O’quv uslubiy majmua

O’quv uslubiy majmua
 
 
 
 
 
 
 
 
Sohada AKT
 
209 
 
 
 
 
 
GLOSSARIY 
 
 
 
 
 
 

---

O’quv uslubiy majmua
 
 
 
 
 
 
 
 
Sohada AKT
 
210 
.NET 
Microsoft .NET Framework - dasturlovchi texnologiya, oddiy dasturlar bilan 
bir qatorda veb-qo’llanmalarni yaratishda ham ishlatiladi (ishlab chiqishda 
platforma sifatida birinchi bor Microsoft korporatsiyasi tomonidan taklif qilingan). 
Microsoft .NETning asosiy g’oyalaridan biri - bu turli xizmatlarning bir-biri bilan 
mos kelishidir. Masalan, C++ da yozilgan xizmat, Microsoft .NET Delphi tilida 
yozilgan kutubxona klassi usuliga murojaat qilishi mumkin; C# da esa Visual Basic 
.NET yozilgan klassdan meros qolgan klassni yozish mumkin va, istisno sifatida, C# 
da yozilgan usulda yaratilgan xizmat qaytadan Delphiga o’tkazilishi mumkin. 
.NETdagi har bir kutubxona (yig’im) o’z versiyasi ma’lumotiga ega. Bu turli yig’im 
orasidagi kelib chiqishi mumkin bo’lgan muammolarni bartaraf qiladi. .NET 
Microsoftning patentlangan texnologiyasidir. Bunga qaramasdan Novell bilan 
shartnoma tuzilganidan keyin Mono texnologiyasi UNIX kabi tizimlarda 
(GNU/LInux, Mac OS X) .NETni amalga oshiruvchi deb tan olindi. Java 
texnologiyasi singari, .NET ishlab chiqarish muhiti virtual mashinada foydalanish 
uchun bayt kod yaratadi. Bu mashinaning .NETga kirish tili MSIL (Microsoft 
Intermediate Language) deb yoki CIL (Common Intermediate Language, yangiroq 
varianti), yoki qisqacha IL deb ataladi. Bayt kodini ishlatish jamlangan loyiha (.NET 
atamasida - yig’im) darajasida kross-platformalikka erishishga imkon beradi. 
Masalan Cda faqat birlamchi tekst darajasida erishiladi. Ishni amalga oshirish 
muhitida, yig’im boshlanishidan oldin, CLR bayt kodi JIT-kompilyatori (ayni 
vaqtdagi kompilyator) mo’ljaldagi protsessorning mashina kodlariga aylanadi. 
SHuningdek, tanlangan platforma uchun yig’imni o’z kodiga kompilyatsiya qilish 
imkoniyati bor. Bu .NET framework utility NGen.exe yordamida amalga oshiriladi. 
ADSL 
Asymmetric Digital Subscriber LineAsimmetrik raqamli abonent liniyasi. 
Ma’lumotlarni telefon liniyalari bo’ylab yuqori tezlik bilan uzatish texnologiyasi. 
DSL oilasiga mansub texnologiyalardan biri. Ommaviy foydalanuvchilarga 
mo’ljallangan nisbatan arzon texnologiyadir. Ma’lumotlarni uzatish asimmetrik, 
ya’ni dastlabki trafikka nisbatan chiqish trafigiga ancha kattaroq chastota oralig’i 
ajratiladi. 8 Mbit/sekund tezlikkacha signallarni qabul qilib, 1 Mbit/sekundgacha 
tezlik bilan uzatadi. ADSL-modemlar orasidagi telefon simlarining uzunligi 7 
kmdan oshmasligi kerak. Ish vaqtida ma’lumotlarni uzatish tezligi telefon 
liniyasining ahvoliga (shovqin darajasi, to’siqlar soni va h.k.) qarab o’zgarishi 
mumkin. Bundan tashqari, ADSL-ulanish shovqinlarga, ayniqsa shu telefon 
kabelidan o’tkazilgan boshqa raqamli aloqa liniyalaridagi shovqinlarga sezgirdir. 
AMD 
Kompyuter tarkibiy qismlarini ishlab chiqaruvchi kompaniya. AMD 
kompaniyasi AQSHda (Sanniveyl sh.) 1969 yilda yaratilgan. AMD protsessorlar, 
flesh-xotira 
qurilmalari, 
dasturlashtiriluvchi 
mantiqiy 
matritsalar, 
mikrokontrollerlarni ishlab chiqarishga ixtisoslashgan. 
ASCI 
Accelerated Strategic Computing Initiative. Superkompyuterli strategik 
tashabbus, ASCI dasturi. AQSH energetika vazirligining erosti yadro portlashlarini 
modellashga qodir superkompyuterni yaratishga qaratilgan uzoq muddatli dasturi. 

---