Органик кимё фанидан Ўқув-услубий мажмуа

21
ta, B-zanjirda 
30
ta, jami 
51
ta aminokislota qoldig’i mavjud. Uning emperik formulasi 
C
257
H
372
N
65
O
75
S
6 , 
qon gemoglabinining
tarkibi 
(C
738
H
1166
O
208
N
203
S
2
Fe)
4
bo’lib, 
4
ta – 
2
ta

Insulinning tuzilish formulasidan ko’rinib turibdiki, 

insulin
garmonining 
polipeptid 
zanjirlari 
disulfid ko’prikchalar 
orqali birikkan. Uning qisqa ko’rinish formulasi quyidagicha: 
−CO−CH−CH
2
−S−S−CH
2
−CH−CO−
 
NH− NH− 
Keyinchalik oqsilning birlamchi tuzilishini avtomatik aniqlaydigan analizatorlar va shu axborot 
bo’yicha tegishli aminokislotalardan oqsilni sintezlaydigan sintezatorlar yaratildi.
Hozirgi kunda birlamchi strukturali 
2000 
dan ortiq oqsillar aniqlangan. Tabiiy 
ipak oqsili, 
insulin oqsili
birlamchi 
strukturali oqsillarga kiradi, 
sitoxrom
104 ta, 
α
 – gemoglabin
141 ta, 
β
 – 
gemoglabinni
 145 ta
aminokislota hosil qiladi.
Oqsil molekulasining ikkilamchi tuzilishi 
Uzun zanjirli polipeptid molekulasi bukiluvchanligi sababli, 
«lenta»
ga o’xshash , 
spiralni
hosil 
qiladi. Bu oqsillarning ikkilamchi tuzilishi bo’lib, spiralning yo’nalishi soat millari bo’yicha bo’lsa 
(o’ng spiral) α-spiral
, teskari yo’nalish bo’yicha bo’lsa