O`quv materiallari

 

“KAPITALNI VA MOLIYAVIY TA`MINOT JARAYONINI BOSHQARISH” 

MAVZUSI  BO‘YICHA AMALIYOT DARSI UCHUN TOPSHIRIQLAR 

 

1-topshiriq 

Korporativ tuzilmalarda moliyaviy ta’minot shakllarini tasnifi bo‘yicha to‘ldiring. 

O‘z mablag‘lari hisobiga 

moliyalashtirish 

shakllari 

Qarz mablag‘lari 

hisobiga 

moliyalashtirish 

shakllari 

Xorijiy kapital hisobiga 

moliyalashtirish 

shakllari 

1. 

2. 

n. 

1. 

2. 

n. 

1. 

2. 

n. 

 

 

 

5

,

216

2

47

,

0

1

420

1













in

S

P

















21

,

74764

16

,

0

1

16

,

0

1

300

1

1

25















i

i

R

Q

n























)

1

(

1

)

1

(

r

r

---

292 

 

2-topshiriq 

Tasavvur qiling, Siz xususiy  korxona  rahbarisiz. Korxonangizga xorijiy  kapital 

jalb qilish imkoniyatlaringizni T-sxema orqali baholang. 

Xorijiy kapital jalb etish bo‘yicha 

imkoniyatlar 

Xorijiy kapital jalb etish bo‘yicha 

to‘siqlar 

1. 

2. 

n. 

1. 

2. 

n. 

 

3-topshiriq 

Kapital bahosini aniqlashda e’tibor qaratiladigan jihatlar bo‘yicha quyidagi T-

sxemani to‘ldiring. 

Xususiy kapital bo‘yicha 

Qarz kapitali bo‘yicha 

1. 

2. 

n. 

1. 

2. 

n. 

 

4-topshiriq 

Qarz  kapitalidan  foydalanishning  afzalliklari  va  kamchiliklari  bo‘yicha 

quyidagi T-sxemani to‘ldiring. 

Afzalliklari 

Kamchiliklari 

1. 

2. 

n. 

1. 

2. 

n. 

 

5-topshiriq 

Tasavvur  qiling,  siz  real  sektor  korxonasi  boshqaruv  raisisiz.  Yirik  loyihani 

moliyalashtirish  maqsadida moliyaviy resurs jalb qilish uchun korporativ obligatsiya 

chiqarish,  kredit  jalb  qilish  variantlari  mavjud.  Mazkur  holatda  kapital  bahosini 

qanday aniqlaysiz? 

 

“INVESTITSION QARORLAR QABUL QILISH ASOSLARI” MAVZUSI  

BO‘YICHA AMALIYOT DARSI UCHUN TOPSHIRIQLAR 

1-Topshiriq 

IRR qoidasi bilan bog’liq muammolar

47

 

 

 

Muammo 

Quyidagi pul oqimlari bilan loyihalarni ko’rib chiqing:  

 

Loyiha 

0  

 1  

2 

 

A 

-375  

-300  

900 

 

B 

-22,222  

50,000 

-28,000 

 

                                                           

47

Jonathan Berk, Peter Demarzo, Corporate finance. 2016 у. Chapter 7.- 213p 

---

293 

 

S 

400  

400 

-1,056 

 

D 

-4,300  

10,000  

-6,000 

 

 

Ushbu loyihalardan qay birining IRR ko’rsatkichi 20%ga yaqin ? Bu loyihalardan qay 

birida IRR qoidasi amal qiladi?  

 

2-topshiriq 

NPV qoidasi va o’zaro bir-birini inkor etuvchi loyihalar

48

 

 

Muammo 

 Sizning universitetingiz oldidagi savdo bilan shug’ullanuvchi ko’chmas 

mulk. Uning joylashuvini inobatga olib, siz bu erda studentlarga 

mo’ljallangan biznesni juda muvaffaqiyatli bo’ladi deb hisoblaysiz. Siz bir 

qancha imkoniyatlarni o’rganib chiqdingiz va baholashlardan quyidagi pul 

mablag’lari oqimini (ko’chmas mulkni sotib olish qiymatini qo’shgan holda) 

o’ylab topdingiz. Siz, qanday investitsiyalarni tanlashingiz kerak? 

Loyiha 

Boshlang’ic

h 

investitsiya 

Birinchi yildagi pul 

mablag’lari oqimi 

O’sish 

sur’ati 

Kapital 

qiymati 

Kitob do’koni 

$300,000 

$63,000 

3.0% 

8% 

Kafe 

$400,000 

$80,000 

3.0% 

8% 

Muzika 

do’koni 

 

$400,000 

$104,000 

0.0% 

8% 

Elektronika 

do’koni 

$400,000 

$100,000 

3.0% 

11% 

 

 

 

3-topshiriq 

Muqobil loyihalarni tanlashda o’sib boruvchi IRR ko’rsatkichidan 

foydalanish

49

 

 

Muammo 

Sizning firmangiz ishlab chiqarish zavodini kapital ta’mirlash imkoniyatini 

ko’rib chiqmoqda. Muhandislik jamoasi ikkita taklif bermoqda, biri kichik 

kapital ta’mirlash va ikkinchisi butunlay kapital ta’mirlash. Ikkala variant 

quyidagi pul mablag’lari oqimiga (million dollarda) ega: 

 

 

Taklif 

0 

1 

2 

3 

Kichik kapital ta’mirlash 

-10 

6 

6 

6 

Butunlay kapital ta’mirlash 

-50 

25 

25 

25 

 

Har bir taklifning IRRko’rsatkichi qanchaga teng? O’sib boruvchi IRR 

qanchaga teng? Agar ikkala loyihaning kapital qiymati 12%ga teng bo’lsa, 

sizning firmangiz nima qilishi kerak 

 

 

1-variant 

1.  Bank  tomonidan  korxonaga  jami  456  mln.so’m  kredit  quyidagi  shartlar 

asosida  1  yil  muddatga  ajratildi:  birinchi  90 kun  uchun  16%, keyingi  90  kun uchun 

17%,  keyingi  90  kun  uchun  19%  hamda  ohirgi  95  kun  uchun  20%.  Korxona 

                                                           

48

Jonathan Berk, Peter Demarzo, Corporate finance.2016 у.Chapter 7.- 216p 

49

Jonathan Berk, Peter Demarzo, Corporate finance 2016 у.Chapter 7.- 219p

 

---

294 

 

tomonidan bir yildan keyin bankka to’lanadigan summani aniqlang (foizlar oddiy foiz 

stavkada).  

2.  Agar  har  oylik  inflyatsiya  darajasi  2  foizni  tashkil  etsa,  4  oydan  so’ng 

dastlabki  R  summani  12  foiz  yillik  real  daromadliligini  ta’minlash  uchun  qancha 

foizda investitsiya qilishimiz lozim (oddiy foiz stavkada).    

3.  Jadvalni  to’ldiring  va  har  bir  loyiha  bo’yicha  xulosalarni  yozma  ravishda 

keltiring.