O’quv-uslubiy majmua 5140300-Kimyo va ekologiya bakalavr ta’lim yo’nalishi talabalari uchun Tuzuvchi – kimyo fanlari nomzodi

Rang tenglashtirish metodi. Bu metod Lambert-Ber qonuniga asoslangan, bu qonunga binoan rangning intensivligi bir xil bo’lgan ikki eritma qavatining balandligi konsentrasiyalariga teskari proporsionaldir. Tekshirilayotgan eritma ustuni balandligini o’zgartirish bilan eritmalar rangini tenglashtirishga erishiladi. Keyin:

formuladan foydalanib tekshirilayotgan eritmadagi modda miqdorini aniqlash mumkin.

Rangli tenglashtirish metodi bo’yicha kolorimetrik aniqlashlarni Gener silindrlari deb ataluvchi silindrlarda yoki kolorimetrlarda olib borish mumkin. Rangli (standart yoki tekshirilayotgan) eritmalari o’lchov kolbalarida tayyorlanadi
Suyultirish metodi. Bu metodda bitta kolorimetrik probirkada ma’lum miqdorda standart rangli eritma tayyorlanadi va suv bilan ma’lum hajmgacha suyultiriladi. Bir vaqtning o’zida boshqa probirkada aniqlanayotgan moddaning rangli eritmasi tayyorlanadi va suv bilan o’shanday hajmgacha yetkaziladi. Probirkalarni sut rangli shisha ekrani bor shtativga qo’yiladi. Rangi intensivroq ko’ringan eritmani suv bilan shu vaqtgacha suyultiriladiki, toki ikkala eritma rangining intensivligi butunlay bir xil bo’lishi kerak. Eritmaning suyultirishdan so’ng hajmi o’lchanadi,
Tekshirilayotgan eritmaning konsentrsiyasini

Formula bilan hisoblanadi.

Bunda C_tek va C_st – tekshirilayotgan va standart eritmalarning konsentrasiyalari; V_tek va V_st- bu eritmalarning bir xil rangga keltirilgandan so’nggi hajmi.
Savol va topshriqlar

1. 
   Kolorimetrik aniqlashning mohiyati nimada?
   
2. 
   Standart qator nima?
   
3. 
   Tenglashtirish metodi nima va uning mohiyati nimalardan iborat?
   
4. 
   Suyultirish metodi qanday aniqlanadi?
   

Mavzu: Fotoelektrokolorimetriya metodlari


Ma’ruza rejasi:

1. 
   Fotoelektrokolorimetriya mohiyati
   
2. 
   FEK va uning ishlash tartibi
   
3. 
   FEK da o’lchash tartibi