O’quv yilida umumiy o’rta ta’lim maktablarining

1. Almashadigan va almashmaydigan aminokislotalarni izohlang

Odam va hayvonlar bir necha aminokislotalarni boshqa organik moddalardan sintezlay olmaydilar. Bu aminokislotalar ular organizmiga ovqat tarkibida qabul qilinishi kerak. Bu aminokislotalar almashinmaydigan aminokislotalar deyiladi. Masalan: valin, izoleytsin, leytsin, lizin, metionin, treonin, triptofan, fenilalanin. Odam va hayvon organizmida boshqa organik moddalardan sintezlanadigan aminokislotalar almashinadigan aminokislotalar deyiladi.

2. Odamdagi irsiy kasalliklar va ularning kelib chiqish sabablarini izohlang.

Odam organizmi o‘z-o‘zini idora etadiganyaxlit biologik sistema ekanligi,

organlar sistemalarida sodir bo‘ladigan hayotiy jarayonlarning bosh qarilishi, tashqi muhit omillarining ta’siri, sog‘lomtur mush tarzi va gigiyena qoidalariga amal qilinmagan holda yuqumli vasurunkali kasalliklar kelib chiqishi haqida Odam va uning salomatligi o‘quv fani orqali sizga ma’lum .

Evolutsiya jarayonida ko‘p hujayrali organizmlarda dastlab gumoral idora etishpaydo bo‘lgan. Yuqori darajada tuzilgan hayvonlar va odamning o‘z-o‘zini idora etishda gumoral boshqarish bilan bir qatorda nerv tizimi ham muhim o‘rin tutadi.U tirik organizmlar hayotiy jarayoni barqarorligi, doimiyligi va davomiyliginiamalga oshiradi, zarur hollarda korreksiyalaydi va tashqi muhit hamda organizm o‘rtasidagi munosabatlarni muvofi qlashtiradi. Nerv sistema organizmning yaxlitligi va gomeostazning doimiyligni ta’minlashda muhim o‘rin tutadi. Gumoral boshqarish nerv orqali idora qilishga bo‘ysungan holda yagona

nerv-gumoral tizimni hosil qiladi. Organizmdagi nerv-gumoral tizim irsiy axborot asosida vujudga keladi va har bir organizmda o‘ziga xos xususiyatga

ega bo‘ladi. Har bir organizmning irsiy axboroti organizmning hayotiy

jarayonlarini idora etishni ta’minlab, doimiy o‘zgarishda bo‘ladigan tashqi

muhitga moslashishga yordam beradi.

3. GTCATGGATAGTCCTAAT nukleotidlar ketma ketligidan iborat DNK molekulasi asosida sintezlangan i-RNK molekulasidagi nukleotidlar ketma-ketligini va oqsildagi aminokislotalar sonini aniqlang.

CAGUACCUAUCAGGAUUA, 6 ta aminokislota bor.

12-bilet