Organik kimyo

4. Diyеn uglеvodorodlarning olinishi. Lеbеdеv rеaksiyasi.

Diyеnlar asosan quyidagi usullar bilan olinadi:

2 ²
1)alkanlarni dеgidrogеnlab: C₄H₁₀ ^_^_Н ^ C₄H₈ ^_^_Н ^ C₄H₆.

butan butеn butadiyеn 2)spirtlarning dеgidratlanish-dеgidrogеnlanishidan (Lеbеdеv rеaksiyasi):

2C₂H₅OH =C₄H₆ +2H₂O + H₂.

Tabiiy kauchuk.

Tabiiy kauchuk tarkibi tsis-poliizoprеndan iborat:

(~SN2~S(SN3)=SN~SN2~)n. Ya'ni tabiiy kauchukning monomеri 2-mеtil butadiеn- 1,3 dir. Kauchukning sovuqda qotib mo`rt bo`lib qolishi, issiqda erib kеtishini bartaraf etish maqsadida u vulkanlanadi, ya'ni kauchukka oltingugurt qo`shib qizdiriladi. Bunda kauchuk molеkulasidagi qo`shbog`lar uziladi va disulfid bog`lari vositasida tikiladi:

(~SN2~S(SN3)=SN~SN2~)n ]S

(~SN2~S(SN3)~SN~SN2~)n I

S I S I

(~SN2~S(SN3)~SN~SN2~)n Oltingugurtning massa ulushi 35% gacha bo`lsa, rеzina hosil bo`ladi, 35-55% atrofida bo`lsa, ebonit hosil bo`ladi. Ebonit rеzinadan qattiq va mo`rtligi bilan farq qiladi.

ALKADIENLAR

1. 1.Alkadiyenlarning umumiy formulasi quyidagi qaysi javobda keltrilgan?

A) CnH2n+2 B) CnH2n C) CnH2n-2 D) CnH2n+1
2 Alkadiyenlarning molekulyar massasi quyidagi qaysi formula orqali topiladi?

A) 14n-2 B) 8n C) 14n D) 6n

3. 
   Alkadiyenlar tarkibidagi elektronlar soni quyidagi qaysi formula orqali topiladi?
   

A) 14n+2 B) 8n-2 C) 14n D) 6n

3. 
   Alkadiyenlar tarkibidagi neytronlar soni quyidagi qaysi formula orqali topiladi?
   

A) 14n+2 B) 8n C) 14n D) 6n

3. 
   Alkadiyenlarr tarkibidagi umumiy bog’lar soni quyidagi qaysi formula orqali topiladi?
   

A) 4n B) 2n C) n D) 3n-1

3. 
   Alkadiyenlar tarkibidagi (-C-C-) bog’lar soni quyidagi qaysi formula orqali topiladi?
   

A) 4n B) 2n C) n-1 D) 3n
7Alkadiyenlartarkibidagi (-C-H) bog’lar soni quyidagi qaysi formula orqali topiladi?

A) 4n B) 2n-2 C) n D) 3n

8. 
   Alkadiyenlar tarkibidagi sp3-gibrid orbitallar soni quyidagi qaysi formula orqali topiladi?
   

A) 4n B) (n-2)4 C) n D) 3n

8. 
   Quyidagi moddalar orasidan allenni aniqlang?
   

A) butadiyen-1,2 B) butadiyen-1,3

C) propadiyen D) pentadiyen-1,2

8. 
   Quyidagi moddalar orasidan divinilni aniqlang?
   

A) butadiyen-1,2 B) butadiyen-1,3

C) propadiyen D) pentadiyen-1,2

8. 
   Quyidagi moddalar orasidan izopren aniqlang?
   
9. 
   Quyidagi moddalar orasidan tabiiy kauchukning monomerini aniqlang?
   

A) butadiyen-1,2 B) 2-metilbutadiyen-1,3 C) propadiyen D) 2,3-dimetilbutadiyen-1,3

8. 
   CH2=C(CH3)-C(CH3)=CH2 quyidagi moddani sistematik nomenklatura bo’yicha nomlang?
   

Quyidagi moddalar orasidan tabiiy kauchukning monomerini aniqlang?
A) butadiyen-1,2 B) 2-metilbutadiyen-1,3 C) propadiyen D) 2,3-dimetilbutadiyen-1,3

8. 
   Quyidagi moddani nomini aniqlang (IYuPAK) CH2 = CH – CH – CH = CH2
   

A) pentadiyen-1,4 B) pentadiyen-1,3C) pentadiyen-2,3 D) pentadiyen-1,5

8. 
   CH2CHCHCH2 tarkibli moddani sistematik nomenklaturaga ko`ra nomlang.
   

A) butadien-1,3 B) butadien-1,2C) butadien- 1,4 D) butadien-2,3

8. 
   Tarkibi CH2CCH2 bo`lgan moddani nomini aniqlang.
   

A) propen B) propadien C) butasien D) propin 17.CH2CCHCH2CH3 tarkibli moddani nomini aniqlang.

A) pentadien-1,4 B) pentadien-1,2
C) pentadien-1,5 D) to`g`ri javob yo`q
18.CH2C(CH3)C(CH3)CH2 tarkibli uglevodorod bo`lgan moddani sistematik nomenklaturaga ko`ra nomlang.
A) 2,3-dimetil; butadien-1,3 B) 2,3-dimetil; butadien-2,3
C) 2,3-dimetil; butadien-1,4 D) 2,4-dimetil; butadien-1,3
19.(CH3)3CCHCHCH2CH2 tarkibli moddani sistematik nomenklaturaga ko`ra nomlang.
A) 5,5-dimetil; geksadien-1,2 B) 5,5-dimetil; geksadien-1,3

C) 5,5-dimetil; geksadien-2,3 D) 5,5-dimetil; geksadien-1,4

A) butadiyen-1,2 B) butadiyen-1,3

20. 
    ^H2C
    

^{C CH2} quyidagi moddaning nomi

keltrilgan qatorni aniqlang?

C) propadiyen D) 2-metilbutadiyen-1,3

A) butadiyen-1,2 B) butadiyen-1,3
C) propadiyen D) 2-metilbutadiyen-1,3

1. 
   2,3-dimetilpentadiyen-3,4
   

2. 
   3,4-dimetilpentadiyen-1,2
   

20. 
    ^H2C
    

^{CH CH CH CH3} quyidagi

3. 
   2,3-dimetilpentadiyen-1,3
   

moddaning nomi keltrilgan qatorni aniqlang?

4. 
   2,3-dimetilpentadiyen-1,4
   

A) butadiyen-1,2 B) butadiyen-1,3 C) propadiyen D) pentadiyen-1,3

H₂C C CH C CH₂

20. 
    ^{H2C C CH CH2 CH3} quyidagi moddaning
    

H₂C

CH

CH_{3 CH3}

nomi keltrilgan qatorni aniqlang?

27.

³ quyidagi moddani

A) butadiyen-1,2 B) butadiyen-1,3

C) propadiyen D) pentadiyen-1,2

sistematik nomenklatura bo’yicha nomlang?

1. 
   2-etil-3,4-dimetilpentadiyen-1,4
   

2. 
   3,4-dimetil-4-etilpentadiyen-1,4
   

H₂C C ^{C CH CH3}

20. 
    23.
    

CH₃

^CH3 quyidagi moddani

3. 
   3,3-dimetil-2-izopropilgeksadiyen1,5
   

sistematik nomenklatura bo’yicha nomlang?
A) 2,3-dimetilpentadiyen-3,4

C) 2,3-dimetilpentadiyen-1,4

H₃C

2. 
   3,4-dimetilpentadiyen-1,2
   

H₂C

CH CH₂ C ^HC

CH₃

2. 
   3,4-dimetilpentadiyen-1,3
   

28.

CH₃

CH CH₃

^CH3 quyidagi

D) 2,3-dimetilpentadiyen-1,4

moddani sistematik nomenklatura bo’yicha nomlang?

20. 
    24.
    

H₂C

CH <sup>C C CH3

CH3 CH3</sup> quyidagi moddani

1. 
   2-etil-3,4-dimetilpentadiyen-1,4
   
2. 
   3,4-dimetil-4-etilpentadiyen-1,4
   

sistematik nomenklatura bo’yicha nomlang?

1. 
   2,3-dimetilpentadiyen-3,4
   
2. 
   3,4-dimetilpentadiyen-1,2
   
3. 
   3,3-dimetil-2-izopropilgeksadiyen1,5
   

C) 2,3-dimetilpentadiyen-1,4

H₃C

3. 
   3,4-dimetilpentadiyen-1,3
   

H₂C

C ^{CH C CH CH}₂

3. 
   2,3-dimetilpentadiyen-1,4
   

29.

CH_{3 CH3}

CH₃

quyidagi

20. 
    25.
    

H₃C

CH <sup>C C CH2

CH3 CH3</sup> quyidagi moddani

moddani sistematik nomenklatura bo’yicha nomlang?

A) 2,3,4,4-tetrametilpentadiyen-1,4

sistematik nomenklatura bo’yicha nomlang?

1. 
   2,3-dimetilpentadiyen-3,4
   
2. 
   3,4-dimetilpentadiyen-1,2
   

2. 
   3,4-dimetil-4-etilpentadiyen-1,4
   

2. 
   3,3-dimetil-2-izopropilgeksadiyen1,5
   

2. 
   2,3,4,4-tetrametilgeksadiyen-1,5
   

3. 
   2,3-dimetilpentadiyen-1,3
   
4. 
   2,3-dimetilpentadiyen-1,4
   

H₃C

CH₃

CH

20. 
    26.
    

H₂C

CH <sup>CH C CH2

CH3 CH3</sup> quyidagi moddani

H₂C
30. ^H3C

C CH CH ^{CH CH}₃

CH

CH₃

quyidagi

sistematik nomenklatura bo’yicha nomlang? ^{moddani sistematik nomenklatura bo’yicha nomlang?}

1. 
   2,3,4,4-tetrametilpentadiyen-1,4
   

2. 
   2,3-diizopropilgeksadiyen-1,4
   

3. 
   3,3-dimetil-2-izopropilgeksadiyen1,5
   

C) 2,3,4,4-tetrametilgeksadiyen-1,5

Alkadiyenlarning izomeriyasiga oid.

1. 
   Pentadiyenlarning nechta ochiq zanjirli izomerlari ma’lum?
   

A) 2 B) 3 C) 4 D) 5

2. 
   Fazoviy izomerlar soni oltita bo’ladigan
   

31.

H₂C

CH₃

^CH3 quyidagi moddani sistematik

metilgeksadienlar turkumiga kiradigan modda formulasini toping.

A) 2-metilgeksadiyen-1,3 B) 3-metidgeksadiyen-1,5

nomenklatura bo’yicha nomlang?

A) 2-metilpentadiyen-2,4 B) 4-metilpentadiyen-1,3

C) 2-metilbutadiyen-1,3 D) butadiyen-1,2
H₃C
C) 3-metilgeksadiyen-2,4 D) 5-metilgeksadiyen-1,4

3. 
   Asosiy zanjirida beshta uglerod atomi bo’lgan C6H10 dien uglevodorodlarining ochiq zanjirli izomerlari soni nechta bo’lishi mumkin?
   

32.

^CH2 quyidagi moddani sistematik

A) 3 B) 4 C) 5 D) 6

nomenklatura bo’yicha nomlang?
A) 2-metilpentadiyen-2,4 B) 4-metilpentadiyen-1,3

C) 2-metilbutadiyen-1,3 D) butadiyen-1,2

4. 
   Quyidagi uglevodorod tarkibida geometrik izomeriya paydo bo’lishiga sababchi bo’lgan qo’sh bog’larni toping.
   

CH3 - CH = CH - CH = CH - CH = CH2

33.
H₃C

CH₃

^CH2 quyidagi moddani sistematik

A) yen-1 va yen-3 B) yen-3 va yen-5

C) yen-1 va yen-5 D) yen-2 va yen-4

nomenklatura bo’yicha nomlang?

A) 3-metilpentadiyen-1,2B) 4-metilpentadiyen-1,3

C) 2-metilbutadiyen-1,3 D) butadiyen-1,2

CH₃

H₂C

5. 
   Quyidagi uglevodorodlardan geometrik izomerlari mavjud bo’lganlarini tanlang.
   

1) 2-metilpentadiyen-1.4 2) 3- metilpentadiyen -1.3

3) 2-metilbutadiyen-1.3 4) 4-metilpenten-2

5) 4-metilpentadiyen -1.3 6) pentadiyen - 1.3

34.

^CH3 quyidagi moddani sistematik

7. 
   4-metil-2-etilpentadiyen-1.3
   

nomenklatura bo’yicha nomlang?

1. 
   3-metilpentadiyen-1,2 B) 4-metilpentadiyen-1,3
   

C) 2-metilbutadiyen-1,3 D) butadiyen-1,2

A) 2.4.6 B) 3.5.6 C) 1.2.4.7 D) 1.3.5.7

6. 
   Butadien-1,2 ga izomer bo`lgan moddani aniqlang.
   

A) butadien-1,3 B) buten-1

C) propadien D) pentadiyen-1,3

35.

H₂C

H₃C

CH₃
^CH3 quyidagi moddani sistematik

7. 
   Pentadiyen-1,4 ga izomer bo`lgan moddani aniqlang.
   

A) C4H8 B) C5H10 C) C5H8 D) C6H14

nomenklatura bo’yicha nomlang?
A) 3-metilpentadiyen-1,2B) 4-metilpentadiyen-1,3
C) 2-metilbutadiyen-1,3 D) 2,3,4- trimetilpentadiyen-1,3

8. 
   3-metil pentadien-1,3 qaysi moddaga izomer hisoblanadi.
   

A) C6H10 B) C6H12 C) C6H14 D) C6H8

9. 
   C5H8 tarkibli moddani nechta izomeri bo’lishi mumkin?
   

A) 6 B) 4 C) 3 D) 5

10. 
    C4H8 moddaga izomer bo`la oladigan moddani aniqlang.
    

A) butadien-3,3 B) butadien-3,4 C) butadien-1,3

D) A, B

Olinishi.

1. 𝑔𝑙𝑖𝑡𝑠𝑒𝑟𝑖𝑛 + 𝑃𝐵𝑟₃ → 𝐴 + 𝐾𝑂𝐻

−𝑃(𝑂𝐻)₃

→ 𝐵 + 𝑍𝑛 → 𝐶 quydagi reaksiyadagi C

Alkadiyenlarning gibridlanishi va oksidlanish darajasi

1. 
   Butadien-1,2 da uglerod atomi qanday gibridlangan holatda bo’ladi?
   

A) faqat sp2B) sp3 va sp C) faqat sp D) sp, sp2 va sp3

2. 
   Pentadien-1,4 molekulasida nechta uglerod atomi sp2 gibridlangan holatda bo’ladi?
   

A) 4 B) 5 C)3 D)2

3. 
   1,3-butadien molekulasidagi ikkinchi va uchinchi uglerod atomlarining gibridlanish turi qanday?
   

−𝐾𝐵𝑟−𝐻𝑂𝐻

−𝑍𝑛𝐵𝑟₂

moddani aniqlang.

A) allen B) di vinil C) izopren D) propen

2.P.P.Shorin usuli bo’yicha quydagi reaksiyada qanday maxsulot xosil bo’ladi.

2𝐶𝐻₂ = 𝐶𝐻 − 𝐶𝐻₂𝐵𝑟 + 2𝑁𝑎 → 𝐴

−2𝑁𝑎𝐵𝑟
A) izopren B) geksadiyen1,5 C) butadiyen 1,3 D) allen

3. 
   1,4-dibrombutanga keliy ishqorining spirtdagi
   

eritmasi tasir ettirilsa qanday maxsulot xosil bo’ladi.

A) izopren B) geksadiyen1,5 C) butadiyen 1,3 D) allen

3. 
   Etil spirti 400-5000C da katalizator (MgO;ZnO) ishtirokida qizdirilsa qanday maxsulot xosil bo’ladi.
   

A) izopren B) geksadiyen1,5 C) butadiyen 1,3 D) allen

3. 
   Butan 6000C da katalizator (Al2O3) ishtirokida qizdirilsa qanday organik maxsulot xosil bo’ladi.
   

A) izopren B) geksadiyen1,5 C) butadiyen 1,3

D) allen
_𝑡0

6.𝑎𝑠𝑒𝑡𝑜𝑛 + 𝐻𝐶 ≡ 𝐶𝐻 → 𝐴 + 𝐻₂ → 𝐵 → 𝐶 + 𝐻₂𝑂

quydagi reaksiya asosida xosil bo’lgan C moddani ko’rsating.

A) izopren B) geksadiyen1,5C) butadiyen 1,3 D) allen

A) sp3 B) sp2 C) sp D) spd

4. 
   Butadien-1,3 molekulasidagi σ va π-bog’larni hosil qilishda qatnashgan s-, p-, sp3-, sp2- va sp-orbitallar sonini ko’rsating.
   

1) s-6 ta; 2) p -2 ta; 3) p -4 ta; 4) sp-2 ta; 5) sp - yo’q; 6) sp - 12 ta; 7) sp2-12 ta;8) sp2-10ta;

9) sp2-6 ta; 10) sp2-yo’q; 11) sp3-yo’q;

12) sp3-2 ta; 13) sp3-4 ta

A) 1,2,4,7,11 B) 1,3,4,8,12 C) 1,3,5,7,11 D)

1,2,5,9,13

4. 
   Geksadien molekulasidagi sp3-orbitallarda nechta bog’lovchi elektronlar qatnashadi?
   

1. 
   12 yoki 13, yoki 14 yoki 19 yoxud 20
   

2. 
   14 yoki 16, yoxud 20 yoki 22
   
3. 
   4 yoki 8, yoxud 12
   

4. 
   8 yoki 12, yoxud 18, yoki 20
   

4. 
   Butadien-1,2 da uglerod atomlarining gibridlanish turi ko’rsatilgan qatorni toping.
   

A) sp2,sp2,sp2,sp2 B) sp2,sp,sp2,sp3 C)sp,sp3,sp2,sp2 D)sp3,sp2,sp,sp2

4. 
   Butadien-1,3 molekulasidagi uglerod atomlarini gibridlanish turini aniqlang.
   

A) sp, barchasi B) sp2 va sp3

C) sp2, barchasi D) to`g`ri javob yo`q

4. 
   Pentadien-1,4 da nechta uglerod atomi sp3 gibridlangan holatda bo`ladi?
   

A) 2 ta B) 3 ta C) 1 ta D) hammasi

4. 
   2,3-dimetilbutadien-1,3 dagi radikal tarkibidagi uglerod atomlarini gibridlanishini aniqlang.
   

A) sp3, sp2 B) sp3, sp C) sp2, sp D) sp3, sp3

4. 
   3-metil butadien-1,2 molekulasidagi uglerod atomlarini gibridlanish turlarini aniqlang.
   

A) sp2, sp, sp2, sp3, sp3 B) sp2, sp, sp2, sp3, sp2

C) sp2, sp, sp2, sp3, sp D) sp2, sp, sp2, sp2, sp3

Alkadiyenlarga xos xususiyatlar.

1. 
   Alkadienlardagi qo’sh bog’larning tutashishligi tufayli qanday muhim struktur alomat paydo bo’ladi?
   

1. 
   uglerod atomlari tetraedrik qurshovga ega bo’lishi
   
2. 
   uglerod atomlari sp2-gibridlangan holatga, ega bo’lishi C) molekulaning tekis holatga ega bo’lishi
   

4. 
   qo’sh bog’larning oddiy bog’ vositasida bir-biridan ajralganligi
   

4. 
   uglerod atomlarining normal zanjir hosil qilishi
   

2. 
   Quyidagi qaysi moddalardan kauchuk hosil qilish mumkin?
   

1) etanal; 2) etilen; 3) 2-buten; 4) butadien-1,3; 5) benzol; 6) izopren

A) 1, 2 B) 2, 3 C) 3, 5 D) 4, 6

3. 
   Etilen va izoprenni aniqlashda qaysi reaktivlardan foydalaniladi.
   

1. 
   bromli suv va xloroform
   

2. 
   kaliy permanganat va kalsiy xlorid eritmalari
   

3. 
   yodli suv va xlorid kislota
   
4. 
   bromli suv va kaliy permanganat eritmasi
   

5. 
   xlorid kislota va vodorod peroksid eritmasi
   

4. 
   Tabiiy kauchukni to’yinmagan ekanligini qaysi reaksiya orqali isbotlash mumkin?
   

A) gidratlanish B) polimerlanish

C) kaliy permanganat eritmasini va bromli suvni rangsizlanishidan D) parchalanish

5. 
   Kauchuk rezinadan nima bilan farqqiladi?
   

A) polimerlanish darajasi B) monomer tarkibi

3. 
   kauchuk sulfid ko’priklarga ega
   
4. 
   molyar massalari bilan
   
5. 
   rezina sulfid ko’priklarga ega
   

6. 
   Ebonit deb nomlangan mahsulotni qaysi moddalardan olinadi?
   

1. Neft; 2. Gliserin; 3. Kauchuk; 4. Oltingugurt; 5. Xloropren; 6. Kapron

A) 1 va 2 B) 2 va 3 C) 3 va 4 D) 2 va 5

7. 
   Rezina olish usulini ko’rsating:
   

1. 
   kauchukni qizdirish; 3) vulkanlash;
   

2. 
   kauchukni yuqori haroratli bosim ostida qizdirish A) 1 B) 2 C) 1 va 2 D) 3
   

7. 
   Tabiiy kauchuk qaysi uglevodorodning polimeri hisoblanadi?
   

A) etilen B) 2-buten C) 1,3-butadien

D) 2-metil-1,3-butadien E) 1,2-butadien

7. 
   Sintetik kauchuk dastlab qaysi uglevodoroddan polimerlash orqali olingan?
   

A) izoprendan B) butadien-1,3 dan C) butadien-1,2 dan D) etilendan

7. 
   Xossalari bo’yicha tabiiy kauchukka yaqin bo’lgan divinil kauchukda metilen guruhlar qo’shbog’ga nisbatan qanday holatda joylashgan bo’ladi?
   

A) faqat sis-holatda B) faqat trans-holatda

C) sis- va trans-holatda D) bir zvenoda sis-holatda, keyingi zvenoda trans-holatda
E) ikkita zvenoda sis-holatda, ikkitasida esa trans- holatda

7. 
   Tabiiy va sintetik kauchuklarning rezinaga aylanishida qanday jarayonlar ro’y beradi?
   

1) kauchukning chiziqsimon molekulalarida qo’shbog’lar uzilishi hisobiga oltingugurt atomlari birikadi 2) yopishqoq kauchuk elastik rezinaga aylanadi 3) rezinaga aylanishda

temperatura ta’sir etadi
A) 1 B) 2 C) 3 D) 1 va 2 E) 1, 2 va 3

7. 
   Divinil kauchuk qaysi xossalari bo’yicha tabiiy kauchukdan ustun turadi?
   

1) kislotaga chidamliligi 2) ishqorga chidamliligi

3. 
   yedirilishga chidamliligi 4) yaxshi elastikligi
   

1. 
   1 va 4 B) 2 va 4 C) 3 va 4 D) 1 va 2 E) 2 va 3
   

7. 
   Tabiiy kauchukni geveya darxtidan ajratib olish uchun qaysi moddadan foydalaniladi.A)sirka kislota
   

2. 
   ebonit C) suv D) aseton
   

Alkadiyenlarning bromlanishiga oid.

1. 
   N.sh.da 22,4 litr butadien-1,3 bilan 160 g brom o’zaro reaksiyaga kirishganda, necha (g) va qanday modda hosil bo’ladi?
   

1. 
   274 g;3,4-dibrombuten-1
   

2. 
   214 g; 1,2-dibrombuten-2
   

3. 
   214 g;1,4-dibrombuten-2
   

4. 
   107 g;2,3-dibrombuten- 1
   

2. 
   48 g brom bilan 10,8 g 1,3-butadienning o’zaro ta’sirlashuvidan massasi (g) qanday bo’lgan moddalar hosil bo’ladi?
   

A) 21,4 g 1,2-dibrombuten-3 va 28,2 g 1,2,3,4- tetrabrombutan

B) 28,2 g 1,2-dibrombuten-1 va 21,4 g 1,2,3,4- tetrabrombutan

C) 21,4 g 1,4-dibrombuten-2va 37,4 g 1,2,3,4- tetrabrombutan

D) 37,4 g 1,4-dibrombuten-2 va21,4 g 1,2,3,4- tetrabrombutan

3. 
   N.sh.da 11,2 litr butadiyen-1,3 bilan 160 g brom o`zaro reaksiyaga kirishganda necha (g) mahsulot hosil bo`ladi?
   

A) 178 B) 817 C) 187 D) 871

4. 
   80 g brom bilan to`la reaksiyaga kirishadigan butadiyen-1,3 ni hajmini (n.sh.da) litrda aniqlang.
   

A) 2,8 B) 5,6 C) 1,4 D) 11,2

5. 
   11,2 litr propadiyen bilan 250 g brom reaksiyaga kirishadi. Hosil bo`lgan mahsulot bilan ortib qolgan modda massa nisbatini aniqlang.
   

A) 2:3 B) 2:1 C) 2:4 D) 3:4

6. 
   22,4 litr pentadiyen-1,3 bilan qanday massadagi brom bilan reaksiyaga kirishadi?
   

A) 321 B) 322 C) 320 D) 302

7. 
   4,8 g brom bilan reaksiyaga to`liq kirishadigan butadiyen-1,3 ni massasini(g) aniqlang.
   

A) 0,81 B) 8,1 C) 0,081 D) 81

8. 
   0,2 mol butadiyen-1,3 ni to`la bromlash uchun kerak bo`ladigan bromni qanday massadagi (g) kaliy bromiddan olish mumkin.
   

A) 952 B) 9,52 C) 95,2 D) 0,952

9. 
   0,1 mol 2-metilbutadiyen-1,3 ni bromlash uchun sarflangan bromni massasini dienga nisbatan massasini (g) aniqlang.
   

A) 4,7 B) 7,4 C) 4,07 D) 4,5

10. 
    6,8 g izopren bilan reaksiyaga kirishadigan bromni massasini(g) aniqlang.
    

A) 32 B) 3,2 C) 3,02 D) 3,04

11. 
    Qanday massadagi (g) n-butandan yuqori temperatura va Al2O3 katalizatori ishtirokida 29,7 g alkadiyen olish mumkin?
    

A) 31,9 B) 21,6 C) 57,6 D) 43,2

12. 
    Qanday massadagi (g) 2-metil butandan yuqori temperature va Al2O3 katalizatori ishtirokida 54,4 g alkadiyen olish mumkin?
    

A) 31,9 B) 21,6 C) 57,6 D) 43,2

13. 
    Qanday massadagi (g) 2-metil butandan yuqori temperatura va Al2O3 katalizatori ishtirokida 20,4 g alkadiyen olish mumkin?
    

A) 31,9 B) 21,6 C) 57,6 D) 43,2

Alkadiyen va kislorod aralashmasiga oid.

1. 
   Izopren va kislorod aralashmasi yonishidan 2,6 mol karbonat angidrid hosil bo`ldi. Ortib qolgan alkadiyenni to'la bromlash uchun 0,6 mol brom sarflandi. Boshlang'ich aralashmadagi izopren miqdorini (mol) aniqlang.
   

A) 0,47 B) 0,82 C) 0,52 D)0,30

2. 
   Izopren va kislorod aralashmasi yonishidan 52.8 gr karbonat angidrid hosil bo`ldi. Ortib qolgan alkadiyen
   

1.6 gr vodorodni biriktirib oldi. Boshlang'ich aralashmadagi izopren miqdorini (mol) aniqlang.
A) 0,24 B) 1.04 C) 0,64 D)0,40

3. 
   3-metilbutadiyen-1,2 va kisloroddan iborat aralashmaning yonishidan 1,34 mol karbonat angidrid
   

hosil bo'ldi, ortib qolgan alkadiyen katalizator ishtirokida 4 litr (n.sh.) vodorodni biriktirib oldi. Boshlang'ich aralashmaning hajmini (litr) hamda undagi alkadiyen va kislorodning hajmiy nisbatlarini hisoblang.
A) 49; 3:7,08 B) 36; 2:5 C) 50; 1:7 D) 49,5;

1:6,07

4. 
   Izopren va kislorod aralashmasi yonishidan 1,3 mol karbonat angidrid hosil bo`ldi. Ortib qolgan alkadienni to`la bromlash 0,3 mol brom sarflanadi. Boshlang`ich aralashmadagi izoprenni miqdorini (mol) aniqlang.
   

A) 0,41 B) 0,82 C) 0,235 D) 0,15

5. 
   2-metil butadien-1,3 va kislorod aralashmasini yonishidan 0,52 mol karbonat angidrid hosil bo`ladi. Ortib qolgan alkadienni to`la bromlash uchun 0,7224∙1023 ta brom atomlari sarflandi. Boshlang`ich aralashmadagi izoprenni miqdorini (mol) aniqlang.
   

A) 0,134 B) 0,13 C) 0,03 D) 0,15

6. 
   Izopren va kislorod aralashmasi yonishidan 114,4 g karbonat angidrid hosil bo`ldi. Ortib qolgan alkadienni to`la bromlash uchun 96 g brom sarflandi. Dastlabki dienni to`la yondirish uchun qanday hajm (litr ) kislorod talab etiladi.
   

A) 128,576 B) 182,576 C) 185,276 D) 128,756

7.3-metil butadien-1,2 ni kislorodda yonishidan 1,34 mol karbonat angidrid gazi hosil bo`ldi. Ortib qolgan alkadiyenni gidrogenlash uchun 0,3 mol vodorod sarflandi. Dastlabki aralashmadagi alkadiyenni miqdorini (mol) aniqlang.
A) 0,15 B) 0,268 C) 0,418 D) 0,184

8. 
   Izoprenni yondirilganda 0,52 mol karbonat angidrid hosil bo`ldi va 2,24 litr kislorod ortib qoldi. Dastlabki aralashmadagi kislorodni miqdorini (mol) aniqlang.
   

A) 0,728 B) 0,278 C) 0,288 D) 0,828

8. 
   Tabiiy kauchukni monomeridan 0,2 mol miqdori kislorod ishtirokida yondirilganda qanday miqdor (mol) karbonat angidrid gazi hosil bo`ladi?
   

A) 1 B) 0,1 C) 1,1 D) 1,2

8. 
   16 g brom bilan qanday hajmdagi (litr) butadiyen- 1,3 to`liq reaksiyaga kirishadi?
   

A) 11,2 B) 1,12 C) 112 D) 0,112

Aralash testlar.

1. 
   Diyenlar bu…….
   

1. 
   Uglerod zanjirida 2 ta qo’sh bog’ tutgan to’yingan uglevodorodlar.
   

2. 
   Uglerod zanjirida 1 ta qo’sh bog’ tutgan to’yinmagan uglevodorodlar.
   

3. 
   Uglerod zanjirida 2 ta qo’sh bog’ tutgan to’yinmagan uglevodorodlar.
   

4. 
   Umumiy fo’rmulasi CnH2n-2 bo’lgan,uglerod zanjirida 2 ta qo’sh bog’ tutgan to’yingan uglevodorodlar.
   

2. 
   Propadiyenni to’la gidrogenlash uchun 17,92 l(n.sh) H2 sarflandi.reaksiyada qatnashgan diyenning massasini gr toping.
   

A)40 B)24 C)16 D)32

3. 
   Diyenlarning dastlabki vakilida nechta H2 bo’ladi. A)6 B)4 C)8 D)2
   
4. 
   Lebedov usuli bo’yicha divinil olish reaksiyasida 15,68 l(n.sh) gaz ajraldi.Reaksiya uchun olingan spirt H2SO4 ishtirokida 130oC da degidratlanganda necha gr suyuq modda hosil bo’ladi.(reaksiya unumi 80%)
   

A)20,72 B)25,9 C)51,8 D)41,44

5. 
   Diyenlar qo’sh bog’ning joylashishiga ko’ra nechta turga bo’linadi.
   

A)4 B)2 C)3 D)5

6. 
   48 g brom bilan 10,8 g 1,3 butadiyen o'zaro ta'sirlashganda qanday moddalar va necha gr dan hosil bo’ladi.
   

A) 23,4 g 1,2- dibrombuten-3 va 28,2 g 3,2,3,4 – tetrabrombutan

B) 28,2 g 1,2-dibrombuten-1 va 21,4 g 1,2,3,4- tetrabrombutan
C) 21,4 g 1,4-dibrombuten-2 va 37,4 g 1,2,3,4- tetrabrombutan
D) 37,4 g 1,2,3,4-tetrabrombutan va 21,4 g 1,2,3,4- tetrabrombutan

7. 
   Konyugirlangan diyen uglevodorodlarni toping.
   

1)CH3CHCCH2 2)CH2CHCHCH2 3)CH2CCHCH3

4)CH3CHCHCHCH2 5)CH2C(CH3)CHCH2

6)CH3C(CH3)CCH2
A)2,4,5 B)1,3,6 C)2,4,6 D)1,3,5

8. 
   4 ta molekulasida 16 ta sp3 va 48 ta sp2
   

gibridlangan orbital bo’lgan moddaning 54,4 grni to’la bromlanganda hosil bo’lgan modaning massasi sarflangan brom massasidan necha % ga katta.
A)25 B)21,25 C)17,52 D)16,875

9. 
   Quyidagi moddalarning tarixiy nomlar bilan juftlab yozing.
   

1)CH2CCH2 2)CH2CHCHCH2
3)CH3CHCCH2 4)CH2C(CH3)CHCH2
a)izopren b)allen c)divinil d)metilallen A)1-b, 2-d, 3-c, 4-a B)4-a, 2-c, 3-d, 1-b

C)1-c, 2-d, 3-b, 4-a D)1-b, 2-d, 3-c, 4-a

10. 
    32,4 gr divinil bromlanganda (bromni birikishi)1,2- birikish,1,4-birikish,1,2,3,4-birikishlar 1:3:2 mol nisbatda hosil bo’lsa,reaksiyada ishtirok etgan brom massasini va hosil bo’lgan 1,4-birikishli maxsulot massasini gr toping.
    

A)128;64,2 B)160;21,4 C)25,6;21,4 D)192;149,6

11. 
    Ajratilgan diyen uglevodorodlarni ko’rsating.
    

1)CH2CHCHCH2 2)CH2CHCH2CHCH2

3)CH2C(CH3)CH2CHCH2 4)CH2CCH2

5)CH2CHCHCHCH3 6)CH2CCHCH3 A)2,3 B)1,5 C)4,6 D)2,3,5

12. 
    33,2 gr C4H8 va C4H6 dan iborat aralashmani to’la gidrogenlash uchun 48,16∙1022 ta H2 sarflandi.Dastlabki aralashmadagi moddalarning hajmiy ulushlari nisbatini toping.
    

A)1:1 B)2:1 C)1,5:1 D)2:4

13. 
    Diyenlarni sistematik nomlashda alkanlardagi “…..” harfini o’rniga “…..”qo’shimchasini qo’shib nomlanadi.nuqtalar o’rniga tegishli so’zlarni qo’ying.
    

1)-an 2)-en 3)-diyen 4)-n 5)-iyen

A)1,3 B)2,5 C)4,3 D)3,4

14. 
    Nomalum diyenuglevodorodning 10 ml ni yoqish uchun 95 ml kislorod sarflangan bo’lsa,shu moddaning izomerlarini toping.
    

1)butadiyen-1,3 2)izopren 3)siklogeksen 4)butin-1 5)2-metilbutadiyen-1,3 6)geksin-2 7)2- metilpentadiyen-1,4

A)1,4 B)2,5 C)3,6,7 D)3,6

15. 
    Diyenuglevodorodlarda qanday gibridlanish turlari uchraydi.
    

A)sp3 va sp2 B)sp3,sp va sp2 C)sp va sp2 D)sp

16. 
    Izoprenning gidrogenlanish reaksiyasida teng hajmli 2-metilbutan va 2-metilbuten-2 dan iborat umumiy hajmi 22,4 1 (n.sh.) aralashma hosil bo’lsa, reaksiyada qatnashgan vodorod hajmi (l. n.sh.) va izoprenning massasini (gr) mos ravishda aniqlang.
    

A)67,2:136 B)33,6:68 C)22,4:68 D)68:33,6

17. 
    Tabiy kauchukning tarkibi. A)izopren B)butadiyen-1,3
    

C)2-metilbutadiyen-1,2 D)divinil

18. 
    Nomalum alkenning dibromli hosilasi,shu modda diyenining tetrabromli hosilasiga nisbati 1:1,73 mol nisbatda bo’lsa,diyen uglevodorod formulasini toping.
    

1)propen 2)butadiyen-1,3 3)propadiyen 4)buten-1 5)izopren 6)divinil 7)pentadiyen-1,3

A)2,6 B)1,3 C)2,4,6 D)5,7

19. 
    Tabiy kauchuk qaysi o’simliklar shirasidan ajratib olingan.
    

1)geveya 2)baobab 3)gvaulla 4)ginko biloba 5)ko’k sag’iz 6)ko’k sug’ur 7)tog’ sag’iz A)2,4,6,7 B)1,3,4,5,7 C)1,3,5,7 D)1,3

20. 
    Izoprenni gidrogenlash uchun 11,2 l(n.sh) H2 sarflandi.hosil bo’lgan maxsulotlarni yondirish uchun 341,6 l havo sarflangan bo’lsa,reaksiya uchun olingan izoprenning massasini gr toping.(havoda kislorodning hajmiy ulushi 20%)
    

A)17 B)34 C)27,2 D)40,8

21. 
    Vulkonlash…….
    

1. 
   Kauchukka S qo’shib qizdirib izopren olish.
   

2. 
   Kauchukka O3 qo’shib triozonid olish
   

3. 
   Kauchukka S qo’shib,qizdirib rezinaga aylantirish. D)Kauchukka S qo’shib ebonitga aylantirish.
   

22. 
    2-metilbutadiyen-1,3 va kislorod aralashmasi yondirilganda 52,8 gr CO2 gazi ajraldi. Ortib qolgan alkadiyenni to’la gidrogenlashga 1,6 gr vodorod sarflandi. Boshlang'ich aralashmadagi uglevodorod miqdorini (mol) aniqlang.
    

A)0,24 B)1,04C)0,64 D)0,40

23. 
    2-metilbutadiyen-1,3 molekulasidagi uglerod atomlarining oksidlanish darajalari yig’indisini toping.
    

A)-8 B)-10 C)-6 D)+8

24. 
    20,4 gr izopren molekulasi polimerlanganda nechta makro molekula hosil bo’ladi.(izoprenning polimerlanish darajasi 60 ga teng)
    

A)3,01∙1021 B)6,02∙1021 C)30,1∙1021 D)6,02∙1023

25. 
    Diyenuglevodorodlar qanday reaksiyalarda qatnashadi.
    

A)birikish,polimerlanish,yonish B)birikish,polimerlanish C)birikish,polimerlanish,yonish,oksidlanish D)birikish,polimerlanish,oksidlanish.

26. 
    3-metilbutadiyen-1,2 va kisloroddan iborat aralashmani yonishidan 1,34 mol CO2 hosil bo’ldi.ortib qolgan alkadiyenni katalizator ishtirokida to’la gidrogenlash uchun 4 l(n.sh) da vodorod sarflandi.Dastlabki aralashmani hajmini va diyen va kislorodning hajmiy nisbatlarini toping.A)49:3;7,08 B)50:1;5,25 C)36:2;5 D)49,5:1;6,07
    

27. 
    Izopren va kislorod aralashmasi yonishidan 2,6 mol karbonat angidrid hosil bo`ldi. Ortib qolgan alkadiyenni to'la bromlash uchun 0,6 mol brom sarflandi. Boshlang'ich aralashmadagi izopren miqdorini (mol) aniqlang.
    

A) 0,47 B) 0,82 C) 0,52 D) 0,30

2. 
   Izopren va kislorod aralashmasi yonishidan
   

52.8 gr karbonat angidrid hosil bo`ldi. Ortib qolgan alkadiyen 1.6 gr vodorodni biriktirib oldi. Boshlang'ich aralashmadagi izopren miqdorini (mol) aniqlang.
A) 0,24 B) 1.04 C) 0,64 D) 0,40

2. 
   3-metilbutadiyen-1,2 va kisloroddan iborat aralashmaning yonishidan 1,34 mol karbonat angidrid hosil bo'ldi, ortib qolgan alkadiyen katalizator ishtirokida 4 litr (n.sh.) vodorodni biriktirib oldi. Boshlang'ich aralashmaning hajmini (litr) hamda undagi alkadiyen va kislorodning hajmiy nisbatlarini hisoblang.
   

A) 49; 3:7,08 B) 36; 2:5 C) 50; 1:7 D) 49,5; 1:6,07

2. 
   Izopren va kislorod aralashmasi yonishidan 1,3 mol karbonat angidrid hosil bo`ldi. Ortib qolgan alkadienni to`la bromlash 0,3 mol brom sarflanadi. Boshlang`ich aralashmadagi izoprenni miqdorini (mol) aniqlang.
   

A) 0,41 B) 0,82 C) 0,235 D) 0,15

2. 
   2-metil butadien-1,3 va kislorod aralashmasini yonishidan 0,52 mol karbonat angidrid hosil bo`ladi. Ortib qolgan alkadienni to`la bromlash uchun 0,7224∙1023 ta brom atomlari sarflandi. Boshlang`ich aralashmadagi izoprenni miqdorini (mol) aniqlang.
   

A) 0,134 B) 0,13 C) 0,03 D) 0,15

2. 
   Izopren va kislorod aralashmasi yonishidan 114,4 g karbonat angidrid hosil bo`ldi. Ortib qolgan alkadienni to`la bromlash uchun 96 g brom sarflandi. Dastlabki dienni to`la yondirish uchun qanday hajm (litr ) kislorod talab etiladi.
   

A) 128,576 B) 182,576 ) 185,276 D) 128,756

2. 
   3-metil butadien-1,2 ni kislorodda yonishidan 1,34 mol karbonat angidrid gazi hosil bo`ldi. Ortib qolgan alkadiyenni gidrogenlash uchun 0,3 mol vodorod sarflandi. Dastlabki aralashmadagi alkadiyenni miqdorini (mol) aniqlang.
   

A) 0,15 B) 0,268 C) 0,418 D) 0,184

2. 
   Izoprenni yondirilganda 0,52 mol karbonat angidrid hosil bo`ldi va 2,24 litr kislorod ortib qoldi. Dastlabki aralashmadagi kislorodni miqdorini (mol) aniqlang.
   

A) 0,728 B) 0,278 C) 0,288 D) 0,828

2. 
   Tabiiy kauchukni monomeridan 0,2 mol miqdori kislorod ishtirokida yondirilganda qanday miqdor (mol) karbonat angidrid gazi hosil bo`ladi?
   

A) 1 B) 0,1 C) 1,1 D) 1,2

2. 
   16 g brom bilan qanday hajmdagi (litr) butadiyen- 1,3 to`liq reaksiyaga kirishadi?
   

A) 11,2 B) 1,12 C) 112 D) 0,112