Orfografiya va uning tamoyillari



Download 56,6 Kb.
bet10/15
Sana06.07.2022
Hajmi56,6 Kb.
#748032
1   ...   7   8   9   10   11   12   13   14   15
Bog'liq
5-mavzu. Orfografiya. Orfografik tamoyillar

Chiziqcha bilan yozish


51. Juft sо‘z va takror sо‘z qismlari chiziqcha bilan yoziladi: el-yurt, mehr-shafqat, qovun-tarvuz, omon-eson, kecha-kunduz, yozin-qishin, asta­-sekin, uch-tо‘rt, о‘n-о‘n beshta (10-15 ta), bilinar-bilinmas, bordi-keldi, kuy­di-pishdi, don-dun, oz-moz, mayda-chuyda, aldab-suldab, о‘ylab-netib, sо‘ramay-netmay, kiyim-kechak, adi-badi, ikir-chikir, duk-duk, taq-tuq, yop-qop, ming-ming (ming-minglab), bitta-bitta (bitta-bittalab), baland­-baland, chopa-chopa, ishlay-ishlay, yaqin-yaqinlargacha, hamma-hamma­si, uy-uyiga, ich-ichidan kabi.
Eslatma:
1) juft sо‘zdan qо‘shimcha yordamida yasalgan sо‘zlar ham chiziqcha bilan yoziladi: baxt-saodatli, xayr-xо‘shlashmoq kabi;
2) juft sо‘z qismlari orasida -u (-yu) bog‘lovchisi kelsa, undan oldin chiziqcha qо‘yiladi va juft sо‘z qismlari ajratib yoziladi: dо‘st-u dushman (dо‘st-dushman), kecha-yu kunduz (kecha-kunduz) kabi;
3) yetakchi va kо‘makchi fe’l bir xil shaklda bо‘lsa, chiziqcha bilan yoziladi: yozdi-oldi, borasan-qо‘yasan, uxlabman-qolibman kabi.
52. Belgini kuchaytiruvchi qip-qizil, yam-yashil, dum-dumaloq, kup­pa-kunduzi, tо‘ppa-tо‘g‘ri, bab-barobar kabi sо‘z shakllari chiziqcha bilan yoziladi (lekin oppoq sо‘zi qо‘shib yoziladi).
53. Sо‘zning -ma, ba- qо‘shimchalari yordamida birlashgan qismlari chiziqcha bilan yoziladi: kо‘chama-kо‘cha, uyma-uy, rang-barang, dam­-badam kabi. Lekin mustaqil ishlatilmaydigan qism qatnashsa, bunday sо‘zlar qо‘shib yoziladi: rо‘barо‘, darbadar kabi.
54. Rus tilidan aynan yoki sо‘zma-sо‘z tarjima qilish yо‘li bilan olin­gan sо‘zlar asliga muvofiq chiziqcha bilan yoziladi: unter-ofitser, kilovatt­-soat kabi.
55.-chi, -a (-ya) , -ku, -u (-yu), -da, -e, -ey (-yey) yuklamalari chiziqcha bilan yoziladi: sen-chi, boraylik-chi, sen-a, kutaman-a, bola-ya, mingta-ya, keldi-ku, kelgan-u, yaxshi-yu, yaxshi-da, qо‘y-e, yashang-e, о‘g‘lim-ey, keldi-yey kabi. Ammo -mi, -oq (-yoq), -ov (-yov), -gina (-kina, -qina) yuklamalari о‘zidan oldin kelgan sо‘zga qо‘shib yoziladi: keliboq, о‘ziyoq, kо‘rganov, kо‘rdiyov, mengina, qо‘shiqqina kabi.

Download 56,6 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   7   8   9   10   11   12   13   14   15




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish