|
Javob
O’zbekiston Respublikasi “Fermer xo‘jaligini yuritish uchun yer uchastkalarini berishda tanlov g‘olibini aniqlash tartibi to‘g‘risida”gi 1523-sonli Nizomda fermer xo’kjaliklarini yuritish uchun yer uchastkalari berish va tanlov g’olibini aniqlash tartibi berilgan. Unga ko’ra, tanlov o’tkazish tatibi, kuni, vaqti, joyi tuman hokimining qaroriga muvofiq ommaviy axborot vositalarida e’lon qilinadi. Tanlov o’tkazish qaror qabul qilingandan 1 oy ichida o’tkaziladi. Tanlovda ishtirok etish huquqiga o‘n sakkiz yoshga to‘lgan, qishloq xo‘jaligida tegishli malaka yoki ish tajribasiga ega bo‘lgan O‘zbekiston Respublikasining fuqarolari, shu jumladan faoliyat ko‘rsatayotgan fermer xo‘jaliklarining boshliqlari ega. Tuman hokimi ariza kelib tushgan kuniyoq arizani tuman fermer, dehqon xo‘jaliklari va tomorqa yer egalari kengashiga yuboradi. Arizada ariza beruvchining ismi, familiyasi, u so’rayotgan yer uchastkasining joylashgan joyi, moljallayotgan ixtisosi ko’rsatilishi lozim. Tuman fermer, dehqon xo‘jaliklari va tomorqa yer egalari kengashi ikki kun mobaynida arizalarni ko‘rib chiqadi va ularni ko‘rib chiqish natijalari bo‘yicha xulosa chiqaradi. Tuman fermer, dehqon xo‘jaliklari va tomorqa yer egalari kengashining xulosasi arizalar bilan birgalikda yer uchastkalari berish (realizatsiya qilish) masalalarini ko‘rib chiquvchi komissiyaga yuboriladi. Agar komissiyaga yuborilgan ariza va hujjatlarda kamchiliklar aniqlangan taqdirda, komissiya ariza bergan shaxsga komissiyaga ariza kelib tushgan kunning ertasidan kechiktirmay kamchiliklarni aniq ko‘rsatgan holda asoslantirilgan yozma xabar beradi. Komissiya kotibi talabgorga tanlovda yuqori ball olishi uchun imkon beradigan barcha holatlarni tushuntirib, lozim bo‘lganda uning hujjatlaridagi kamchiliklarni ishchi tartibda bartaraf etish choralarini ko‘radi. Komissiya kotibi tanlovda ishtirok etish uchun qatnashuvchilarni tanlash kunigacha talabgorning baholanadigan imkoniyatlarini asoslantiruvchi hujjatlarning to‘liq taqdim qilinishini, ularning to‘g‘ri rasmiylashtirilishini ta’minlashga ko‘maklashishi lozim.
Komissiya har bir ishtirokchining talablarini ko’rib uning hujjatlatlarini o’rganib chiqadi. Tanlov ikki bosqichdan iborat bo’ladi. Tanlo g’olibini aniqlashda komissiya a’zolari tomonidan har bir talabgorning qobiliyati, tegishli bilimi, ishbilarmonligi va saviyasi, fermer xo‘jaligi faoliyatini yuritish va boshqarish bo‘yicha berilgan savol-javoblar asosida 10 balli shkala bilan baholanadi. komissiya a’zosi tomonidan shaxsan to‘ldirib imzolanadi va komissiya raisiga topshiriladi.
2. “Mahalliy davlat hokimiyat to’g’risida”gi qonunning 7-moddasiga ko’ra, Xalq deputatlari viloyat, tuman, shahar Kengashi, viloyat, tuman, shahar hokimi o‘zlari idora qilayotgan hududdagi mulkchilikning turli shakliga asoslangan korxonalar uchun O‘zbekiston Respublikasining qonunchiligida nazarda tutilmagan, tadbirkorlik va xo‘jalik faoliyatini erkin yuritishga to‘sqinlik qiladigan cheklovlarni joriy etishga haqli emaslar.
“Fermer xo’jaligi to’g’risida”gi qonunning 22-moddasiga muvofiq, fермер хўжаликларининг хўжалик фаолиятига давлат органлари ҳамда бошқа органлар ва ташкилотлар, шунингдек уларнинг мансабдор шахслари аралашувига йўл қўйилмайди. Давлат органлари ҳамда бошқа органлар ва ташкилотларнинг ғайриқонуний қарорлари, улар мансабдор шахсларининг ва фуқароларнинг ғайриқонуний ҳаракатлари (ҳаракатсизлиги) натижасида фермер хўжалигига етказилган зарарлар, шу жумладан бой берилган фойда қонун ҳужжатларида белгиланган тартибда қопланади.
O’zbekiston Respublikasi “Tadbirkorlik faoliyati erkinligining kafolatlari to’g’risida”gi Qonunning 18-moddasiga ko’ra, Tadbirkorlarga o‘z huquq va erkinliklarini sud orqali himoya qilish, davlat organlari, jamoat birlashmalarining g‘ayriqonuniy qarorlari, ularning mansabdor shasxlarining xarakatlari (xarakatsizligi) ustidan sudga shikoyat qilish huquqi kafolatlanadi.
Demak, yangi hokimning harakati qonunga zid va bu fermer xo’jaligi faoliyati subyektlarining qonuda belgilangan huquqlariga daxl qiladi.
3. Yer kodeksiga 36-moddasiga ko’ra, bутун ер участкасига ёки унинг бир қисмига эгалик қилиш ҳуқуқи ёхуд ундан доимий ёки муддатли фойдаланиш ҳуқуқи, шунингдек ер участкасини ижарага олиш huquqini bekor qilinishiga asos bo’luvchi holatlar keltirilgan. Jumladan,ер участкасидан тупроқ унумдорлиги пасайишига, унинг кимёвий ва радиоактив моддалар билан ифлосланишига, экологик вазиятнинг ёмонлашувига олиб келадиган усуллар билан фойдаланилган тақдирда bekor qilinishi ko’rsatilgan.
Demak, fermer xo’jaligining mazkur faoliyati yer unumdorligining pasayishiga, atrofning meliorativ holatiga salbiy ta’soir ko’rsatmoqda va bu oz navbatida qonun buzilishiga olib kelmoqda
Mazkur kodeksning 38-moddasiga ko’ra, Ер тўғрисидаги қонунчилик бузилганда ер участкасини олиб қўйиш tartibi ko’rsatilgan. Unga ko’ra, ер тўғрисидаги қонунчилик бузилган бошқа ҳолларда ерлардан фойдаланиш ва уларни муҳофаза қилиш устидан давлат назоратини амалга оширувчи орган ер эгасини ёки ердан фойдаланувчини олдиндан огоҳлантирганидан кейин ер участкасини берган органга ер участкасини олиб қўйиш ҳақида тақдимнома киритади. Ер участкасини берган орган тақдимнома асосида бир ойлик муддатда уни олиб қўйиш ҳақида судга даъво аризаси киритади. Ер участкасини берган орган, зарур ҳолларда, ер участкасининг ҳолатини ҳамда ер эгаси ёки ердан фойдаланувчи томонидан ерлардан оқилона фойдаланиш ва уларни муҳофаза қилиш юзасидан амалга оширилаётган чора-тадбирларнинг сифатини қўшимча равишда текширишни тайинлашга ҳақли.
Demak, yuqoridagi holat boyicha tuman hokimining harakati qonuniy va yerni tortib olisnishiga asos bo’la oladi.
5-Kazus
2020 yil yanvar oyida Mirobod tumanidagi Oybek, Nukus va Xonzodabegim ko‘chalari kesishmasida joylashgan 1,8 gektar er maydonida ko‘p qavatli uylar qurilishi boshlangan. Bunga esa shu hudud atrofidagi uylarda yashab kelayotgan fuqarolar norozilik bildirishdi. Ularning aytishicha, 1,8 gektarli bu maydonda ko‘p qavatli uy-joylar emas, balki istirohat bog‘i bo‘lishi kerak edi. Mazkur hudud O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining "2011-2015-yillarda madaniyat va istirohat bog‘larining moddiy-texnika bazasini mustahkamlash va ularni yanada takomillashtirish chora-tadbirlarini yanada mustahkamlash to‘g‘risida"gi qarori ijrosini ta'minlash maqsadida, dastlab Toshkent shahar hokimining 2016-yildagi qarori bilan madaniyat va istirohat bog‘i qurish uchun Madaniyat va sport ishlari boshqarmasiga berilgan. Biroq, ko‘p o‘tmay shahar hokimining bu qarori bekor qilinadi. O‘tgan yillar davomida shahar hokimining mazkur er maydoniga oid bir nechta qarorlari chiqariladi. Hozirgi kunga kelib, erning egasi – “Silk road group investments” MCHJ bo‘lib turibdi. Bu erda buyurtma asosida “Murad Buildings” va “BI Group” hamkorligida tashkil etilgan “NRG” kompaniyasi ko‘p qavatli turar-joylar majmuasini qurishni boshlandi. Bu erga 9ta ko‘p qavatli uy qurilishi belgilangan. Natijada uylarga oftob ham tushmay qo‘yadi. Bu holatdan norozi bo‘lib aholi sudga murojaat qilishdi.
Do'stlaringiz bilan baham: |
