Органик кимё фанидан Ўқув-услубий мажмуа

π
-
bulut elektromanfiyligi katta bo’lgan kislorod atomi tomon kuchli siljigan. 
Karbonil guruxining qutblanganligi 
 
 
Nomenklaturasi. 
Aldegidlarning empirik nomlari karbon kislota nomidagi kislota so’zini 
aldegid so’zi bilan almashtirilib hosil qilinishi bizga ma’lum. 
IUPAC nomenklaturasida aldegidlarni nomlashda umumiy qonuniyatlar saqlanib qoladi: 
eng uzun uglerod zanjiri asos ushbu zanjir tarkibiy qismi bo’lishi kerak va bu gurux 
–al
qo’shimchasi bilan farqlanadi. Zanjirdagi o’rinbosarlarning holati raqamlar bilan ko’rsatiladi, 
bunda karbonil guruxi uglerodi 
1-C
deb qabul qilinadi, Karbon kislotalardagi 
2-
С
atomi emperik 
nomidagi 
α
-
uglerod atomiga mos kelishini eslatib o’tamiz. 
O
O
 
 
=
=
 
 
C
C
 
 
R
R
 
 
R
R
’
’
 
 
δ
δ
+
+
 
 
δ
δ
 
 
–
–
 
 
K
K
a
a
r
r
b
b
o
o
n
n
i
i
l
l 
g
g
u
u
r
r
u
u
h
h
i
i
n
n
i
i
n
n
g
g 
q
q
u
u
t
t
b
b
l
l
a
a
n
n
g
g
a
a
n
n
l
l
i
i
g
g
i
i
 
 
C
C
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
O
O
 
 
 
 
R
R
’
’
 
 
R
R
 
 
 
 
1
1
2
2
0
0
o
o
 
 
1
1
2
2
0
0
o
o
 
 
1
1
2
2
0
0
o
o
 
 

---

284 
O
O
 
 
=
=
 
 
C
C
 
 
H
H
 
 
H
H
 
 
f
f
o
o
r
r
m
m
a
a
l
l
d
d
e
e
g
g
i
i
d
d
 
 
(
(
m
m
e
e
t
t
a
a
n
n
a
a
l
l
)
)
 
 
O
O
 
 
=
=
 
 
C
C
 
 
H
H
 
 
C
C
H
H
3
3
 
 
O
O 
=
= 
C
C 
H
H 
C
C
H
H
2
2
C
C
H
H
3
3
 
 
O
O
 
 
=
=
 
 
C
C
 
 
H
H
 
 
C
C
H
H
2
2
C
C
H
H
2
2
C
C
H
H
3
3
 
 
a
a
s
s
e
e
t
t
a
a
l
l
d
d
e
e
g
g
i
i
d
d
 
 
(
(
e
e
t
t
a
a
n
n
a
a
l
l
)
)
 
 
p
p
r
r
o
o
p
p
i
i
o
o
n
n
 
 
a
a
l
l
d
d
e
e
g
g
i
i
d
d
 
 
(
(
p
p
r
r
o
o
p
p
a
a
n
n
a
a
l
l
)
) 
n
n
-
-
m
m
o
o
y
y
 
 
a
a
l
l
d
d
e
e
g
g
i
i
d
d
 
 
(
(
b
b
u
u
t
t
a
a
n
n
a
a
l
l
)
)
 
 
–
–
 
 
C
C
 
 
H
H
 
 
O
O
 
 
–
– 
C
C 
H
H 
O
O 
O
O
2
2
N
N
 
 
–
–
 
 
 
 
–
– 
C
C 
H
H
 
 
O
O
 
 
H
H
3
3
C
C 
–
–
–
– 
C
C 
H
H 
O
O 
O
O
H
H 
b
b
e
e
n
n
z
z
a
a
l
l
d
d
e
e
g
g
i
i
d
d
 
 
n
n
-
-
n
n
i
i
t
t
r
r
o
o
b
b
e
e
n
n
z
z
a
a
l
l
d
d
e
e
g
g
i
i
d
d 
n
n
-
-
t
t
o
o
l
l
u
u
i
i
l
l
a
a
l
l
d
d
e
e
g
g
i
i
d
d 
s
s
a
a
l
l
i
i
s
s
i
i
l
l
 
 
a
a
l
l
d
d
e
e
g
g
i
i
d
d
 
 
(
(
o
o
-
-
o
o
k
k
s
s
i
i
b
b
e
e
n
n
z
z
a
a
l
l
d
d
e
e
g
g
i
i
d
d
)
)
 
 
–
–
 
 
C
C
H
H
2
2
 
 
–
–
 
 
C
C
 
 
H
H
 
 
O
O
 
 
f
f
e
e
n
n
i
i
l
l
a
a
s
s
e
e
t
t
a