O‘quvchilarni ma’naviy-axloqiy tarbiyalashda xalq og‘zaki ijodi turlaridan foydalanish imkoniyatlari

Download 280,01 Kb.

1 2 3 4 5

Bog'liq
maqola 2

TEZ AYTISHLAR

Tez aytishlar- bola tafakkuri va xotirasini takomillashtiradi, topishmoqlar

esa aqliy faoliyatni rivojlantiradi. Maqollar odob-axloq tarbiyasini, qo’shiqlar

bolalarni estetik didlarini shakllantirish, ertak va dostonlarda esa tarbiyaning

barcha qirralarini tarbiyalashda o’z o’rnini topgan. Lekin har bir janrni alohida

chuqurroq tahlil qilib ko’rilsa, barcha tarbiyalar qatori mehnat tarbiyasi yuzasidan

juda ko’p tarbiyaviy manbalar uchratish mumkin.

Nonvoy nonni yopar,

Nonni novvot deb sotar.

Jamila jiydani joyiga joyladi.

Ikki ayiq qayiqqa qaradi,

Oq ayiq oldin qaradimi

Qarg’a qag’illar qar-qar,

Qirni qalin qor qoplar

Soli arralaydi,

Lola allalaydi

Toshmat tog’dan tosh tashidi kabi tez aytishlarda gapdagi so’zlar ma’nosini

tez anglab olish va ishlatish, bolalar nutqini to’g’ri va burro talaffuz qila olish

ko’nikma va malakalarini hosil qilishda katta rol o’ynaydi. Bolalarda uzluksiz

mashqlar natijasida hamda mashaqqatli mehnat orqasida tez aytishni yodlab

olishga erishishlik xususiyatlari takomillashadi.

AFSONA – arabcha so’z bo’lib, sarguzasht, sehr-jodu va uydirmaga

asoslangan hikoya ma‘nosini anglatadi. Afsonada xalq orzusidagi qahramonlar

vositasida dushmanlarni, tabiat stixiyalarini daf etishga mifologik obrazlar

yordamida erishiladi. Ular o’quvchini ushbu qahramonlarga o’xshashga, ularga xos

tarbiyaviy sifatlarni egallashga undaydi.

RIVOYAT – hayotiy voqealarni hayotiy uydirmalar vositasida aks ettiruvchi

etnopedagogik manba bo’lib, unda tarixiy voqealar, ayrim shaxslar va geografik

joy bilan bog’liq voqealar, ularning bunyod yoki vayron etilishi hikoya qilinadi.

Rivoyat o’quvchida Vatanga, ajdodlarga, xalqqa muhabbat, zulmga nafrat, do’stlik,

insonparvarlik, mehnatsevarlik, ma‘naviy va jismoniy kamolotga intilish hissini

uyg’otadi.

Xalqimiz odob va axloqni qadimdan ulug’lab kelgan. Chunki, axloq

va odob insonga husn, latofat va nazokat bag’ishlagan. O’rta Osiyo

mutafakkirlarining o’z asarlarida axloqiy g’oyalarni doimo tarannum etib,

insonni komillik, fozillik, komillik darajasiga ko’tarishga chorlaganlar.

Download 280,01 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:

1 2 3 4 5