Органик кимё фанидан Ўқув-услубий мажмуа

C
3
H
8 
hisoblanadi. Etilen kabi 
propilenga ham uglerod – uglerod qo’shbog’li tuzilishni berish mumkin. Ikki uglerod atomini 
qo’shbog’ orqali biriktirib, boshqa atomlar bilan valentlik qonuniyatlariga mos ravishda bog’lab
H –
С
– C = C – H 
H H H
H
tuzilishga ega bo’lamiz. 
Gibridlanish va orbitallar o’lchamini kuzatishlar, 
sp
2
-sp
2 
bog’ 
sp
3
-sp
3 
bog’dan qisqa 
ekanligini ko’rsatadi va mos ravishda propilendagi uglerod - uglerod bog’ [1,501 
о
А
(15,01
.
10
–
2
nm)] etandagidan [1,535 
о
А
(15,35
.
10
–2
nm)] qisqa ekanligi aniqlanilgan.
Ugleroddagi gibridlanish xarakteri, uglerod - uglerod bog’ga uglerod - vodorod bog’ga 
nisbatan ko’proq ta`sir ko’rsatadi. Shuning uchun etan va etilen molekulalaridagi 
C–C
bog’ 
uzunliklari 
C – H
bog’ uzunliklaridan ko’proq farq qiladi.
Butilenlar.
Butilenlar 
C
4
H
8 
bir necha tuzilishga ega bo’lishi mumkin: tarmoqlanmagan 
tuzilish uchun ikkita izomer (qo’shbog’ning holatiga qarab): buten-1, buten-2 va tarmoqlangan 
holati uchun bitta izomer: izobutilen. 
C
C
H
H
H
H
1,09A
o
1,34A
o
117,5
o
Этилен молекуласи
: