O’quv-uslubiy majmuaning tarkibi

Birinchi tibbiy yordam:

Dastlab elektr tokining ta’sirini to’xtatish, bunda yordam ko’rsatuvchi o’zining xavfsizligini ta’minlovchi elementar qoidalarga rioya qilishi kerak: tokni o’chirish, saqlagichlarni burab olish, tok beruvchi simlarni uzish, qo’lga rezina qo’lqop, oyoqqa rezina etik kiyish qo’lni quruq gazlama bilan o’rab olish, oyoq tagiga quruq narsa solish kerak.

Tok urgan kishiga tezda tibbiy yordam ko’rsatish kerak.Tibbiy yordamning hajmi shikastlanganning holati va shikastlanish xarakteriga bog’liq. Shikastlangan kishini tekis va quruq joyga yotqiziladi (hushida bo’lsa xam, hushsiz bo’lsa ham).Tanani erga ko’mish umuman mumkin emas, chunki tana sovib, ko’krak qafasi ezilib, sun’iy nafas oldirish qiyinlashadi. Tokni uzib qo’yilgach, tezda sun’iy nafas oldirish va yurakni yopiq massaj qilish kerak. Sun’iy nafasni «og’izdan- og’izga» , «og’izdan –burunga» yaxshi natija beradi.

Yurak va nafas faoliyatini yaxshilash uchun amilnitrat, nashatir spirti hidlatiladi, kofein, kordiamin, efedrin yuboriladi. Kuygan joylarga (tok belgilari) aseptik bog’lam qo’yiladi. Yotgan holatda ehtiyotlik bilan kasalxonaga kuzatuvchi birgaligida jo’natiladi, chunki, yurak va nafas faoliyatlarining buzilishlari takrorlanishlari mumkin. Kasalxonada ko’rsatiladigan tibbiy yordam yurak va nafas faoliyatini yaxshilashga qaratiladi. Sun’iy nafas apparat usuli bilan amalga oshiriladi. Yurak fibrillyatsiyasini yo’qotish uchun yurak ichiga 1-3 ml adrenalin yoki noradrenalin, 5% li kaltsiy xlor 40% li glyukoza bilan birga yuboriladi.Elektr tokidan shikastlanganlarni hech qanday shikoyatlari bo’lmasa ham uzoq vaqt kuzatilab turiladi.

Bemorda kuchli hayajonlanish ro’y berganda muskul orasiga neyroleptik aralashmalar yuboriladi (2% li aminazin eritmasi, dimedrol, pipolfen, promedol), vena orasiga sekinlik bilan miorelaksantlar (ditilin, listepon) yuboriladi, xloralgidratning 3% li eritmasi 30-40 ml miqdorida klizma qilinadi. Keyinchalik mumkin bo’lgan qon ketishlarning oldini olish maqsadida rezina jgut, operatsiyada ishlatiladigan asboblarni, qon quyish sistemalarini tayyorlab qo’yiladi.