O’quv-uslubiy majmua O’zbekiston Respublikasi Oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligining 2020 yil 14-avgustdagi № bd-5110100 02 bilan tasdiqlangan falsafa fanidan namunaviy dastur asosida ishlab chiqilgan

IJOBIY VA SALBIY TUSHUNCHA – tushunchalarning mazmun jihatdan turlari bo’lib, ijobiy tushunchada predmet o’zida mavjud belgi orqali fikrlansa, salbiy tushuncha o’zida yo’q belgi yordamida ifodalanadi.

IZCHILLIK – mantiqiy tafakkurning asosiy shartlaridan biri bo’lib, fikrlash jarayonida tartiblilikni talab qiladi,ya’ni fikr oddiydan murakkabga qarab,yoki aksincha yuritiladi.

IZCHILLIK BILAN BO’LISH – tushunchani bo’lishning asosiy sharti bo’lib, bo’lishda sakrash bo’lmasin, tartib bilan amalga oshsin deb ko’rsatadi.

ILMIY INDUKSIYA – induktiv hulosa chiqarishning bir turi bo’lib, bunda biror turkumdagi buyumlarning ayrimlarining muhim xususiyatlarini, sababiy bog’lanishlarini tekshirish asosida ularning hammasi to’g’risida hulosa chiqariladi.

IMPLIKASIYA (lot. implicite – uzviy bog’langan) – mantiqda ikki oddiy hukmning bog’lanishi natijasida hosil bo’ladigan murakkab fikr. U «Agar, u holda» bog’lovchilari bilan ifodalanadi. Simvolik belgisi A → V.

IMPLISHIT (lot. implicite - noaniq) – predmetlarning noaniq, yashirin mazmunining ifodasi. Bunday yashirin tushunchalar tilda mustaqil ifodaga ega emas, biroq o’sha narsa nazarda tutiladi, anglashadi, ular tovush ifodasiga ega bo’lsada, bevosita fikrni bildirmaydi, balki kontekst vositasida ifodalanadi.

INDIVID (lot. individuum - bo’linmas) – ayrim bo’linmaydigan yakka, mustaqil mavjudod individ deyiladi. U yakka tushuncha ma’nosida ham ishlatiladi. Tushunchalarni chegaralash natijasida bo’linmas yakka tushunchalarga kelamiz. Bu so’z yakka shaxsga nisbatan, shuningdek, matematik mantiqda esaayrim predmet, ob’ektlarni qisqacha ifodalashda ham ishlatiladi.