O`quvchilar bilim va ko`nikmalarini baholashda innovatsion yondashuv: Matematik savodxonlik va pisa topshiriqlari tahlili

Matematik savodxonlik bu:

1. 
   Shaxsning matematik fikrlash va real hayotdagi turli muammolarni yechishda ularni matematik ifodalash, qo’llash va sharhlay olish qobiliyatidir.
   

Ijodiy fikrlash bu:

1. 
   Innovatsion (yangi, novator, original, nostandart, noodatiy va hokazo…) va samarali (amaliy, natijaviy, tejamli, optimal va hokazo) yechimlarni topish;
   
2. 
   yangi bilimlarni egallash;
   
3. 
   tasavvurni ta’sirchan (kuchli taassurot uyg’otadigan, ilhomlantiradigan, hayratomuz, ajoyib tarzda) ifodalashga qaratilgan g’oyalarni ishlab chiqish, baholash va takomillashtirish jarayonida samarali ishtirok etish qobiliyatidir.
   

PISA dasturining o’ziga xosligi.

PISA xalqaro baholash dasturi butun dunyoda keng qamrovli va muntazam ravishda o’tkazib kelinayotgan dastur sifatida o’ziga xos ahamiyatga ega. PISA xalqaro baholash dasturida qariyib 80dan oshiq davlatlar ishtirok etishgan. Tadqiqotni xar uch yilda bir marotaba o’tkazilishi esa davlatlarga o’z ta’lim tizimlarida kelajakda erishish ko’zda tutilgan asosiy maqsadlarni aniqlab olish imkoniyatini yaratib beradi. SHuningdek, dastur 15 yoshdagi o’quvchilarning bilim va ko’nikmalarini baholash bo’yicha yagona xalqaro baholash loyihasi hisoblanadi.

Shuningdek, dasturda quyidagi masalalar ko’tariladi:

Davlat siyosati masalalari: “Maktablar o’quvchi yoshlarni katta hayotga o’tishiga munosib ravishda tayyorlay olishyaptimi?, “Ayrim turdagi o’quv dasturlari boshqalariga nisbatan samaraliroqmi?”, “Maktablar muhojirlar yoki og’ir ijtimoiy sharoitga ega o’quvchilarni kelajagini yaxshilanishiga yordam beradimi?” kabi ba’zi bir savollarga javob topishdan iboratdir.

Savodxonlik: PISA muayyan maktab o’quv dasturlarining ustunligini o’rganish o’rniga, o’quvchilarning asosiy mavzularda bilim va ko’nikmalarini qo’llay olish qobiliyati, muammolarni tahlil qilish, sharhlash va samarali hal qilish, fikrlash va muloqot qilish imkoniyatlarini ko’rib chiqadi.

Hayot davomida o’rganish: O’quvchilar maktabda o’rganishi lozim bo’lgan hamma narsani to’liq o’zlashtira olmaydilar. Samarali o’rganuvchi bo’lish uchun nafaqat bilim va ko’nikmalarni, balki ular qanday va nima uchun o’rganilishi haqida xabardor bo’lishi lozim. PISA o’quvchilarning o’qish (matnni tushunish), matematika va tabiiy fanlardan savodxonligini oshirish bilan bir qatorda o’quvchilardan ta’lim olishga qiziqish, o’zlari haqida ma’lumotlar va ta’lim strategiyasi haqida fikrlarini so’raydi.