Органик кимё фанидан Ўқув-услубий мажмуа

4 mln.
dan oshib ketishi 
izomeriya 
hodisasi bilan tushuntiriladi. Organik moddalarning anorganik moddalardan farqi ular 
orasidagi izomeriya hodisasining juda keng uchrashidir. 
Izomeriya 
grekcha 
ikki
so’zdan tashkil 
topgan bo’lib 
«izos»
teng
va 
«meros» -qism
ma’nosini bildiradi. Bu terminni fanga XIX asrning 
30-yillarida 
(1830)
shved olimi 
Ya.Berselius
tomonidan kiritilgan.
Kimyoviy tarkibi va molekulyar massasi bir xil, lekin molekulalarining tuzilishi har 
xil, shu sababli fizik-kimyoviy xossalari ham turlicha bo’lgan moddalar - izomer moddalar 
yoki izomeriya deyiladi. 
M-n: 
etil spirt 
(vino spirti)
bilan 
dimetil
efirning tarkibi bitta emperik formula 
C
2
H
6
O
bilan ifodalaniladi, lekin ularning xossalari turlicha: etil spirtining qaynash temperaturasi 
78.3 

C bo’lgan 
suyuqlik
, 
dimetil 
efir esa -
23,6 

C
 
da suyuqlikka aylanadigan 
gaz
. Organik 
kimyoning rivojlanishi jarayonida izomeriya tushunchasi chuqurlashib, fazoviy kimyo 
tasavvurlari hisobiga yangi mazmun bilan boyidi. 
Hozirgi vaqtda izomerlar deb – tarkibi, 
molekulyar massasi bir xil, ammo ularning fazoda joylashishi bilan farqlanadigan 
birikmalarga aytiladi.
Izomeriya 
bir necha turlarga bo’linadi: 
Izomerlar 
ikkita 
asosiy gruppaga bo’linadi: 
tuzilish izomerlar 
va 
fazoviy izomerlar.