A.1,2,3 B.2,3,4 C.1,3 D.1,2,3,4
95…..avtonom genetic tuzilmalar bo’lib hujayradan tashqarida rivojlana olmaydi
A virus B.bakteriya
C.bakteriofag D.A va C
96.Virus va bakteriofag nimadan kelib chiqqan –
A.mitoxondriyadan kelib chiqqan
B.hujayraviy shakllar bilan birgalikda rivojlangan hujayraning maxsus irsiy elementi
C.yadro membranasidan kelib chiqqan
D.bakteriyadan kelib chiqqan
97 Hayotning hujayraviy shakllari bilan birgalikda rivojlangan hujayraning maxsus irsiy elementidan kelib chiqqan organizmlarni aniqlang
A viruslar B viruslar va bakteriyalar
C virus, bakteriya, mikroblar D virus va bakteriofag
98. Prokariotlar xususiyatlariga mos kelmaydigan javobni aniqlang
1. irsiy belgilari nukleotidlarda joylashgan 2. hujayra qobig`I mureindan iborat 3. hujayra qobig`I pektindan iborat 4. vakuolalar bo`lmaydi 5. mitoz yo`li bilan ko`payadi 6. paretnogenez yo`li bilan ko`payadi 7. erkin azotni o`zlashtirmaydi 8. bo`linish amitoz bilan boradi 9. mitotic ip bo`lmaydi 10. endoplazmatik to`r yaxshi rivojlangan 11. murakkab xivchinga ega
A 1,2,4,8,9,11 B 1,2,3,8,9 C 3,5,6,7,10 D 4,5,6,7,10,11
99. Qaysi organizmlar hujayrasida mitoxondriya uchramaydi
1. spirilla 2. jo`ka 3. semga 4.amblistoma 5.achitqi 6. gommoz 7. vilt
A 1,4,5,6,7 B barchasi C 1,5,6,7 D.1,6
100. Bakteriyalarga xos xususiyatlarni aniqlang
1. mikroblar orasida eng katta guruhni tashkil etadi 2.Yer sharidagi eng qadimgi sodda tuzilgan organizmlar 3. barchasida plastida bo`lmaydi 4. sporasi 253<sup>0</sup> C issiqqa, 140<sup>0</sup> C sovuqqa dosh beradi 5. sporasi 253<sup>0</sup> C sovuqqa, 140 <sup>0</sup> C issiqqa dosh beradi 6.oziqlanish shimish yo`li bilan avtotrof va geterotrof 7. tiriklik qismi yadro va boshqa organoidlarga ajralmagan
A 2,4,7 B 1,2,3,4,6,7 C 1,2,5,6,7 D 1,2,5,7
101.Prokariotlarning hujayra qobig’I nimadan tashkil topgan
A.murein B.pektin
C.sellyuloza D.A va B
102.Yadrosi to’liq shakllanmagan ya’ni haqiqiy yadroga ega emas
A. prokariotlar B. sianobakteriyalar
C. hammasi D.bakteriyalar
103.Hazm qiluvchi vakuolalar bo’lmaydi,bazan gazli vakuolalar uchraydi
A. prokariotlar B.zamburug’lar
C.virus D.eukariotlar
104.Qaysi organizmlar prokariotlarga mansub
A.bakteriya va ko’k yashil suvo’tlar
B.virus va zamburug’lar
C.bakteriya va viruslar
D.zamburug’lar va bakteriofag
105.Prokariotlarning xususiyatlarini toping
1)irsiy belgilari nukleotidlarda joylashgan 2)DNKsi halqasimon 3)jinsiy ko’payish kuzatilmaydi 4)hujayra markazi va mitotic ip yo’q 5)amitoz ko’payadi 6)plastida va mitoxondriya uchramaydi 7)hujayra qobig’I murein 8)odatda xivchinli,ba’zilarida xivchin oddiy tuzilgan 9)erkin azotni o’zlashtirish xususiyatiga ega 10)hazm qiluvchi vakuolalar bo’lmaydi 11)gazli vakuolalar bo’ladi
A.1.2.3.4.5.7.8.9.11 B.1.3.5.7.9.11
C.1.2.3.4.5.6.7.8.9.10 D.1.2.3.4.5.6.7.8.9.10.11
106.Bakteriyalarning hujayra po’sti nimadan tashkil topgan.
A.murein B.pektin
C.sellyuloza D.xitin
107.Bakteriyalar shakl jihatdan nechta guruhga bo’linadi
A3 B.2 C.4 D.6
108.Bakteriyalar shakl jihatdan qanday guruhlarga bo`linadi
A anaerob, aerob, parazit B kok, batsilla, vibrion
C anaerob, aerob D foydali va parazit
109. Bakteriyalar 1)sharsimon 2)tayoqchasimon 3)buralgan vakillarini ko’rsating
a)kokk b)batsilla c)vibrion d)spirilla-
A.1a 2b 3cd B.1a 2b 3c
C.1b 2a 3d D.1cd 2b 3a
110.Bakteriya hujayrasining o’lchami
A.0,1mm B.0,1nm C.1mm D.200-300nm
111.Bakteriyalarda suv oziq yetishmasa yoki noqulay sharoitda nima kuzatiladi
A.halok bo’ladi B.yoriladi
C.spora hosil qiladi D.sista hosil qiladi
112 Bakteriyalarning sporalari qanday tarqaladi
A.sutemizuvchilar orqali B.qushlar orqali
C.shamol va suv orqali D.qanotchalari orqali
113.Bakteriyalarning erkin kislorodli muhitda yashovchi…,Kislorodsiz muhitda yashovchi….., kasallik qo’zg’atuvchi……bakteriya turlari bor
A.aerob;anaerob;parazit
B.anaerob,aerob,parazit
C.anaerob,anaerob,parazit
D.barchasi parazit
114.O’pka silini qaysi bakteriya qo’zg’atadi
A batsilla B.buralgan
C.kokk D.vibrion
115.Sekin rivojlanadigan kasallikni aniqlang
A.o’lat vabo kuydirgi
B. ichburug’,ko’kyo’tal qoqshol
C.sil
D.qizilcha,qizamiq,tepki
116. Bakteriyalar qo`zg`atuvchi kasalliklarga mos keladigan javobni aniqlang
1. o`lat 2.terlama 3.ensefalit 4. gepatit 5.bo`g`ma 6.kuydirgi 7. quturish 8.dizenteriya 9.qizilcha 10. miyelit 11. qizamiq
A 3,4,7,9,10 B 3,4,6,7,9,10,11 C 1,2,5,8 D 1,2,5,6,8,11
117. bakteriyalar qo`zg`atuvchi kasalliklarga mos kelmaydigan javobni aniqlang
1. o`lat 2.terlama 3.ensefalit 4. gepatit 5.bo`g`ma 6.kuydirgi 7. quturish 8.dizenteriya 9.qizilcha 10. miyelit 11. qizamiq
A 3,4,7,9,10 B 3,4,6,7,9,10,11 C 1,2,5,8 D 1,2,5,6,8,11
118.Bakteriyalar orqali tez tarqaladigan kasalliklar qaysilar
A.o’lat vabo kuydirgi
B. ichburug’,ko’kyo’tal qoqshol
C.sil
D.qizilcha,qizamiq,tepki
119.O’lat kasalligini keltirib chiqaradigan bakteriyalar qanday tarqaladi
A.tovushqon inidagi burgalar
Bsichqon va kalamushdagi burgalar
C.yumronqoziq tanasida
D.shamol orqali
120.Emlash orqali qaysi kasalliklarning oldi olinadi
A.o’lat vabo kuydirgi
B. ichburug’,ko’kyo’tal qoqshol
C.sil
D.qizilcha,qizamiq,tepki
121.Bakteriyalarning ahamiyatini aniqlang
1)moddalarning parchalanishi,chirish va achishini amalga oshiradi 2)organic moddalarni parchalab mineral moddalarga aylanadi 3) mineral moddalarni parchalab organic moddalarga aylantiradi 4) ularning faoliyatidan bodring karamni konservalashda foydalaniladi 5) pivo tayyorlashda ishlatiladi 6)ularning faoliyati natijasida tabiatda azot aylanishi yuz beradi 7) sut mahsulotlari tayyorlashda foydalaniladi 8)yem xashak o’simliklaridan silos bostirishda foydalaniladi 9)spirt, sirka olishda foydalaniladi 10)avtotrof bakteriyalar organik modda to’playdi 11)bazilari tuproqda yashab erkin azotni o’zlashtiradi 12) tuproq hosil bo`lishida ishtirok etadi
A.barchasi B.1,2,4,5,6,7,8,9,11
C.1,2,3,4,5,6,7,8,9,11,12 D.1,2,4,5,6,7,8,9,10,11,12
122.Tugunak bakteriyalar yiliga qancha azot to’playdi- A.200kg B.150-300kg
C.200-250kg D.400kg
123.Bakteriyalardan qanday amaliy maqsadlarda foydalanilmaydi
A.pivo tayyorlash,
B.bodring karam konservalash,yem xashak o’simliklaridan silos bostirish,
C.spirt,sirka olish,tolalarni ajratish
D.barchasi to’g’ri
124.Qaysi bakteriyalar organizmlarda turli kasalliklarni keltirib chiqaradi
A.parazit B.saprofit
C.bakteriya D.aerob
125.Ozuqa mahsulotlarini buzadigan bakteriyalarni aniqlang
A.parazit B.saprofit
C.bakteriya D.aerob
126. Kislorodsiz muhitda yashovchi bakteriyalarni aniqlang.
A aerob B anaerob C parazit
D chirituvchi
127.qaysi bo’limga kiruvchi suvo’tlar o’simliklar dunyosining eng qadimgi vakillari bo’lib o’zining juda sodda tuzilishi bilan boshqa suvo’tlardan farq qiladi
A.ko’k yashil suvo’tlar B.qizil suvo’tlar
C.yashil suvo’tlar D.qo’ng’ir suvo’tlar
128. Qaysi organizmlarda gazli vakuolalar bo’ladi?
A zamburug’larda B prokariotlarda
C eukariotlarda D viruslarda
129. Halqa shakldagi DNK zanjiriga ega bo’lgan organizmlarni belgilang.
1) meningokokk 2)xrokokk 3)spirogira 4)achitqi
5) tugunak bakteriya 6)Salmonella
A 1,2,5 B 1,2,5,6 C 2,4,5 D 1,2,4,5,6
130. Ko’k-yashil suvo’tlarining belgilarini aniqlang.
1.hujayra shakli yumaloq ,bochkasimon
2.hujayra shakli silindrsimon 3.bir hijayrali 4.ko’p hujayrali5.ko’kfikosian pigment bo’ladi. 6.yashil xlorofill pigment bo’ladi 7.hujayra po’sti pektindan iborat 8.hujayra po’sti mureindan iborat-
A.1,2,3,4,5,6,7 B.1,3,4,5,6
C.1,2,3,5,6 D.2,4,6,8
131. Ko’k yashil suvo’tlar bo’limiga mansub suvo’tlarni aniqlang?
a)ipsimon b)bir hujayrali c)koloniyali
1)xrokok 2)ossilotoriya 3)nostok
A. a-2,b-1,c-3 B.a-1,b-2,c-3
C.3-a,2-b,4-c D.c-1 2-a 3-b
132.Ko’k-yashil suvo’tlarda ko’k ….., yashil…. pigmentlari uchraydi
A fikosian;xlorofill B.xlorofill,fikosian
C.karotin,ksantofil D,karotin,xlorofill
133.Ko’k yashil suvo’tlarning hujayra po’sti nimadan iborat
Apektin B.xitin
C.murein D.sellyuloza
134.Kok yashil suvo’tlarda fotosintez mahsuli sifatida nima to’planadi
A.kraxmal B.lipid
C.oqsil D.yog’
135.Qaysi bo’limga mansub suvo’tlar o’simliklar dunyosining eng qadimgi vakillari bo’lib o’zining juda soda tuzilishi bilan boshqa suvo’tlardan farq qiladi –
A.ko’k yashil suvo’tlar B.qizil suvo’tlari
C.yashil suvo’tlari D.qo’ng’ir suvo’tlari
136. Fikotsian va xlorofill pigmentiga ega bo’lgan suvo’tlarni belgilang.
1)xrokokk 2)xlorella 3)ossilotoriya 4)nostok 5)makrotsissis
A 1,3,4 B 1,2,3 C 3,4,5 D 2,3,4
137. Quyida berilgan suvo’tlarini ko’k-yashil (a) va yashil (b) suvo’tlarga ajrating.
1) xrokokk; 2) xlorella; 3) ossillatotiya;
4) nitella; 5) nostok
A a-1,3,5; b-2,4 B a-1,2,3; b-4,5
C a-2,3,4; b-1,5 D a-1,3,4; b-2,5
138. Fikotsianga ega bo’lmagan organizm(lar)ni aniqlang.
1) xrokokk 2) ulva 3)nitella 4) ossillatoriya
5) nostok 6)spirogira 7)ulotriks
A 1,4,5 B 2,3,6,7 C 1,3,6 D 2,6,7
139. Fikotsianga ega bo’lgan ko’p hujayrali organizm(lar)ni aniqlang.
1) xrokokk 2) ulva 3)nitella 4) ossillatoriya
5) nostok 6)spirogira 7)ulotriks
A 1,4,5 B 2,3,6,7 C 4 D 4,5
140.ko’k yashil suvo’tlar qanday ko’payadi-
A.ikkiga bo’linish va gormogoniylar orqali
B.vegetativ jinsiy va jinssiz
C.jinsiy va jinssiz
D.gormogoniylar orqali
141.Ossilatoriyga xos bo`lgan belgilarni toping
1)oddiy ipsimon 2)colonial 3)shilimshiq pardasi yoq 4)shilimshiq po’st bilan o’ralgan 5)hujayrasining eni bo’yidan bir necha marta katta 6)tanasining bo`yi enidan bir necha marta katta 7) yong’oq olxo’ri donasidek kattalikda 8)tanasi bo’ylab bir xil tuzilgan hujayralardan iborat 9)marjonsimon, buralgan, ipsimon bo’ladi 10)sitoplazmada rangsiz xromatoplazma va uni o’ragan rangli sentroplazmaga bo’linadi 11) sitoplazmada rangsiz sentroplazma va uni o’ragan rangli xromatoplazmaga bo’linadi 12) gormogoniylar orqali ko’payadi 13)tog’li tumanlardagi buloq soy bo’yida uchraydi 14)sholipoya,ko’lmak suv hovuz ko’lda uchraydi
A. 1.3.5.6.8.11.12.14 B1.3.5.8.10.12
C 2.4.5.7.10 D.1.3.6.8.9.11.12.13
142. Ossilatoriyga xos bo`lmagan belgilarni toping
1)oddiy ipsimon 2)colonial 3)shilimshiq pardasi yoq 4)shilimshiq po’st bilan o’ralgan 5)hujayrasining eni bo’yidan bir necha marta katta 6)tanasining bo`yi enidan bir necha marta katta 7) yong’oq olxo’ri donasidek kattalikda 8)tanasi bo’ylab bir xil tuzilgan hujayralardan iborat 9)marjonsimon, buralgan, ipsimon bo’ladi 10)sitoplazmada rangsiz xromatoplazma va uni o’ragan rangli sentroplazmaga bo’linadi 11) sitoplazmada rangsiz sentroplazma va uni o’ragan rangli xromatoplazmaga bo’linadi 12) gormogoniylar orqali ko’payadi 13)tog’li tumanlardagi buloq soy bo’yida uchraydi 14)sholipoya,ko’lmak suv hovuz ko’lda uchraydi
A. 1.3.5.8.11.12.13 B 2.4.7.9.10.13
C 2.4.5.7.10 D.1.3.6.8.9.11.12.13
143.Gormogoniylar yordamida ko’payish qanday boradi –
A.iplarining bir necha qismlarga ajralishi
B.kurtaklanish
C.tallomining bo’laklarga ajralishi
D.konyugasiya
144Nostokka xos xususiyatlarni toping
1)oddiy ipsimon 2)colonial 3)shilimshiq pardasi yoq 4)shilimshiq po’st bilan o’ralgan5)eni bo’yidan bir necha marta katta 6)yong’oq olxo’ri donasidek kattalikda 7)tanasi bo’ylab bir xil tuzilgan hujayralardaniborat 8)marjonsimon,buralgan,ipsimon bo’ladi 9)sitoplazmada rangsiz sentroplazma va uni o’ragan rangli xromatoplazmaga bo’linadi 10)gormogoniylar orqali ko’payadi 11)tog’li tumanlardagi buloq soy bo’yida uchraydi 12)sholipoya,ko’lmak suv hovuz ko’lda uchraydi
A.1.2.3.5.7.8 B1.3.5.7.9.10.12
C.2.4.6.8.11 D.1.3.5.7.9.10.11.12
145. Volvoks va nostok uchun umumiy bo’lgan xususiyat(lar)ni belgilang.
1) hujayraviy tuzilishga ega 2)hujayra shakli sharsimon 3)xlorofill pigmentiga ega 4)o’xshash kimyoviy elementlardan tashkil topgan 5) irsiy moddasi sitoplazmada joylashgan 6) koloniyada hujayralar bir xil shaklda bo’ladi (o’lchovda emas!) 7) faqat avtotrof oziqlanadi
A 1,3,4 B 1,2,3,6,7 C 1,2,3,4,7 D 1,3
146.Ko’k yashil suvo’tlarni qayerlarda uchratish mumkin
A. chuchuk va sho’r suvlarda
B. tuproq uning yuzasida
C qoya va qaynar buloqlarda
D.hammasi to’g’ri
147.Ko’k yashil suvo’tlarning ipsimon vakili…., bir hujayrali vakili…,koloniali holdagi vakili….
A.xrokokk, ossilatoriy, nostok
B.ossilatoriy, xrokkokk, nostok
C.xrokok, ossilatoriy, nemalion
D.nostok, ossilatoriy, nitella
148.Yaponiya va Xitoyda ……bazi turlari ozuqa sifatida foydalaniladi
A.nostok B.nitella
C.xrokokk D.ossilatoriya
149.Ularning faoliyati natijasida tabiatda azot aylanishi ro’y beradi
Abakteriya B. kok-yashil suvo’tlar
C.zamburug’lar D.A va B
150.Eukariotlarga xos xususiyatlarni aniqlang
1)yadrodagi irsiy material xromosomada joylashgan 2)jinsiy yo’l bilan ko’payadi,ba’zan partenogenez uchraydi 3)hujayra markazi va mitotik ip mavjud 4)mitoz boradi 5)plastida mitoxondriya va endoplazmatik to’r mavjud 6)xivchinlari murakkab tuzilgan 7)erkin azotni o’zlashtiradi 8)erkin azotni o’zlashtirmaydi 9)asosan aerob ba’zilari ikkilamchi anaerob 10)oziqlanish shimish yo’li bilan avtotrof va golozoy 11)hazm qiluvchi vakuolalarga ega
A.1.2.3.4.5.6.7.8.9 B.1.2.3.4.5.6.7.8.9.10
C.2.4.5.6.7.8.9.11 D.1.2.3.4.5.6.8.9.10.11
151.Haqiqiy yadroga ega bo’lgan yadroli organizmlar – A.eukariotlar B.prokariot
C.hayvonlar D,viruslar
152 Hozirgi vaqtda o’simliklar qanaqa kenja guruhlarga bo’lib o’rganiladi?
1.bakteriyalar 2.qizil suv o’tlari 3.haqiqiy suv o’tlari 4.ko’k yashil suv o’tlar 5.yuksak o’simlilar.
A.1.2.3 B.2.3.5 C.2.3.4 D.2.4
153.Tuban o’simliklarni ko’rsating
A.ulotriks, spirogyra, ulva, nitella
B.ulotriks, laminariya, nitella, mox
C.xrokokk, ossilatoriy, torf
D.nitella, nostok, ulva, sfagnum
154. ko’p hujayrali yashil suvo’tlarni aniqlang
A.ulotriks,spirogyra,ulva,nitella
B.ulotriks,laminariya,nitella,mox
C.xrokokk,ossilatoriy,torf
D.nitella,nostok,ulva,sfagnum
155. Bir va ko’p hujayralilar orasida turuvchi organizmni toping?
A.koloniya holda yashovchi o’simlilar
B.xivchinlilar
C.lansetnik D.mox
156. Quyidagi qaysi xususiyat tuban o`simlikalrga xos emas
A koloniya hosil qiladi B 1 hujayradan iborat
C ko`p hujayradan iborat D barchasi xos
157. 2-3 karra shoxlangan tallomga ega o`simlikni aniqlang
A Ulva B spirogyra C nitella D laminariya
158. Bargsimon tallomga ega organizmlarni ko`rsating
1. nitella 2. ulva 3. batsidiya 4. parmeliya
5. bug`u lishaynigi
A 4 B 1,4 C 2,4 D 3,4,5
159. Bargsimon tallomga ega avtotrof organizmni aniqlang
1. nitella 2. ulva 3. batsidiya 4. parmeliya
5. bug`u lishaynigi
A 4 B 1,4 C 2,4 D 3,4,5
160.Evolyusion jihatdan ancha yosh organizmlarni aniqlang
A.tuban o’simliklar B.yuksak o’simliklar
C.yo’sinlar D.suvo’tlari
161 Gullamaydigan yuksak o’simliklarni aniqlang?
A.ulotriks,spirogyra,ulva,nitella
B.ulotriks,laminariya,nitella,mox
C.xrokokk,ossilatoriy,torf
D.Mamont darxti,plaun va yo’sin, qirqquloq
162.Poyabargli o’simliklar
A.gullamaydigan yuksak o’simliklar
B.tuban o’simliklar
C.zamburug’lar
D.ochiq urug’lilar
163.Zamburug’larning a-suvo’tlardan va b-bakteriyalardan farqini aniqlang?
1. plastidalari bor 2.xlorofillning yo’qligi 3.yadroga ega bo’lishi 4.plastidalari yo’q 5. geterotrofligi 6.mitoz bilan ko`payishi 7. mitotic ipining mavjudligi
A.a-1,2,3,6,7,b-3 B.a-2,b-3
C.a-2,3,4,5,6,7,b-3,6,7 D.a-3,b-4
164. bakteriyalarning zamburug`lardan farqli bo`lgan xususiyatlarini aniqlang
1. geterotroflik 2. yadroning bo`lishi 3.mitoz bilan ko`payish 4. tallomga egalik 5.mitotik ipning mavjud emasligi 6. azotni to`plashi
A 2,3,4 B 1,2,3,4,5,6 C 4,5,6 D 5,6
165. bakteriyalardan zamburug`larning farqli bo`lgan xususiyatlarini aniqlang
1. geterotroflik 2. yadroning bo`lishi 3.mitoz bilan ko`payish 4. tallomga egalik 5.mitotik ipning mavjud emasligi 6. azotni to`plashi
A 2,3,4 B 1,2,3,4,5,6 C 4,5,6 D 5,6
166. bakteriyalarning zamburug`lardan farqli bo`lmagan xususiyatlarini aniqlang
1. geterotroflik 2. yadroning bo`lishi 3.mitoz bilan ko`payish 4. tallomga egalik 5.mitotik ipning mavjud emasligi 6. azotni to`plashi 7. vino tayyorlashda ishlatiladi
A 2,3,4 B 1,7 C 1,4 D 5,6
167.Zamburug’larning qancha turi bor(yer yuzida)- A.100 000 B.3 000
C.300 000 D.26 000
168.Miseliy nima
A. zamburug’ning vegetativ tanasi
B.tuban o’simliklar tanasi
C.moxning vegetativ tanasi
D.zamburug’ning mevatanasi
169.Miseliy nimadan tashkil topgan
A. gifalar yig’indisidan B.sporalardan
C.sporangiydan D.sporangiybanddan
170.Zamburug’larning ko’payishi qanday boradi – A.vegetativ,jinsiy,jinssiz
B.ikkiga bo’linib va gormogoniylar orqali
C.vegetativ kurtaklanib
D. mitseliyning bo’laklarga ajralishi
171.Zamburug’larning vegetativ ko’payishi qanday amalga oshadi
A.kurtaklanish,mitseliyning bo’laklarga ajralishi
B. har xil spora hosil qilish
C. suvo’tlarga o’xshash
D. maxsus jinsiy a’zolar hosil qilish,bir hujayra mahsulotining ikkinchisiga ko’chishi,yadrolarning juft juft bo’lib qo’shilishi
172.Zamburug’larning jinssiz ko’payishi qanday boradi
A.kurtaklanish,mitseliyning bo’laklarga ajralishi
B. har xil spora hosil qilish
C. suvo’tlarga o’xshash
D. maxsus jinsiy a’zolar hosil qilish,bir hujayra mahsulotining ikkinchisiga ko’chishi,yadrolarning juft juft bo’lib qo’shilishi
173.Jinsiy ko’payish tuban zamburug’larda qanday boradi
A.kurtaklanish,mitseliyning bo’laklarga ajralishi
B. har xil spora hosil qilish
C. suvo’tlarga o’xshash
D. maxsus jinsiy a’zolar hosil qilish,bir hujayra mahsulotining ikkinchisiga ko’chishi,yadrolarning juft juft bo’lib qo’shilishi
174.Jinsiy ko’payish yuksak zamburuglarda qanday boradi
A.kurtaklanish,mitseliyning bo’laklarga ajralishi
B. har xil spora hosil qilish
C. suvo’tlarga o’xshash
D. maxsus jinsiy a’zolar hosil qilish,bir hujayra mahsulotining ikkinchisiga ko’chishi,yadrolarning juft juft bo’lib qo’shilishi
175. Tuban zamburug`larning suvo`tlariga o`xshash tomonlarini belgilang
1. plastidaning mavjudligi 2. avtotrof yashashi 3.azotni o`zlashtirishi 4. tuproq hosil qilishda ishtirok etadi 5. ko`payishi
A barchasi B 1,2,3,5 C 3,4,5 D 5
176.Zamburug’lar nimaga qarab tuban va yuksak zamburug’larga bo’linadi
A.mitseliysining tuzilishi va ko’payish usuliga qarab
B.ko’payish va rivojlanish xususiyatiga ko’ra
C.hujayrasi shakliga ko’ra
D.ajratilmaydi
177.Penisillin (1) va oq po’panak(2) zamburug’lari va pichan tayoqchalari(3) nechta hujayradan tuzilgan –
A.bir hujayrali
B. 1-ko’p hujayrali 2-bir hujayrali, 3- ko`p hujayrali
C.1-ko’p hujayrali 2-bir hujayrali, 3- 1 hujayrali
D.2-ko’p hujayrali 1-bir hujayrali, 3- ko`p hujayrali
178.Qaysi zamburug’ning miseliysida to’siqlar bo’lmaydi,ko’payishi suv o’tlarnikidek boradi
A.tuban zamburug’lar B.yuksak zamburug’lar
C.achitqi zamburug’lari D.ulotriks
179.Uning haqiqiy mitseliysi yo’q,hujayrasi bir yadroli, oval,tanasi alohida alohida hujayralardan tuzilgan
A.achitqi B.mog’or
C.penisilin D.qo’ziqorin
180.Achitqi zamburug’I qanday ko’payadi
A.kurtaklanish B.jinsiy
C.vegetativ D. A,B va C
181. To’g’risini belgilang
Qo’ziqorinlarning (1)___tanasida ___(2) faslida oziq moddalar to`planadi va ___(3) boshlab
mevatanacha hosil bo`ladi
A 1- mitselliy 2-yoz 3- kuz
B 1- ko’p yillik vegetativ 3-yoz 2-kuz
C 1-tuproq ustidagi ko’p yillik mitselliy 2-yoz 3- kuz
D 1-tuproq ostidagi bir yillik vegetativ 2-yoz 3- kuz
182. Achitqi zamburug`iga xos bo`lgan xususiyatlarni aniqlang
1.haqiqiy mitseliyga ega 2. haqiqiy mitseliyga ega emas 3. ko`p yadroli 4. 1 yadroli 5. hujayrasi yumaloq 6.hujayrasi ovalsimon 7.shakarli muhitda yashaydi 8. hujayrasi qobiq, sitoplazma, mag`izdan iborat 9. hujayrasi qobiq, sitoplazma, mag`iz, vakuoldan iborat 10. vino tayyorlashda ishlatiladi 11. pivo tayyorlashda ishlatiladi 12. shakarni spirtgacha parchalaydi 13. shakarni karbonad angidridgacha parchalaydi 14. sirka kislotali achish jarayonidagi energiya hayoti uchun zarur 15. spirtli achish jarayonidagi energiya hayoti uchun zarur
A 2,4,6,7,8,11,13,15 B 2,4,6,7,9,10,11,12,13,15
C 1,3,5,9,10,12,14 D 1,3,5,8,14
183. Achitqi zamburug`iga xos bo`lmagan xususiyatlarni aniqlang
1.haqiqiy mitseliyga ega 2. haqiqiy mitseliyga ega emas 3. ko`p yadroli 4. 1 yadroli 5. hujayrasi yumaloq 6.hujayrasi ovalsimon 7.shakarli muhitda yashaydi 8. hujayrasi qobiq, sitoplazma, mag`izdan iborat 9. hujayrasi qobiq, sitoplazma, mag`iz, vakuoldan iborat 10. vino tayyorlashda ishlatiladi 11. pivo tayyorlashda ishlatiladi 12. shakarni spirtgacha parchalaydi 13. shakarni karbonad angidridgacha parchalaydi 14. sirka kislotali achish jarayonidagi energiya hayoti uchun zarur 15. spirtli achish jarayonidagi energiya hayoti uchun zarur
A 2,4,6,7,8,11,13,15 B 2,4,6,7,9,10,11,12,13,15
C 1,3,5,9,10,12,14 D 1,3,5,8,14
184.Qo’ziqorin zamburug’ining balandligi qancha?
A.10-12sm B.10-25sm
C.10-14sm D.20-30sm
185.Qo’ziqorinning mevatanasi nimadan iborat
A.ichi bo’sh mevatana bo’lib oyoqcha va qalpoqchadan tuzilgan
B.gifalar yig’indisi
C.mevatanadan
D.sporalar yig’indisidan
186.Qo’ziqorin sporalari qayerda hosil bo’ladi?-A.burmalardagi katakchalarda
B.qalpoqchaning burishgan tashqi yuzasida
C.gifalar uchida
D.A va B
187. Qo`ziqorin zamburug`I uchun xos bo`lgan xususiyatlarni aniqlang
1. ichi bo`sh, mevatanasi 10-12 sm 2. ichi bo`sh, mevatanasi 10-20 sm 3. tanasi katakchalarga bo`lingan, oyoqchaga birlashgan qalpoqcha va oyoqchadan iborat 4. tanasi katakchalarga bo`lingan, oyoqchaga birlashmagan qalpoqcha va oyoqchadan iborat 5. mitseliysi har yili yangidan hosil bo`ladi 6. mitseliysi ko`p yillik 7. kuzda oziq modda to`playdi 8. yozda oziq modda to`playdi 9. kuzda mevatanacha hosil qiladi 10. bahorda mevatanacha hosil qiladi 11. sporalari qalpoqchasining tashqi qismida yetiladi 12. sporalari qalpoqchasining ichki qismida yetiladi 13. shartli iste’mol qilinadigan zamburug` 14. 40 kunda yetiladi
A 1,2,3,6,8,9,11,13 B 1,2,3,6,7,10,12,13,14
C 4,5,7,10,12,14 D 4,5,8,9,11
188. Qo`ziqorin zamburug`I uchun xos bo`lmagan xususiyatlarni aniqlang
1. ichi bo`sh, mevatanasi 10-12 sm 2. ichi bo`sh, mevatanasi 10-20 sm 3. tanasi katakchalarga bo`lingan, oyoqchaga birlashgan qalpoqcha va oyoqchadan iborat 4. tanasi katakchalarga bo`lingan, oyoqchaga birlashmagan qalpoqcha va oyoqchadan iborat 5. mitseliysi har yili yangidan hosil bo`ladi 6. mitseliysi ko`p yillik 7. kuzda oziq modda to`playdi 8. yozda oziq modda to`playdi 9. kuzda mevatanacha hosil qiladi 10. bahorda mevatanacha hosil qiladi 11. sporalari qalpoqchasining tashqi qismida yetiladi 12. sporalari qalpoqchasining ichki qismida yetiladi 13. shartli iste’mol qilinadigan zamburug` 14. 40 kunda yetiladi
A 1,2,3,6,8,9,11,13 B 1,2,3,6,7,10,12,13,14
C 4,5,7,10,12,14 D 4,5,8,9,11
189 Qaysi zamburug’ shartli iste’mol qilinadigan zamburug’lar guruhiga kiradi?
A.Qo’ziqorin B. Oq zamburug’
C. oq qayin bilan birga o’sadigan zamburug’
D. Barchasi
190.Qo’ziqorin istemol qilishdan necha daqiqa qaynatiladi-
A.5-7 B.3-4 C.5-10 D.10-15
191.Istemol qilinadigan zamburug’larning tarkibiga xos bo`lmagan xususiyat
A.oqsilga boy,
B.moy mineral moddaga boy
C.mikroelementlardan temir, kaliy, rux mavjud
D.hammasi to’g’ri
192.Eng yaxshi istemol qilinadigan zamburug’lar qaysilar?
A.Qo’ziqorin B. Oq zamburug’
C. oq qayin bilan birga o’sadigan zamburug’
D. B va C
193 Qo’ziqorin… da tuproq ostidagi mitseliysida zahira oziq modda to’playdi …..mevatanachalar
shakllanadi ….yetilib tuproq yuzasiga chiqadi.
1.kuzda 2.bahorda 3.yozda
A.3,1,2 B.1,2,3
C.3,2,1 D.2,1,3
194. Vino tayyorlashda qaysi jarayondan va qaysi organizmlardan foydalaniladi
a- sut kislotali achish b- sirka kislotali achish c- spirtli achish
1. zamburug`lar 2. bakteriyalar
A b-2 B c-1 C b-2, c-1 D a,b-2, c-1
195. Quyidagi achish reaksiyalarini qaysi organizmlar ishtirokida o`tishini aniqlang
a- sut kislotali achish b- sirka kislotali achish c- spirtli achish
1. zamburug`lar 2. bakteriyalar
A b-2, a,c-3 B c-1, b-2 C a,b-1, c-2 D a,b-2, c-1
196 Achitqi zamburug’larining hayoti uchun zarur bo’lgan energiya qanday hosil bo’ladi
A.spirtli achishda B.big’jish
C.chirish D.sut kislotali achish
197.Zang zamburug’I qorakuyadan nimasi bilan farq qiladi
A.har xil sporalar hosil qilishi va oraliq xo’jayinga ega bo’lishi
B.murakkab taraqqiyot davri
C.ko’payish xususiyati
D.A va B
198.Bahorda zang zamburug’I oraliq xo’jayini…..da rivojlanishni boshlaydi
A.zirk o’simligi B.bug’doy
C.g’o’za D.makkajo’xori
199.Zang zamburug’ini oraliq xo’jayin o’simligi va keyinchalik qaysi o’simlikda davom ettirishini aniqlang?
A.Zirk, bug’doy B.bug’doy;zirk
C.g’o’za;tamaki D.zirk;g’o’za
200.Zang zamburug’I o’simliklarning qaysi organlarini zararlaydi.
A.o’tkazuvchi to’qima B. Poya bargini
C.ildizini D.gulini
201.Poya bargdagi dog’lar nimaga bo’gliq
A.sporadagi pigmentlarga
B.karotinga
C.poyadagi pigmentga
D.to’g’ri javob yo’q
202.Zang zamburug’iga qarshi kurash usuli
A.chidamli yangi bug’doy navlarini yaratish
B.yoqib yuborish
C.yirtqich hasharotlardan foydalanish
D.almashlab ekish
203. Zang zamburug’ining rivojlanish davrlarida xususiyatlari va xo’jayinlari bilan moslang.
1) asosiy xo’jayini 2)oraliq xo’jayin
a) bahorda rivojlanadi b)butun yoz davomida rivojlanadi c) sporalar hosil qiladi d)poya va bargini zararlaydi e)gullarini zararlaydi f)zararlangan o’simlik boshoq hosil qilmaydi g)poyaning o’zagini zararlaydi
A 1-a,c,e,g; 2-b,d,f; B 1-a,e,f; 2-b,c,d,g;
C 1-b,c,d,f; 2-a,g; D 1-b,c,d,f; 2-a;
204. Zang zamburug`iga kurash usullarini belgilang
1. almashlab ekishni yo`lga qo`yish 2. kasallikka chidamli navlarni yaratish 3.yerni chuqur va sifatli shudgor qilish 4. mahalliy o`gitlar solish 5. urug`ni ekishdan oldin kimyoviy dorilar bilan dorilash 6. urug`ni ertaroq ekish
A barchasi B 1,2,3,4 C 2 D 5,6
204. Qaysi organizmning spora hosil qiluvchi bandlari halqasimon shoxlangan
A qorakuya B zang zamburug`i C vilt D kladoniya
205. Vilt zamburug`iga xos bo`lgan xususiyatlarni aniqlang
1. spora hosil qiluvchi bandlari ketma-ket joylashgan 2. spora hosil qiluvchi bandlari halqasimon shoxlangan 3. poyaning yog`ochligini zararlaydi 4. poyaning o`zagini zararlaydi 5. o`tkazuvchi to`qimani zararlaydi 6. kasallangan o`simlikning donlari puch bo`ladi 7.asosiy belgisi barglarda taranglik yo`qoladi 8.dastlab sarg`ish-qizil, so`ngra qo`ng`ir rang hosil bo`ladi 9. dastlab sarg`ish-jigarrang, so`ngra qo`ng`ir rang hosil bo`ladi
A 2,3,5,7,8 B 2,4,5,7,9 C 2,4,5,7,8 D 2,3,4,5,7,9
206. Vilt zamburug`iga xos bo`lmagan xususiyatlarni aniqlang
1. spora hosil qiluvchi bandlari ketma-ket joylashgan 2. spora hosil qiluvchi bandlari halqasimon shoxlangan 3. poyaning yog`ochligini zararlaydi 4. poyaning o`zagini zararlaydi 5. o`tkazuvchi to`qimani zararlaydi 6. kasallangan o`simlikning donlari puch bo`ladi 7.asosiy belgisi barglarda taranglik yo`qoladi 8.dastlab qizg’ish-sariq, so`ngra qo`ng`ir rang hosil bo`ladi 9. dastlab sarg`ish-jigarrang, so`ngra qo`ng`ir rang hosil bo`ladi
A 1,3,6,8 B 1,6,8 C 2,4,5,7,9 D 2,3,4,5,7,9
207. Viltga qarshi kurash usullarini aniqlang
1. almashlab ekishni yo`lga qo`yish 2. kasallikka chidamli navlarni yaratish 3.yerni chuqur va sifatli shudgor qilish 4. mahalliy o`gitlar solish 5. urug`ni ekishdan oldin kimyoviy dorilar bilan dorilash 6. urug`ni ertaroq ekish
A barchasi B 1,2,3,4 C 2 D 1,2,3,4,6
208. Vertitsill-oq palak o’simlikning qaysi to’qimasida parazit holda yashaydi?
A.O’tkazuvchi B.qoplovchi C.asosiy D.mexanik
209.uning spora hosil qiluvchi bandlari halqasimon shoxlangan
A.vilt B.qorakuya C.zang D.mog’or
210. So’lish kasalligining asosiy belgisi
A.Barg xujayrasining taranglik holatini yo’qligi
B.boshog’ining qorayishi
C.o’smay qolishi
D.o’simlikning yog’och qismi chirishi
211. Vilt bilan kasalangan o’simlik bargida dastlab … qiyinchalik …. dog’lar paydo bo’ladi.
1) Sarg’ish – qizil 3) qo’ng’ir
2) Sarg’ish – jigarrang 4) qoramtir-
A.2,3 B.1,2 C.3,4 D.1,3
212.Markaziy osiyo sharoitida g’o’zaning ofati
A.vilt B.qorakuya
C.zang D.mog’or
213.Vilt g’o’zaning…..orqali o’tib poya o’zagini zararlaydi
A.ildizi B.tugunchasi
C.guli D.poyasi
214.Qaysi organizmlar bakteriyalar bilan birga organik moddalarning parchalanishida ishtirok etadi
A.suvo’tlar B.zamburug’lar
C.viruslar D.hayvonlar
215. Mikoriza nima?
A.Yuksak o’simlilar ildizi bilan zamburug’larning simbioz yashashi
B. somatik hujayra xromosomasining miqdoriy sifatiy belgilari yigindisi
C.har xil komponentlarning tasiri va rivojlanishi
D.Bir butunlikni tashkil etuvchi komponentlarning ma’lum izchilligidagi o’zaro bog’lanishlari.va tasiri
216.Mikoriza tuzulishiga ko’ra nechta turga ajratiladi?-
A.2(tashqi-ektotrof va ichki-endotrof)
B.2-bir va ko’p hujayrali
C.2-gomogen ve geterogen
D.tuban va yuksak
217.Ektotrof mikoriza qanday tuzilgan
A.ildizning ichki to’qimalarigacha kirib boradi
B.o;simlik ildizining uchki qismini zich g’ilof shaklida o’rab oladi
C.poyaning o’zagigacha yetib boradi
D.o’simlikning gulida joylashadi
218.Endotrof mikoriza qanday tuzilgan
A.ildizning ichki to’qimalarigacha kirib boradi
B.o;simlik ildizining uchki qismini zich g’ilof shaklida o’rab oladi
C.poyaning o’zagigacha yetib boradi
D.o’simlikning gulida joylashadi
219.Yog’ochni chirituvchi zamburug’lar uning necha %ini yaroqsiz holga keltiradi
A.30 B.40 C.50 D.60
220.Tashqi mikoriza qaysi o’simlilarda uchraydi?
A.Qayin ,eman
B. O’t o’simlilarda
C. Eman,nina bargli daraxtlarda
D.A va C
221.Ichki mikoriza qaysi o’simlilarda uchraydi?
A.Qayin ,eman B. O’t o’simlilarda
C. Eman,nina bargli daraxtlarda D.A va C
222. Tashqi mikorizaning o’simlik (a) va zamburug’(b) uchun ahamiyati qanday
1) karbonsuv va vitaminlarni o’zlashtiradi 2) gumus tarkibidagi oqsillarni aminokislotalarga parchalaydi. 3) ildizning shimish yuzasini oshiradi.
A a-2,3; b-1; B a-1; b-2,3; C 1-a,c; 2-b,d; D 1-b,a 2-c,d;
223.Tashqi mikorizada zamburug’ daraxt ildiziga qanday tasir ko’rsatadi?
A.karbon suv va vitaminlarni o`zlashtiradi
B.tuproqning gumusi tarkibidagi oqsillarni aminokislotalarga parchalaydi.
C.daraxt ildizining shimish yuzasini oshiradi
D.hamma javoblar to’g’ri
224.Qaysi organizmlar tuproqning gumusi tarkibidagi oqsillarni aminokislotalarga parchalaydi
A.o’simlik B.zamburug’
C.lishaynik D.tugunak bakteriya
225. Ularning bazi turlari antibiotik va vitaminlar olishda ishlatiladi
A. zamburug’lar B.A,C,D
C.bakteriyalar D.mikroorganizmlar
226. Lishayniklarning qancha turi ma’lium?
A.20000 B.26000
C.30000 D A va B
227. Lishayniklarga xos xususiyatlarni aniqlang
1) tuban o’simliklarning o’ziga xos guruhi 2)zamburug’ va suvo’tlarning simbioz yashashidan yuzaga keladi 3)zamburug’ va bir hujayrali yashil suvo’tlarning simbioz yashashidan yuzaga keladi 4)unumsiz joyda yashab boshqa o’simlik hamjamoalarini shakllanishiga imkon yaratadi 5)substratdan va atrof muhitdan turli kimyoviy elementlarni radioaktiv elementlarni to’playdi 6)atmosfera havosining tozaligini aniqlashda indikator sifatida foydalaniladi 7)to’qimachilik bo’yoq sifatida tibbiyotda va atir upa tayyorlashda ishlatiladi
A.1,2,3,4,5 B.1,3,5,6,7
C.2,3,4,5,6 D.1,2,3,4,5,6,7
228. Hozirgi kunda lishayniklardan nima maqsadda foydalaniladi
1. atir-upa sanoatida 2. dori-darmon olishda 3.rangli metallar rudalarini to`plashda 4. radioaktiv metallar rudalarini to`plashda 5. to`qimachilikda 6. bo`yoq olishda 7. chorvachilikda 8. havoning ifloslanganlikning darajasini aniqlanshda
A 1,2,3,8 B 1,2,4,5,6,8 C 2,3,4,7 D 1,2,3,4,5,6,8
229. O’rmonlarda qarag’ayzorlarda daraxt kesilgan maydonda qaysi organizmlar yaxlit qoplam hosil qiladi
A.zamburug’ B.suvo’tlar
C.tashqi mikoriza D.lishayniklar
230. Lishayniklar tashqi ko’rinishiga ko’ra necha turga bo’linadi?
A.3 yopishqoq,bargsimon,butasimon
B.3 sharsimon,buralgan,tayoqchasimonn
C.4 organik anorganik oddiy va murakkab
D.2 gomogen geterogen
231. Lishaynikning vegetativ ko’payishi qanday boradi A. lishaynik tallomida hosil bo’ladigan o’simtalar va ularning qulay sharoitga tushishi
B.miseliyning bo’laklarga ajralishi
C.kurtaklanish
D.har xil sporalar hosil qilish
232 .Quyidagilarga mos keladigan lishayniklarni belgilang?
1)yopishqoq 2)butasimon 3)bargsimon
a)kladoniya b)parmeliya v)batsidiya
A.1-a 2-b 3-v B.1-v,2-a,3-b
C.1-b,2-a 3-v D.1-v,2-v,3-a
233.Lishayniklar qayerda keng tarqalgan
A.tundrada B.o’rmon tundrada
C.ekvator zonasida D.A va B
234. lishayniklarni xususiyatlarini juftlab yozing
a. batsidiya b. parmeliya c. kladoniya
1. daraxt kesilgan maydonlarda yaxlit qoplam hosil qiladi 2.ko`pincha tog` va cho`llarda o`sadi 3.tanasi shoxlangan, jismdan ko`tarilib yoki osilib turadi 4. tanasi yassi, pastki tomonining o`rtasi bilan jismga yopishgan bo`ladi 5. kulrang lishaynik deb ham ataladi 6. bug`ularning asosiy ozuqasi 7.toshlar ustiga yopishib o’sadi
A a-5,7; b-4; c-1,2,3,6; B a-2,7; b-4; c-1,3,5,6;
C a-7; b-4; c-1,2,3,5,6; D a-7; b-3; c-1,2,4,6;
235. Qaysi lishaynik shimol bug’ulari uchun ozuqa sifatida foydalanadi
A.kladoniya B.manna
C.basidiya D.parmeliya
236.O’rmonlarda,qarag’ayzorlarda daraxt kesilgan maydonlarda qaysi lishaynik turlari yaxlit qoplam hosil qiladi
A.kladoniya B.manna
C.basidiya D.parmeliya
237. jismdan butun tanasi bilan osilib turuvchi lishaynikni belgilang.
A butasimon kladoniya B usneya C everniya D parmeliya
238.Daraxt po’stlog’ida soqoldor….,tasmasimon…,
tillarang…..-
A. xantoriya parientina; everniya; usneya
B. everniya; xantoriya parientina; usneya
C.usneya;everniya;xantoriya parientina
D.kladoniya
239. Daraxt po’stlog’ida qaysi lishayniklar yashil sarg’ish qoplam hosil qiladi.
A.Soqoldor usneya (usneya barbata)
B.tasmasimon everniya (everniya prunastri)
C.xantoriya parientina
D.A va B
240. yopishqoq lishaynikni aniqlang
A batsidiya B parmeliya C manna D kladoniya
241. Toshlar ustiga yopishib o’sadigan lishaynikni belgilang.
A. parmeliya B ksantoriya C manna D batsidiya
242.Tillarang lishaynikni aniqlang?
A.Xantoria parientina B. tasmasimon everniya
C. Soqoldor usneya D. kladoniya
243. Lishaynikning kimyoviy tarkibiga xos bo`lmagan xususiyatni aniqlang
A.xitin moddasi, lishaynik kraxmali-lixenin
B.disaxaridlardan saxaroza va fermentlardan amilaza
C. aminokislotalar, vitaminlar C, N, B₆, B₁₂
D.barchasi xos
244 Daraxt po’stlog’ida qaysi lishaynik sariq qoplam hosil qiladi?
A.Xantoria parientina B. tasmasimon everniya
C. Soqoldor usneya D. kladoniya
245.Amilaza fermenti manbalarini aniqlang.
1) me’dada 2)og’iz bo’shlig’ida 3)o’n ikki barmoq ichakda 4)ksantoriya 5)unayogan donda 6)qand lavlagida
A 1,5 B 4,5 C 2,3,5 D 2,4,5,6
246.Qaysi organizmlardan to’qimachilikda bo’yoq olinadi va radioaktiv elementlar to’playdi
A.Lishaynik B.zamburug’lar
C.suvo’tlari D.mox
247.Lishayniklar qayerlarda o’sadi?
A.Tosh va qoyalarda B.cho’lda,dashtda
C.daraxt va buta po’stlog’ida D.barchasi to’g’ri
248.Lishaynik kraxmali
A.fitoaleksin B.lixenin C.amilaza D.manna
249.Qaysi lishaynik istemol qilinadi
A.manna B.kladoniya C.parmeliya D.everniya
250.Manna qayerda o’sadi
A.cho’l B.ekvator C.tog’ D.tundrada
251.Lishayniklar qanday maqsadda foydalaniladi
A.shimol bug’ulari uchun yem xashak sifatida
B.lishaynikdan ajratib olingan ekstrektlar atir upa va kosmetika mahsulotlariga hid berish uchun ishlatiladi
C.Ayrim turlari istemol qilinadi
D.barchasi to’g’ri
252.Qaysi organizmlar unumsiz cho’llarda qoya toshlarda paydo bo’lib tog’ jinslarining yemirilishiga olib keladi.chirigach chirindi hosil qiladi. Yemirilgan tog’ jinslari va shu chirindidan yupqa tuproq qatlami hosil bo’ladi
A.Lishaynik B.zamburug’lar C.suvo’tlari D.mox
253.taksis nima
A. Yuksak o’simlilar ildizi bilan zamburug’larning simbioz yashashi
B.sodda hayvonlarning tashqi ta’sirga javob reaksiyasi
C.o’simliklarning tashqi ta’sirga javob reaksiyasi
D.zamburug’lar va suvo’tlarining simbiozi
254 ….radioktiv elementlarni to’playdi
A.Lishaynik B. zamburug’lar C.suvo’tlari D mikroorganizmlar
255. Biofiltrlar nima?
A.Suvni tozalovchi hayvonlar B.sodda hayvonlar
C.detritofag D.suv
256. Spora (1) va sista(2) ga xos bo’lgan xususiyatlarni juftlab yozing.
a) faqat hayvonlarda uchrovchi anabioz holat b)faqat o’simliklarning tuban va ba’zi yuksak vakillarida uchrovchi anabioz holat c)xromosomalar to’plami n –gaploid holatda bo’ladi d) xromosomalar to’plami 2n –diploid holatda bo’ladi e)ichidagi hujayralar bo’linish xususiyatiga ega, bo’linib turadi
A 1-a, c; 2-b,d,e; B 1-a,c,e; 2-b,d;
C 1-b,d,e; 2-a,c; D 1-d,e; 2-a,d;
257. Anabioz holati yaltiroq ovalsimon tanachalar shaklida bo’ladigan organizm(lar)ni aniqlang
A kox tayoqchasi B tamaki mazaikasi virusi
C pichan bakteriyasi D ko’pchilik tuban o’simliklar