O’quv metodik material o’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi namangan muhandislik pedagogika instituti

integratsiyalashish
ijtimoiy-iqtisodiy, siyosiy-ma’naviy 
hayotning barcha sohalarini qamrab olib, milliy chegaralarni shartli qilib qo‘ymoqda.
Ikkinchidan
,
xozirgi davrda ijtimoiy-siyosiy munosabatlarning 
globallashish
xususiyati 
ob’ektiv jarayon bo‘lib, jamiyat hayotining hamma sohalariga istisnosiz ta’sir ko‘rsatishi bilan 
xarakterlanadi.
Uchinchidan
,
jamiyat taraqqiyotining umumiy qonuniyatlari milliy rivojlanishning 
modellarida 
differetsiyalashish
jarayonlarini namoyon qilib, insoniyat taraqqiyotida umumiy 
qonuniyatlarni milliy darajada konkretlashtirmoqda.
To‘rtinchidan
,
xalqaro ijtimoiy, iqtisodiy, siyosiy, ma’naviy-madaniy munosabatlarning 
texnik-texnologik, intellektual asoslari, aloqa kommunikatsiya vositalari rivojlanishi natijasida 
g‘oyaviy-mafkuraviy munosabatlarning 
intensivlashuvi
bilan xarakterlanadi.
Milliy taraqqiyotning ustuvor g‘oyalarini amalga oshirishda mamlakat tashqarisidagi va 
ichidagi ijtimoiy-siyosiy vaziyat ham muhim ahamiyatga ega. Zero har qanday mafkura 
jamiyatdagi ijtimoiy guruhning muayyan siyosiy manfaatlarini o‘zida mujassamlashtiruvchi 
siyosiy ongi sifatida jamoatchilik fikri, xohish-istaklarini ifodalab, xalqning ruhiyatiga mos 
keladi hamda mamlakatda ijtimoiy-siyosiy barqaror taraqqiyotining ma’naviy asosi, kafolati 
bo‘lib xizmat qiladi.
Har bir davlat va jamiyat o‘ziga xos rivojlanish modellariga ega bo‘lib, ular bir-biridan 
shakli, mazmuni jihatdan farq qilsa ham, umumiy rivojlanish qonuniyatlarini istisno qilmaydi. 
YA’ni, bir tomondan, bunday umumiylik, insoniyatning ezgu maqsadlari doirasida uyushish, 
jipslashish manfaatlarini ifodalaydi. Ikkinchi tomondan, milliy taraqqiyotdagi o‘ziga xoslik 
muayyan davlatning siyosiy tuzimi, iqtisodiy hayoti, madaniy turmushi, g‘oyaviy-mafkuraviy 
muhiti ta’sirida shakllanadi.”Sodda qilib aytganda muayyan davlat va jamiyat taraqqiyotining 
har bir bosqichi hayotning o‘zi o‘rtaga qo‘yayotgan shart va talablarning hisobga olinishini 
taqazo etadi. Aytish mumkinki, taraqqiyotning har bir bosqichi - bu yangi muammolar va ularni 

---

bartaraf etish yo‘lidagi yangi vazifalar demakdir. Bu - hayot qonuniyati, biz uni inkor 
etolmaymiz va inkor etishga haqqimiz ham yo‘q”[6]. 
Xullas, davrlar o‘taveradi, zamonlar o‘zgaraveradi. Biroq xalq dunyoqarashi, millatning 
ma’naviy-ruhiy qiyofasi, mohiyat va mazmuni avloddan-avlodga ko‘chib, yangi bo‘yoqlar, 
yangi mo‘ljallar kasb etgan holda davom etaveradi. Bu boqiy va uzluksiz jarayon millat 
fenomeni sifatida fuqaro his-tuyg‘ulari, aqidalari va munosabatlarini, ruhiy olamini o‘zida ifoda 
etadi. G‘oyaviy –mafkuraviy jarayonlar globallashuvi davrida milliy istiqlol g‘oyasi xalq 
ma’naviyatini millat madaniy rivojidagi shu davomiylik, vorisiylik va uzviylikni inobatga 
olsagina, unga tayansagina, milliy ruhiyat va milliy kayfiyatni o‘zida mujassam etsagina 
yashovchan va ta’sirchan bo‘ladi. Milliy davlat masalalari jamiyat maqsadlariga, jamiyat 
belgilagan mo‘ljallar oddiy insonlar orzu-o‘ylariga aylangan holdagina ijtimoiy-siyosiy 
jarayonlar ortga qaytmas xususiyat kasb etadi. Bu tendensiya esa jamiyat a’zolarining barchasini 
o‘z oyog‘ida o‘zi mustahkam turishiga, fikrlab yashashga, ongli idrok, tafakkur asosida hayot 
qurishga da’vat etadi.