O’quv yili 3-kurs uchun.) Bilim sohasi: 100000 – Gumanitar Ta’lim sohasi: 110000 – Pedagogika Ta’lim yo‘nalishi: 5120300- tarix


SHarq mutafakkirlarining psiхоlоgik qarashlari: Al Kindi, Abu Bakr, ArRоziy, Farоbiy



Download 2,38 Mb.
bet4/130
Sana12.06.2022
Hajmi2,38 Mb.
#660500
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   130
Bog'liq
2021-2022 MAJMUA UM PED PSIX

SHarq mutafakkirlarining psiхоlоgik qarashlari: Al Kindi, Abu Bakr, ArRоziy, Farоbiy
Abu Ali Ibn Sinо, Ibn Rushd, G’azzоliy, Umar Hayyom, Ulug’bеk, Bеruniy, Ahmad YAssaviy, Navоiy Abu nasr Forobiyning psixologik qarashlari
Abu nasr Forobiy YAkin va Urta SHarkda ilgor ijtimoiy-falsafiy okimning asoschilaridan biri bulib, «SHark Aristoteli» degan unvonga sazovor bulgan mashxur mutafakkir. Forobiy (873-950) dunyokarashining asosi, ya’ni dunyoning tuzilishi xakidagi tushunchasini «panteistik» degan fikr tashkil etadi. Mavjudot «emonaqiya» yordamida yagona boshlangichdan pogonama-pogona vujudga kelgan, yakkalikdan kuplikka, rang baranglikka borgan. Uning dunyokarashidagi asosiy maksadlardan biri ilmiy-falsafiy usulning mustakilligini nazariy jixatdan asoslab berishga, uning inson tafakkuriga, akliy bilimiga asoslanganligini isbotlashga intilishdir.
Forobiy bilishning ikki shakli, boskichini - xissiy va xayoliy, akliy bilishni bir-biridan farklaydi. U sezgi roliga tuxtalib, besh turga buladi:
Forobiy sezgini bilishning manbai deb xisoblagan, uning qarashlari Aristotelning «sezmagan odam xech narsani bilmaydi xam, tushunmaydi xam» degan qarashlariga uxshab ketadi.
Forobiy inson (rux) jonining bir tandan boshkasiga utib, kuchib yurishi mumkinligini inkor etadi va uni balki tan kabi individual «substaqiyasining birligi» sifatida tushunadi. Uning fikri izchil emas edi. Bunday ikkilanish Aristotelga xam xos bulgan.
Forobiyning ruxiy jarayonlar, ularning bilish va mantik tizimi xakidagi ta’limoti urta asrlar falsafasining katta yutugi edi.


Al Xorazmiyning psixologik qarashlari
Abu Abdullox al Xorazmiy 997 yil vafot etgan. Abu Abdullox al Xorazmiyning dunyokarashining muxim tomoni, uning keng bilimi, ilmning kup jabxalari masalalarini tushunishga ob’ektiv yondoshishga karatilgan. Xususan. Uning tib, odam anatomiyasi va fiziologiyasi soxasidagi bilimi xissiy sezgining moddiy asoslarini kidirishga yordam beradi. «SHaxsiy rux - u miyada bulib, undan badan a’zolariga asab orkali tarkaladi» deydi. Urta asr shark peripatetiklari uchun akl bilimning yana bir manbaidir. Ular aklni ikki turga - tugma va orttirilgan aklga ajratishadi. Xorazmiy aklni odam nafslarining kuchlaridan biri deb xisoblab, yukorida kayd etilgan uch turga buladi.
Umuman olganda, Abu Abdullox al Xorazmiyning psixologik falsafiy qarashlari o’z davri ilmiy dunyoqarashining rivojiga katta xissa qo’shgan.



Download 2,38 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   130




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2025
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish