Organik kimyo laboratoriyasida ishlash qoidalari

1-tajriba. Uglerod va vodorodni aniqlash.

Tekshirilayotgan organic birikmani chinni tigelga solib, sekin qizdirilsa ko`mirga aylanadi. Ammo ba`zi organic moddalar qizdirilganda uchib ketadi. Shuning uchun ko`p moddalar mis (II) –oksid bilan aralashtirilib, probirkaga solib qizdirilganda uglerod elementi karbonat angidridga, vodorod esa suvga aylanadi.

Kraxmal bilan mis oksiddan iborat aralashmadan 0.5 g ni quruq probirkaga solib, probirka probkali gaz o`tkazuvchi nayli trubkaga ulanadi. Ikkinchi bir probirka olib, uning to`tdan bir qismiga ohakli suv quyiladi. Birinchi probirka gorizontal holatda shtativga mahkamlanadi, so`ngra qizdiriladi. Gaz o`tkazish nayining uchi ikinchi probirkadagi ohakli suvga botiriladi.

Qizdirish natijasida probirkadagi kraxmal tarkibidagi uglerod hisobiga CO₂ gazi hosil bo`ladi, u nay orqali o`tib, kalsiy karbonat hosil qiladi va ohakli suvni loyqalantiradi. Bu reaksiya kraxmal tarkibida uglerod borligini bildiradi. Kraxmal tarkibidagi vodorod hisobiga esa probirkadagi suv tomchilari hosil bo`ladi. Bu reaksiya kraxmal tarkibida vodorod borligini bildiradi.

(C₆H₁₀O₅)n + 12nCuO  6nCO₂ + 5nH₂O + 12nCu

CO₂ + Ca(OH)₂  CaCO₃ +H₂O