Guruh jamoasini tashkil etish va uni tarbiyalash metodikasi
Jamoa so'zi lotincha “Kollektivus” so'zining tarjimasi bo'lib, yig'ilma, omma, birgalikdagi majlis, birlashma, guruh ma'nolarini anglatadi. Aniqroq aytadigan bo'lsa jamoa bu kishilardan iborat guruh, demakdir. Zamonaviy talqinda “Jamoa” tushunchasi ikki xil ma'noda ishlatiladi. Birinchidan, jamoa deganda kishilarning istalgan tashkiliy guruh (masalan ishlab chiqarish jamoasi, zavod jamoasi xo'jalik jamoasi va hokazo) Ikkinchidan, jamoa deganda yuqori darajada uyushtirilgan guruh tushuniladi. Chunonchi, o'quvchi (tarbiyalanuvchi)larning birlashmasi o'ziga xos muhim belgilarga egadir. Quyida jamoa va uning xususiyatlari (belgilari) borasida so'z yuritamiz. Jamoa va jamoa orqali tarbiyalash tarbiya tizimida muhim ahamiyatga ega bo'lgan tamoyillaridan biridir. Shaxsni shukllantirishda jamoaning yetakchi rol o'ynash to'g'risidagi fikrlar pedagogika faning ilk rivojlanish davrlaridayoq bildirgan. Jamoada uning a'zolari o'rtasidagi munosabaning olohida shakli yuzaga keladi, bu esa shahsning, jamoa bilan birgalikda rivojlanishini ta'minlaydi. Lekin har qanday guruxni ham jamoa deb hisoblab bo'lmaydi.
XULOSA
Jamoaning shakllanish bosqichlarini belgilash shartli hisoblanadi, chunki jamoa chegara yoki oraliqqa ega emas. Shunga qaramay pedagogik nuqtai nazardan jamoaning shakllanishini bosqichlarga ajratish juda muhimdir. Bolalar jamoasini rivojlanish bosqichlariga ajratish muhimdir. Bolalar jamoasi rivojlanishining har bir ta'sir ko'rsatish shakl va metodlarini tanlash imkonini beradi.
Jamoa rivojlanishining birinchi bosqichi. Mazkur bosqichda talab faqat pedagoglar tomonidan qo'yiladi. Bu jamoa rivojlanishining boshlang'ich nuqtasidir. Ushbu davrdagi jamoa xali tarbiyalovchi jamoa bo'lmay, balki “tashkil etuvchi birlik”dir. Tarbiyalanuvchilar talablarning qo'yilishiga e'tiborsiz qaraydilar. Jamoa a'zolarining uzluksiz ijodiy faoliyatni tashkil qilish va ularni muayyan (yagona) maqsad atrofida birlashtirishga erishish orqaligina jamoa qaror topadi. Tarbiyalanuvchilarning jamoa faoliyatida ishtrok etishi tufayli asta sekin boyib boradigan tajriba, faoliyat natijasini birgalikda muhokama qilish, qilinajak ishlarni rejalagshtirish jamoa a'zolarda mas’uliyat, javobgarlik, faoliyat birligi, shuningdek ishchanlik munosabatining paydo bo'lishiga tarbiyalanuvchilarda jamoa faoliyatiga nisbatan qiziqishni paydo bo'lishiga olib keladi. Bolalarning jamoa faoliyatini tashkil etish borasidagi ma'lumotga ega emasliklari bois, mazkur bosqichda pedagogning asosiy maqsadi jamoa a'zolarini oddiy tarzda uyushtirishdan iborat bo'ladi.
Adabiyotlar ro`yxati
Andreeva G. M. Sosialnaya psixologiya. Uchebnik - M., 1998
CHaldini R. Psixologiya vliyaniya. - M., 1999
Dyui D. Psixologiya i pedagogika mishleniya. - M., 1998
G`oziev E. Oliy maktab psixologiyasi. T. 1997
Gamezo M. V., Domashenko I. A. Atlas po psixologii. - M.,1986
Granovskaya R. M. Elementi prakticheskoy psixologii. SPb, 1997
Karimova V. M. "Ijtimoiy psixologiya asoslari". - T., 1994
Karimova V. M. Psixologiya. - T., 2002
Karimova V. M., Akramova F. Psixologiya. Ma`ruzalar matni - T., 2000
Kovalev V. I. Motivi povedeniya i deyatelnosti. - M., 1988
Mayers D. Sosialnaya psixologiya. - SPb., 1997
Morgunov E. B. Lichnost i organizatsiya. - M., 1996
Muzdibaev K. Psixologiya otvetstvennosti. - M., 1983
Olshanskiy B. B. Prakticheskaya psixologiya dlya uchiteley. M. 1994.
Prikladnaya sosialnaya psixologiya. Uchebnoe posobie. - M.,1998
Umumiy psixologiya. A. V. Petrovskiy taћriri ostida. T.1992.
Yadov V. A. Sosialnaya identichnost lichnosti. - M., 1994
www.ziyonet.uz
Do'stlaringiz bilan baham: |