O‘quv qo‘llanma

1.5. Temir yo‘lda ishlab chiqarish jarayoni va uni boshqarish

Korxonani boshqarish jarayonini tashkil etishda, ishlab chiqarishni boshqarish funksiyasi ishlab chiqarishning xususiyatlaridan kelib chiqib, quyidagi asosiy yo‘nalishlar bilan guruxlanadi: ishlab chiqarishga texnik xizmat ko‘rsatish va texnik tayyorgarlik; iqtisodiy tayyorgarlik va ishlab chiqarishni hisoblash; materiallari tayyorgarligi va tayyor mahsulotlari sotish; ishlab chiqarish jarayonini bevosita tashkil etish; korxona ishchilarining texnik –madaniy darajasini oshirilishi va uni tanlash, taqsimlash va tarbiyalash.

Temir yo‘l transportida ishlab chiqarish jarayoni o‘zida ko‘zlangan natijaga erishish uchun mehnat operatsiyalarining ketma-ketlikdagi almashinuvining yig‘indisini aks ettiradi. Ishlab chiqarish jarayoni texnologiya, nazorat, transport va mehnat jarayonlaridan iborat bo‘lib ular o‘zaro aloqada bo‘ladi. Temir yo‘l transportida ushbu bog‘liqlikni bir xil vazifada bir nechta funksional boshqarmalarning qatnashishida ko‘rish mumkin.⁵

Temir yo‘l transportining asosiy faoliyati bo‘yicha ishlab chiqarish jarayoniga mas’ul funksional birliklarni identifikatsiyalash

Biznes jarayonlarning nomlanishi	Ishlab chiqarish jarayoni	Jarayon uchun mas’ul funksional birlik
Yuk tashish	Poezdlarga lokomotivlar va lokomotiv brigadalarining xizmat ko‘rsatishi	Lokomotiv xo‘jaligi
	Turli kategoriyadagi poezdlarni shakllantirish	Xarakatni boshqarish boshqarmasi
	Manevr ishi	Xarakatni boshqarish boshqarmasi; Lokomotiv xo‘jaligi
	YUklarni ortish, tushirish va saralash	Ombor-terminal kompleksini boshqarish xo‘jaligi
	Xarakat tarkiblarini ta’mirlash	Xarakat tarkiblarini ta’mirlash zavodlari va xo‘jaliklari
	Infrtuzilmani joriy ta’minlash va qurilmalarni ta’mirlash (temir yo‘llar, inshootlar, avtomatika va telemexanika vositalari, elektrlash va elektrta’minot vositalari)	Infratuzilma direksiyasi
	Poezd ma’lumotlarini qayta ishlash va tashish xujjatlarini rasmiylashtirish	Mintaqaviy aloqa markazi
Infratuzilmaga xizmat ko‘rsatish	Yo‘llarni va sun’iy inshootlarni joriy ta’minlash va ta’mirlash	Infratuzilma direksiyasi
	Avtomotika va telemexanika vositalarini joriy ta’minlash va ta’mirlash
	Elektrlashtirish va elektrta’minot vositalarini joriy ta’minlash va ta’mirlash
Lokomotivlarga xizmat ko‘rsatish	Lokomotivlar bilan poezd xarakatiga xizmat ko‘rsatish	Lokomotiv xo‘jaligi
	Lokomotivlarning manevr ishi
	Lokomotivlarga joriy xizmat ko‘rsatish va ta’mirlash
Uzoq masofalarga yo‘lovchilarni tashish	Yo‘lovchi roezdlariga lokomotivlar bilan xizmat ko‘rsatish	Lokomotiv xo‘jaligi
	Yo‘lovchi poezdlarini shakllantirish	Yo‘lovchi tashish xo‘jaligi
	Infrtuzilmani joriy ta’minlash va qurilmalarni ta’mirlash (temir yo‘llar, inshootlar, avtomatika va telemexanika vositalari, elektrlash va elektrta’minot vositalari)	Infratuzilma direksiyasi
	Xarakat tarkibini ta’mirlash	Yo‘lovchi tashish xo‘jaligi, ta’mirlash korxonalari
	Poezd ma’lumotlari va xujjatlarini rasmiylashtirish va qayta ishlash	Mintaqaviy aloqa markazi
Shahar atrofiga yo‘lovchilarni tashish	Infrtuzilmani joriy ta’minlash va qurilmalarni ta’mirlash (temir yo‘llar, inshootlar, avtomatika va telemexanika vositalari, elektrlash va elektrta’minot vositalari)	Infratuzilma direksiyasi
	Xarakat tarkibini ta’mirlash	Yo‘lovchi tashish xo‘jaligi, ta’mirlash korxonalari
	Poezd ma’lumotlari va xujjatlarini rasmiylashtirish va qayta ishlash	Mintaqaviy aloqa markazi

Temir yo‘l transportida ishlab chiqarishni boshqarish faoliyatining asosiy maqsadi- transport ishlab chiqarish samaradorligini oshirish va yuqori foyda olishdir.
Foyda olish quyidagi bir qator jarayonlarni oqilona boshqarishga bog‘liqdir:
-transportning ishlab chiqarish omillaridan foydalanish samaradorligini oshirish;
-investitsiya samaradorligini oshirish;
-xizmat sifati va uning raqobatbardosh ekanligini ta’minlash;
-tezkor va samarali qarorlarni qabul qilish;
-yangi texnika va texnologiyalarni joriy qilish;
-ishchi kuchini boshqarish;
-ishlab chiqarish vositalarini boshqarish;
-texnika va texnologiyani boshqarish;
-ishlab chiqarish samaradorligini oshirish;
-mahsulot sifatini oshirish;
-innovatsiya jarayonini boshqarish.