O`quv materiallari



Download 4,94 Mb.
Pdf ko'rish
bet348/348
Sana03.07.2021
Hajmi4,94 Mb.
#108816
1   ...   340   341   342   343   344   345   346   347   348
Bog'liq
MYuMpqJHMCCeIju8329duwGWidVi1sPguSFcihoM

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

АҚШ олимлари Джеймс 

К.Ван Хорн ва Джон 

М.Вахович 

Молиявий 

менежмент 

(financial 

management)  -  аниқ  бир  мақсадларни 

реализациясига 

йўналтирилган 

активларни 

молиялаштириш 

ва 

бошқариш  билан  боғлиқ  бўлган 



бошқарув 

қарорларини 

қабул 

қилишдир.  Уларнинг  фикрига  кўра 



фирма 

ва 


компанияларнинг 

мақсадлари  турли  хил  бўлишига 

қарамай,  улардан  асосийси  фирма  ва 

компания 

эгаларининг 

молиявий 

ҳолатини максималлаштиришдир. 

Рус иқтисодчи олими 

 Г.Б. Поляк

 

Молиявий менежмент – корхоналарда 



молиявий ресурсларни шакллантириш ва 

улардан фойдаланиш, айланма 

маблағларни бошқариш жараёнидир. 

Молиявий менежмент корхоналарда 

молиявий ресурслар ва айланма 

маблағларни бошқариш жараёнида 

фойдаланиладиган усуллар, қўлланмалар 

ва шаклларнинг (форма) тизимидир. 

Рус иқтисодчи олими 

 И.Я. Лукасевич

 

Молиявий  менежмент  –  бу  хўжалик 



субъектининг 

жорий 


ва 

стратегик 

мақсадларига эришишда, уларнинг молиявий 

ресурслари 

ва 

молиявий 



фаолиятини 

бошқаришдир. 




359 

 

Молиявий менежмент тушунчасига иқтисодчи олимларнинг тарифлари 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



Молиявий менежментнинг функциялари 

 

 



 

 

Молиявий менежментнинг функциялари 

Инвестицияларни бошқариш 

Махсус функциялар 

Активларни бошқариш 



Бошқарув субъектининг 

функциялари 

Капитални бошқариш 

Ташкил этиш 

Тахлил  


Режалаштириш 

Рағбанлантириш 

 (мотивация) 

Назорат 


 

Пул оқимларини бошқариш 

Молиявий 

рискларнибошқариш 




360 

 

 



Молиявий менежментнинг молия тизимида тутган ўрни 

 

 

 

 

Молия тизими 

Жараёнида 

турли 

пул 


фондлари(дан) 

шаклланадиган  ва  фойдаланиладиган  молиявий 

муносабатлар  турли  соҳаларининг  мажмуига 

молия тизими дейилади 

Давлат  ва  корхоналарнинг  пул  фондларини 

шакллантириш,  тақсимлаш  ва  фойдаланиш 

борасидаги  шакл  ва  методлар  тизимига  молия 

тизими дейилади 

таърифи 

давлат молияси ва маҳаллий молия 

 

хўжалик юритувчи субъектлар молияси 



соҳалари 

Давлат бюджети 

 мақсадли нобюджет фондлар 

 давлат кредити 

тижорат корх. ва ташкилотлари молияси 

 молиявий воситачилар молияси 

нотижорат ташкилотлари молияси 

нотижорат ташкилотлари молияси 

бўғинлари 



361 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 Молиявий менежернинг асосий вазифалари

 

 

Молиявий менежернинг асосий вазифалари 

корхоналарда иш фаолиятини ташкил этиш 

молиявий режалаштириш ва тахлил 

молиявий ва моддий ресурсларни бошқариш 

рағбатлантириш 

назорат ва бошқалар 

молиявий рискларни бошқариш 

капитал таркибини бошқариш 

инвестиция сиёсатини ишлаб чиқиш ва амалиётга жорий этиш 



362 

 

 



 

 

 

 

 


363 

 

 



 

 

 

 

 


364 

 

 



 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 



қимматли қоғозлар эмиссиясидан 

шаклланган фонд; 

 

дивидендлар бўйича ҳисоблар; 



 

келгуси давр даромадлари; 



 

кутиладиган харажатлар резервлари. 



 

банк кредитлари; 



 

кредиторлик қарзлари; 



 

факторинг; 



 

лизинг вабошқа фондлар. 



 

 



меҳнат ҳақи тўлаш учун фонд; 

 



дивидендлар тўлаш учун фонд; 

 



бюджетга тўловлар ва бошқалар учун 

фонд. 


Корхонанинг пул маблағлари оқимини шаклланиши 

 

Ўзлик 

маблағлари  

Жалб қилинган 

маблағлар 

фондлари 

Қарз 

маблағлари 

Оператив 

 пул  

маблағлари 

 



устав капитали; 

 



қўшимча капитал; 

 



резерв капитали; 

 



тақсимланмаган 

фойда 


 

амортизация фонди; 



 

жамғарма фонди; 



 

валюта фонди ва 



бошқа фондлар. 

 

Корхонада инвестицион стратегияларни ишлаб  



чиқиш принциплари 

мувофиқлик принципи 

комбинациялаш принципи 

 

стратегик бошқарувни асосан 



тадбиркорлик стилига йўналтириш 

принципи 

 

инвестицион мослашувчанлик ва 



муқобиллик принципи 

инновацион фаолият 

инвестицион рискларни 

минималлаштириш принципи 

асосланганлик принципи 



365 

 

 



 

 

 

 

 

 

 

Молиявий 

рисклар 

турлари


Молиявий 

барқарорлик 

пасайиш риски

Тўловга 


лаёқатсизлик 

риски


Инвестицион 

риск


Инфляцион 

риск


Фоиз риски

Валюта риски

Депозит риски

Кредит риски

Солиқ риски

Инновацион 

молиявий риск

Криминоген 

риск

Рискларнинг 



бошқа турлари

 

1-расм.Молиявий рисклар асосий турлари тавсифи

 

Корхоналар  ўртасида  бўладиган,  шунингдек,  кредит  ташкилотлари  ва 



назорат  ташкилотлари  ўртасидаги,  корхоналарнинг  давлат  ташкилотлари 

(органлари)  билан    ҳисоб-китоб  тўловларида  кечиктитирилган  вақт  бўйича 

фарқланишлар  келиб  чиқади.  Бунда  корхона  томонидан  тўланиши  лозим 

бўлган  мажбуриятлар  кредиторлик  мажбуриятлари,  олиниши  лозим  бўлган 

мажбуриятлар эса дебиторлик мажбуриятлар ҳисобланади.  

 

 




366 

 

 



 

 

 



Корхона молиявий рискларини бошқариш жараёнининг босқичлари 

 

Молиявий рискларни бошқариш ахборот базасини шакллантириш 

 

Молиявий рисклар даражасига баҳо бериш 



Молиявий рискларнинг дастлабки даражасини пасайтириш мумкинлигига баҳо бериш 

 

Риск қарорларини қабул қилиш мезонлари тизимини ўрнатиш 



 

Риск қарорларини қабул қилиш 

Молиявий рискларнинг мумкин бўлган салбий оқибатларини нейтраллаштириш 

методларини танлаш ва амалга ошириш 

 

Молиявий рискларни мониторинг ва назорат қилиш 




367 

 

 



 

 

 



 


368 

 

 



 

 

 



 


369 

 

 



 

 

 

 

 

 

 


370 

 

TESTLAR 



 

1. Moliyaviy menejment fani mustaqil fan sifatida qachon vujudga kelgan 

A.  1960 yilda AQSh da 

B.  1952 yilda Evropada 

C.  1975 yilda O’rta Osiyoda 

D.  1972 yilda Hitoyda 

 

 

2.  Moliyaviy menejmentning dastlabki nazariyasi kim tomondan yaratilgan 



A.  F. Modilyani 

B.  Dj. Wilyamson 

C.  M. Miller 

D.  U. Sharpa 

 

 

3.  Moliyaviy menejmentda “Kapital strukturasi” nazariyasi qaysi olimlar tomonidan 



yaratilgan 

A.  Dj. Wilyamson 

B.  Dj. Vahovich Dj. Van Horn 

C.  F. Modilyani  M. Miller 

D.  U. Sharpa     S.Ross 

 

 



4.  Moliyaviy menejmentning qanday funktsiyalari mavjud 

A.  Hodimlar dilan ishlash va ijtimoiy tadbirlarni amalga oshirish 

B.  Tashkil etish, tahlil, ishlab chiqarish 

C.  Soliqlarni rejalashtirish, tarkibiy o’zgartirish 

D.  Rejalashtirish, tashkil etish, nazorat ragbatlantirish 

 

 



5.  Boshqaruv subekti funktsiyalaning tarkibi nimalardan iborat 

A.  Rejalashtirish, tashkil etish, nazorat ragbatlantirish 

B.  Aktivlarni boshqarish, pul o’qimlarini boshqarish 

C.  Tashkil etish, tahlil, ishlab chiqarish 

D.  Rejalashtiris, aktivlarni boshqarish risklarni boshqarish 

 

 



6.  “Moliyaviy  aktivlarni  qiymatini  baholash  modeli”  kim  tomondan  va  qachon 

yaratildi 

A.  Dj.Uilyamson, G.Markovitsa 1960 – yil. 

B.  Dj.Uilyamson 1938 – yil 

C.  G.Markovitsa, 1938 – yil. 

D.  M. Miller 1949 – yil 

 

 

7.  Moliyaviy menejmentni maxsus funktsiyalarini aniqlang. 



A.  Rejalashtirish, tashkil etish, nazorat ragbatlantirish 

B.  Aktivlarni boshqarish, tashkil etish, tahlil 

C.  Aktivlarni boshqarish, investitsiyalarni boshqarish, pul oqimlarini boshqarish 



371 

 

D.  Tashkil etish, tahlil, ishlab chiqarish 



 

 

8.  Moliyaviy menejment bu-: 



A.  Korxonalarda xodimlar va innovatsiyalarni boshqarish jarayonidir 

B.  Korxonalarda ishlab chiqarishni tashkil etish va boshqarish jarayonidir 

C.  Korxona hodimlarini ma’naviy jihatdan qo’llab quvvatlash 

D.  Kompaniya moliyaviy resurslari va moliyaviy munosabatlarni va pul mablag’lari 

oqimini boshqarish jarayonidir 

 

 



9.  Moliyaviy menejmentning obektlariga nimalar kiradi 

A.  Moliyaviy resurslar va moliyaviy munosabatlar 

B.  Korxona aktivlari va  investitsiyalar 

C.  Korxona ishchilari va moliyaviy resurslari 

D.  Pul mablag’lari va innovatsiyalar 

 

 



10. Moliyaviy menejmentning subektlariga kimlar kiradi 

A.  Korxona ishchi va xodimlari 

B.  Korxonaning mulkdorlari 

C.  Korxonaninng buxgalterlari 

D.  Moliyaviy menejerlar 

 

 



11. Moliyaviy ko’rsatkichlar bu 

A.  Korxonalarni tulovga layoqatlilik ko’rsatkichi 

B.  Xujalik 

yurituvchi 

shaxslar 

umumxujalik 

faoliyatini 

moliyalashtirish 

ko’rsatkichlari 

C.  Korxonalarning  moliyaviy  faoliyatini  xarakterlab,  moliyaviy-xujalik  faoliyati 

baholanib, yakuniy   umumlashtiruvchi ko’rsatkich 

D.  Xujalik  yurituvsi  shaxslar  rentabellik,  tulov  qobiliyati  va  likvidlilik 

ko’rsatkichlari 

 

 



12. Moliyaviy ko’rsatkichlarning guruhlanishi deganda kuyidagilarni tushunamiz 

A.  to’lov qobiliyati ko’rsatkichlari rentabellik ko’rsatkichlari aksiyadorlik kapitali va 

firma kiymati ko’rsatkichlari 

B.  Asosiy  vositalar  rentabelligiaylanma  mablag’lar      aylanuvchanlikko’rsatkichlari 

dividend siyosati 

C.  aylanma mablag’lar   aylanuvchanligirentabellik ko’rsatkichlarihisob siyosati 

D.  likvidlilik  ko’rsatkichlari  aylanuvchanlik  ko’rsatkichlari  tulov  qobiliyati 

ko’rsatkichlari  rentabellik  ko’rsatkichlari  aksiyadorlik  kapitali  va  firma  kiymati 

ko’rsatkichlari 

 

 



13. Moliyaviy munosabatlar bu: 

A.  sub’ektlar o‘rtasidagi pulli munosabatlar 

B.  tovarlarni chegaralardan olib o‘tish 

C.  tovarlar kirib kelishini soliq va bojxona orqali tartibga solish 




372 

 

D.  xalqaro moliya institutlarining tashkil etilishi 



 

 

14. Tashqi  moliyaviy  muhit  shart-sharoitlarining  oldindan  bashorat  qilinmagan, 



diagnostikada  belgilangan  davrdan  oldin  yuzaga  keladigan  o‘zgarishlari  qanday 

tavsiflanadi? 

A.  strategik  moliyaviy  rivojlanish  jarayonida  yangi  muammolar  yuzaga  kelishi 

kutilmaydi 

B.  yangi  kutilmagan  muammolarning  yuzaga  kelishi  prognozlashtirilgan  vaqtdan 

ilgari  yuz  bergan,  shuning  uchun  zaruriy  boshqaruv  qarorlarini  oldindan  tayyorlash 

imkonini beradi 

C.  yangi muammolarning paydo bo‘lishi kutilganlik xarakteriga ega, ya’ni ularni hal 

qilish oldindan modellashtiriladi 

D.  tashqi  moliyaviy  muhitdagi  o‘zgarishlarning  barchasini  oldindan  bashorat  qilish 

mumkin 

 

 



15. 2011-2015  yillarda  respublika  moliya  bank  tizimi  xavfsizligini  ta’minlash 

maqadida amalga oshiriladigan ishlarni ko‘rsating 

A.  trevogo qurilmalari balan ta’minlash, barcha banklarni bitta hududga joylashtirish 

B.  maxfiy axborotlarni himoyalash, banklarga qo‘shimcha xodimlar jalb qilish 

C.  axborot xavfsizligini ta’minlash, maxfiy axborotlarni himoyalash 

D.  barcha banklarni bitta hududga joylashtirish, chet el banklarini chiqarib yuborish 

 

 

16. Korxonalarda  moliyaviy  xavfsizlik  darajasi  pasayishining  davlatga  o‘tishi 



namoyon bo‘ladigan holat noto‘g‘ri ko‘rsatilgan javobni belgilang 

A.  kassa  va  to‘lov  intizomini  buzilishi  natijasida  aholi  o‘rtasida  norozilikning 

kuchayishi 

B.  likvidlilikning  pasayishi  tufayli  soliqlarni  to‘lamaslik,  soliqlarni  to‘lashdan 

qochish natijasida byudjet daromadlari shakllanmasligi 

C.  kontragentlar  bilan  hisob-kitoblarning  qoniqarsiz  holati  tufayli  bozor 

infratuzilmasining va muvozanatining buzilishi  

D.  ortiqcha to‘langan soliq summalari korxonalarga qaytarib beriladi. 

 

 

17. Aktsionerlik jamiyatlarida moliyaviy boshqaruvning eng yuqori organi qaysi? 



A.  aksionerlar umumiy yig‘ilishi 

B.  kuzatuv kengashi 

C.  ichki audit xizmati 

D.  direktorlar kengashi 

 

 

18. Moliyaning xususiyatli belgilari qaysilarni o‘z ichiga oladi? 



A.  munosabatlarning integratsiyalashuvi 

B.  munosabatlarning pulli xususiyati, taqsimlash xususiyati, fondliylik xususiyati 

C.  munosabatlarning globallik xususiyati 

D.  munosabatlarning mahalliylik xususiyati 

 

 



373 

 

19. Moliyaviy menejmentning asosiy maqsadlariga nimalar kiradi 



A.  Korxonada yangi ish o’rinlarini yaratish 

B.  Korxonaga yangi innovatsiyalarni jalb qilish 

C.  Korxona  egalarini  moliyaviy  talablarini  qondirish  va    moliyaviy  barqarorlikni 

ta’minlash 

D.  Soliqlar va boshqa majburiy to’lovlarni o’z vaqtida to’lash 

 

 



20. Moliyaviy  menejmentning  kompleks  vazifalari  qanday  asosiy  yo’nalishlardan 

kelib chiqadi 

A.  Operatsion, texonologik va moliyaviy 

B.  Moliyaviy, ishlab chiqarish 

C.  Operatsion, innovatsion, texnologik 

D.  Operatsion, investitsion va moliyaviy 

 

 

21. Operatsion qarorlar qabul qilishda qanday asosiy vazifalar belgilanadi 



A.  Operatsion  risklarni  boshqarish  Moliyaviy  tashhis  va  nazorat  hamda  byudjetni 

tuzish va joriy faoliyatni rejalashtirish 

B.  Foyda va xarajatni boshqarish, investitsion loyihalarni jalb qilish 

C.  Korhonaning uzoq muddatga belgilangan strategiyalari ni ishlab chiqish 

D.  Moliyalashtirish manbalarini jalb qilish kapitalning tarkibi va qiymatini aniqlash 

 

 



22. Investitsion qarorlar qabul qilishda qanday asosiy vazifalar belgilanadi 

A.  Qimmatli qog’ozlar emissiyasi, moliyalashtirish manbalarini jalb qilish 

B.  Kapital qo’yilmar byudjetini ishlab chiqish, investitsion portfel va uzoq muddatli 

aktivlarni boshqarish 

C.  Foyda va xarajatni boshqarish, kapitalning tarkibi va qiymatini aniqlash 

D.  Korhonada soliqlarni rejalashtirish va ularni o’z vaqtida to’lanishini nazorat qilish 

 

 

23. Moliyaviy qarorlar qabul qilishda qanday asosiy vazifalar belgilanadi 



A.  Foyda va xarajatni boshqarish, investitsion loyihalarni jalb qilish 

B.  Operatsion risklarni boshqarish Moliyaviy tashhis va nazorat 

C.  Moliyaviy  risklarni  boshqarish,  qimmatli  qog’ozlar  emissiyasi,  moliyalashti  rish 

manbalarini jalb qilish 

D.  Kapital qo’yilmar byudjetini ishlab chiqish, investitsion portfel va uzoq muddatli 

aktivlarni boshqarish 

 

 

24. Korxonalarda moliyaviy  menejment tizimini tashkil etish asosan qaysi jihatlarga 



bog’liq holda farqlanishi mumkin bo’ladi: 

A.  xo’jalik-moliyaviy faoliyatining ko’lami yoki xajmi, ishlab chiqarish jarayonining 

uzluksizligi 

B.  mexnat unumdorligi, zamonaviy boshqaruvni tashkil etilganligi 

C.  biznesni  yuritishning  tashkiliy-huquqiy  shakllari,  ishlab  chiqarish  jarayoning 

uzluksizligi 




374 

 

D.  xo’jalik-moliyaviy  faoliyatining  ko’lami  yoki  xajmi;korxonalar  rivojlanish 



tsiklining bosqichlari va boshqalar 

 

 



25. Korxonalar rivojlanish tsiklining nechta bosqichi mavjud 

A.  4 bosqichda 

B.  3 bosqichda 

C.  6 bosqichda 

D.  2 bosqichda 

 

 



26. Korxonalarning  mulkchilik  va  tashkiliy  shakllari  hamda  biznesni  yuritishning 

qanday ko’rinishlari mavjud 

A.  faqat forporatsiya kor’nishidagi mavjud 

B.  sheriklik,  yoki  hamkorlik  (partnership),  aksiyadorlik  jamiyati,  yoki  korporatsiya 

(corporation). 

C.  xususiy, sherikchilik, yakka tartibda 

D.  sheriklik, yoki hamkorlik (partnership) 

 

 



27. Korxona moliyaviy resurslari qanday manbalar hisobiga shakllanti riladi 

A.  faqat jalb qilingan mablag’lar hisobiga 

B.  faqatgina o’z mablag’lari hisobiga 

C.  o’z va jalb qilingan 

D.  faqat horijiy investitsiyalar hisobiga 

 

 



28. Moliyaviy xavfsizlikni ta’minlashning bosh printsipi 

A.  moliyaviy xavfsizlikni ta’minlash printsiplarga ega emas 

B.  oziq-ovqat xavfsizligini ta’minlash 

C.  mamlakat moliyaviy xavfsizligini kuchaytirish 

D.  iqtisodiy tizim daromadlari va xarajatlarini nazorat qilish va balanslashtirish 

 

 



29. Qaysi javobda moliyaning o‘ziga xos belgilari keltirilmagan? 

A.  biznes strategiyasini yaratish, global tarmoqlarga ulanish 

B.  pul mablag‘lari harakatining bir tomonlama  yo‘nalishga ega ekanligi 

C.  real pullar  harakatiga bog‘liq bo‘lgan  huquqiy me’yorlar  yoki biznesni yuritish 

etikasiga asoslangan  munosabatlarning  taqsimlash xarakteri 

D.  markazlashtirilgan va markazlashtirilmagan pul fondlarini yaratish 

 

 

30. Korxonalarning moliyaviy faoliyat bo‘yicha strategik maqsadlari o‘zida ..... 



A.  korxonalarning moliyaviy holatini o‘zida aks ettiradi. 

B.  istiqbol  uchun  faoliyat  yo‘nalishlarini  belgilash  va  ularning  natijalarini  baholash 

imkonini  beruvchi  belgilangan  strategik  davr  yakunida  strategik  moliyaviy  holatni 

aks ettiruvchi rasmiy ravishda qayd etilgan parametrlarni o‘zida aks ettiradi 

C.  qabul qilingan moliyaviy qarorlarni o‘zida aks ettiradi. 

D.  kutilayotgan tashqi muhitdagi moliyaviy o‘zgarishlarni o‘zida ifodalaydi. 

 

 



375 

 

31. Strategik moslashuvchanlik mohiyati to‘g‘ri ko‘rsatilgan javobni belgilang. 



A.  moliyaviy xavfsizlikni ta’minlash 

B.  moliyaviy resurslarni shakllantirish 

C.  moliyaviy  faoliyatni  amalga  oshirishning  ichki  yoki  tashqi  shart-sharoitlari 

o‘zgarishi  natijasida  yangi  strategik  moliyaviy  qarorlarni  ishlab  chiqish  yoki  tezkor 

korrektirovkalar  amalga  oshirish  bo‘yicha  korxonaning  real  imkoniyatlarini  o‘zida 

aks ettiradi. 

D.  moliyaviy boshqaruv sifatini oshirish 

 

 



32. Takror ishlab chiqarish jarayoni qaysi bosqichlarni o‘z ichiga oladi? 

A.  almashinuv, ishlab chiqarish  va iste’mol 

B.  ishlab chiqarish va almashinuv 

C.  ishlab chiqarish, almashinuv, taqsimlash, iste’mol 

D.  ishlab chiqarish, taqsimlash va qayta  taqsimlash 

 

 



33. Tashqi  manbalardan  o‘z  moliyaviy  resurslarini  shakllantirish  imkoniyati  qaysi 

segmentda tahlil qilib chiqiladi? 

A.  moliyaviy resurslarni shakllantirishda 

B.  moliyaviy resurslarni taqsimlashda 

C.  moliyaviy xavfsizlikni ta’minlashda 

D.  moliyaviy boshqaruv sifatini oshirishda 

 

 

34. Korporativ moliya – bu 



A.  korporatsiyalar miqyosidagi tovar moddiy zahiralar va ularni hisobdan chiqarish 

B.  korporatsiyalar 

miqyosida 

pul 


fondlarini 

shakllantirish 

va 

ulardan 


foydalanishdagi pul munosabatlari yig‘indisi 

C.  korporatsiyalarning tugatilishi va qayta tashkil etilishi bilan bog’liq munosabatlar 

D.  davlatning korporatsiyalarga subsidiyalar ajratishi 

 

 



35. Moliyaviy  rivojlanish  dominant  sohalari  bo‘yicha  strategik  maqsadlar 

tasniflanishi 

A.  hamkorlik munosabatlarini samarali tashkil etish maqsadlari 

B.  moliyaviy resurslarni majburiyatlar bo‘yicha taqsimlash maqsadlari 

C.  moliyaviy  resurslarni  shakllantirish  va  taqsimlash  samaradorligini,  moliyaviy 

boshqaruv sifatini va moliyaviy xavfsizlik darajasini oshirish maqsadlari 

D.  kadrlar malakasini oshirish maqsadlari 

 

 



36. Moliyaviy menejmentning qanday ta’minot tizimlari mavjud 

A.  ilmiy, nazariy, tashkiliy, huquqiy 

B.  uslubiy, informatsion, texnik, dasturiy va ilmiy, nazariy 

C.  texnik, dasturiy, nazariy va amaliy 

D.  tashkiliy, huquqiy, uslubiy, informatsion, texnik, dasturiy, taxliliy va bashorat 

 

 




376 

 

37. Xalqaro  amaliyotda  korxonalar  moliyaviy  faoliyatining  alohida  yo’nalishlari 



bo’yicha qanday javobgarlik markazlari tashkil qilinadi 

A.  Investitsiyalar markazi, daromadlar markazi, foyda markazi va xarajatlar markazi 

B.  Investitsiyalar markazi, daromadlar markazi, marketing xizmati 

C.  Foyda markazi, xarajatlar markazi va innovatsiyalar markazi 

D.  Moliyaviy markaz, ishlab chiqarish markazi, investitsiyalar markazi 

 

 



38. Moliyaviy  menejmentning  axborot  ta’minot  tizimi  qanday  manbalar  hisobiga 

shakllanadi 

A.  Faqatgina davlatning makroiqtisodiy rivojlanish ko’rsatkichlari 

B.  Moliya bozorining kon’yunkturasini xarakterlovchi va korxonalarning moliyaviy 

va boshqaruv hisobi ko’rsatkichlari va boshqalar 

C.  Korxonaning  moliyaviy  ko’rsatkichlari,  iqtisodiyot  tarmoqlarini  rivojlanish 

ko’rsatkichlari 

D.  Makroiq tisodiy ko’rsatkichlar, korxonaning rivojlanish ko’rsatkichlari 

 

 

39. Moliya bozorining kon’yukturasini xarakterlovchi ko’rsatkichlar 



A.  lizing va faktoring kompaniyalarining moliyaviy ko’rsatkichlari 

B.  sug’urta turlari va badalarining narxi 

C.  valyuta kurslari fond birjasida qimmatli qog’ozlar bo’yicha tuzilgan shartnomalar 

hajmi va naxlarning darajasi 

D.  kredit  uyushmalari  tomonidan  taklif  etilayotgan  kreditlar  va  depozitlarning  foiz 

stavkalari 

 

 

40. Korxonalar moliyaviy mexanizmi bu – : 



A.  korxonalarda moliyaviy munosabatlarni samarali amalga oshirish jarayoni 

B.  korxona moliyaviy resurslaridan samarali foydalanish jarayonidir 

C.  korxonalarda samarali boshqaruv qarorlarini qabul qilishdir 

D.  bu  moliyaviy  resurslardan  foydalanish  usullari  hamda  korxonalar  moliyasini 

tashkil qilish shakllari hisoblanadi 

 

 



41. Moliyaviy mexanizm nechta yirik sohaga bo’linadi 

A.  2 sohaga 

B.  3 sohaga 

C.  5 sohaga 

D.  4 sohaga 

 

 



42. Moliyaviy metodlar – bu: 

A.  korxona moliyaviy munosabatlarini samarali amalga oshirish jarayoni 

B.  moliyaviy  munosabatlarni  amalga  oshirish  shakli,  uning    xo’jalik  va  ishlab 

chiqarish jarayoni bilan o’zaro bog’liqligidir. 

C.  korxonalar moliyasini boshqarish jarayoni 

D.  Ishlab chiqarish vositalari va uskunalari 

 

 



377 

 

43. Kontragentlar 



va 

raqobatchilarning 

holati 

va 


faoliyatini 

ifodalovchi 

ko’rsatkichlarga nimalar kiradi 

A.  Tijorat banklari, korxona muassislari 

B.  Korxonaning ishchi xodimlari, aksionerlari 

C.  Xaridorlar,  raqobatchilar,  banklar  mahsulot  etkazib  beruvchilar,  sug’urta 

kompaniyalari va boshqalar 

D.  Davlat byudjeti daromadlari va harajatlari 

 

 

44. Moliyaviy menejmentni tashkil etish bosqichlari qaysilar? 



A.  buxgalteriya hisobini yuritish va uni audit qilish 

B.  moliyaviy tahlil 

C.  strategik rejalashtirish 

D.  moliyaviy rejalashtirish, operativ boshqaruv, moliyaviy nazorat 

 

 

45. Moliya tizimining asosiy bo‘g‘inlari qaysilardan  tashkil topgan? 



A.  xo‘jalik sub’ektlari moliyasi; umumdavlat moliyasi 

B.  korxonalar moliyasi; umumdavlat moliyasi; sug‘urta moliyasi 

C.  umumdavlat moliyasi; sug‘urta moliyasi; xonadon moliyasi 

D.  umumdavlat moliyasi; sug‘urta moliyasi; xonadon  moliyasi; birja moliyasi 

 

 

46. Korxonaning bozor qiymati deganda nimani tushunasiz? 



A.  xususiy kapitalni tashkil etuvchi aksiyalarning nominal bahosi 

B.  xususiy kapitalni tashkil etuvchi aksiyalarning bozor bahosi 

C.  korxona ixtiyoridagi mol-mulk nominal qiymati 

D.  korxona ixtiyoridagi mol-mulk bozor qiymati 

 

 

47. Moliyaviy xavfsizlikning asosiy vazifasi 



A.  Dividendlarni o‘z vaqtida to‘lashni yo‘lga qo‘yish 

B.  Soliqlarni o‘z vaqtida to‘lashni ta’minlash 

C.  Korxona miqyosida moliyaviy tushumlar va moliyaviy to‘lovlar o‘rtasida doimiy 

moliyaviy  muvozanatni  bir  maromda  saqlash,  boshqacha  aytganda  likvidlilikni  bir 

maromda saqlash 

D.  Kontragentlar  bilan  hisob-kitoblarning  qoniqarsiz  holati  tufayli  bozor 

infratuzilmasining va muvozanatining buzilishining oldini olish 

 

 



48. Moliyaviy menejment faniga eng yaqin bog’liq bo’lgan fanlar 

A.  “Korxona iqtisodiyoti”, “Makroiqtisodiyot”, “Mikroiqtisodiyot” 

B.  “Iqtisodiyot nazariyasi”, “Moliya”, “Pul, kredit va banklar” 

C.  “Byudjet hisobi”, “Xalqaro moliya”, “Audit” 

D.  “Korporativ moliya”, “Moliyaviy tahlil”, “Moliyaviy nazorat” 

 

 



49. Moliyaviy  menejmentning  qisqacha  mazmuni  to’g’ri  ko’rsatilgan  javobni 

ko’rsating 

A.  Moliyaviy menejment – korxona moliyaviy faoliyatini boshqaradi. 



378 

 

B.  Moliyaviy menejment – korxona ishlab chiqarish jarayonini boshqradi 



C.  Moliyaviy menejment – korxona marketing faoliyatini boshqaradi. 

D.  Moliyaviy menejment – korxona moliyaviy hisobotini tuzadi. 

 

 

50. Korxonaning  bozor  qiymati  tushunchasiga  noto‘g‘ri  tavsif  berilgan  javobni 



belgilang. 

A.  Xususiy kapitalni tashkil etuvchi aksiyalarning bozor bahosi 

B.  Korxona ixtiyoridagi mol-mulkning va jami aksiyalarining nominal qiymati 

C.  Ustav kapitalining xalqaro moliya bozorlaridagi qiymati 

D.  Xususiy kapitalni tashkil etuvchi aksiyalarning bahosi 

 

 



51. Reinvestitsiya qilish bu - 

A.  korxonaning oladigan foydasini soliqga tortish 

B.  korxonaning oladigan foydasini xodimlarga berish 

C.  korxonaning oladigan foydasini korxona ishlab chiqarishga qayta joylashtirish 

D.  foydani xodimlarga berish va soliqqa tortish 

 

 



52. Qarzga olingan va jalb qilingan investitsiyani ko‘rsating. 

A.  asosiy vostialarni ijaraga berishdan foyda 

B.  ortiqcha mulkni sotishdan tushum 

C.  asosiy faoliyatdan olingan foyda 

D.  aksiya va obligatsiyalarni chiqarishdan tushum 

 

 



53. Moliyaviy rejalashtirishning asosiy ob’ektlariga nimalar kiradi 

A.  Moliyaviy resurslar, moliyaviy ko’rsatkichlar va xo’jalik-moliyaviy faoliyat 

B.  Bankdagi omononatlar, markoiqtisodiy o’sish va moliyaviy resurslar 

C.  Ishchi xodimlar, moliyaviy resurslar va moliyaviy ko’rsatkichlar 

D.  Ishchi xodimlar, ijtimoiy tadbirlar va moliyaviy ko’rsatkichlar 

 

 



54. Moliya bozoriga yo’naltiriluvchi shakllanuvchi moliyaviy resurslarni aniqlang 

A.  daromad,  foyda  ustav  kapitalini  tashkil  qilish  jarayonidagi  tushumlar  va 

daromadlarning boshqa turlari 

B.  amortizatsiya ajratmalari, xisobdan chiqarilgan mulkni sotishdan tushgan tushum, 

a’zolarning paylari va boshqa turdagi badallar 

C.  konservatsiya qilingan mol mulklarni sotishdan kelgan daromadlari 

D.  byudjetdan  ajratilgan  mablag’lar,  qimmatli  qog’ozlar  va  boshqa  emitentlar 

bo’yicha dividendlar 

 

 

55. Muddatsiz annuitetning joriy qiymatini hisoblash formulasini aniqlang 



A.  PV=1+CF/r 

B.  PV=CF+1/r 

C.  PV=CF/r 

D.  PV=CF+100/r 

 

 



379 

 

56. Korxona xarajatlari qaysi moliyaviy hisobotda aks etadi 



A.  Asosiy vositalar harakati to’g’risidagi hisobot 

B.  Pul oqimlari harakati to’g’risidagi hisobot va bug’alteriya balansi 

C.  Majburiyatlat to’g’risidagi hisobot 

D.  Moliyaviy natijalar to’g’risidagi hisobot 

 

 

57. Tadbirkorlik  faoliyatining  moliyaviy  ta’minoti  qanday  muhim  tamoyillarga 



asoslanadig’ 

A.  O’z –o’zini qoplash va o’z  - o’zini moliyalashtirish 

B.  Bozor iktisodieti va xususiylashtirishning rivojlanishiga asoslanadi 

C.  Xo’jalik yuritishning bozor shakliga asoslanadi 

D.  Rag’batlantirish  va  ijtimoiy  xarakterdagi  pul  jamg’armalarni  tashkil  etishga 

asoslanadi 

 

 

58. Moliyaviy menejment quyidagalardan qaysilarini o'z ichiga oladi? 



A.  moliyaviy tahlil 

B.  moliyaviy rejalashtirish, operativ boshqaruv, moliyaviy nazorat 

C.  strategik rejalashtirish 

D.  buxgalteriya hisobini yuritish va uni audit qilish 

 

 

59. Strategik moliyaviy qarorlar qabul qilishda moliyaviy siyosat 



A.  aniq  bir  korxona  strategik  moliyaviy  holatini  hisobga  olgan  holda  strategik 

moliyaviy  maqsadlarga  erishishning  mumkin  bo‘lgan  usullarini  ko‘rib  chiqish  va 

ulardan  maqsadlarni  amalga  oshirish  uchun  eng  samaralisini  tanlashni  o‘zida  aks 

ettiradi 

B.  istiqbol  uchun  faoliyat  yo‘nalishlarini  belgilash  va  ularning  natijalarini  baholash 

imkonini  beruvchi  belgilangan  strategik  davr  yakunida  strategik  moliyaviy  holatni 

aks ettiruvchi rasmiy ravishda qayd etilgan parametrlarni o‘zida aks ettiradi 

C.  moliyaviy faoliyatning eng muhim jihatlari kesimida korxona moliiyaviy asoslari 

va bosh moliyaviy strategiyalarini amalga oshirish shaklini o‘zini aks ettiradi 

D.  strategik  moliyaviy  qarorlar  qabul  qilish  bo‘yicha  barcha  so‘nggi  xatti-

harakatlarga yo‘naltirilgan strategik moliyaviy maqsadlarga erishish yo‘llari tizimida 

korxonaning asosiy strategik tanlovini tavsiflaydi 

 

 

60. Moliyaviy xavfsizlikka ta’sir etuvchi ichki omillar 



A.  Debitorlarning to‘lov intizomi, qayta moliyalash stavkasi o‘zgarishi 

B.  Soliq organlari va kredit institutlari aralashuvi 

C.  Bojxona organlari va hokimiyat organlari aralashuvi 

D.  Hisob  va  moliyaviy-iqtisodiy  personallar  malaka  darajasi;  kassa,  soliq  va  to‘lov 

intizomi, ichki nazorat tizimi, shartnomalar yuridik ekspertizatsiyasi 

 

 



61. Strategik moliyaviy tahlil metodlari berilgan javobni belgilang 

A.  SNW-tahlil, SWOT-tahlil, PEST-tahlil, portfel tahlil 

B.  ekstrapolyatsiya 



380 

 

C.  normativ, deduktsiya 



D.  zanjirli bog‘lanish, induktsiya 

 

 



62. Korporativ  moliyaviy  xavfsizlik  strategiyasining  soliq  strategiyasi  bilan  o‘zaro 

bog‘liqligi 

A.  soliqlarning o‘z vaqtida to‘lanishiga xizmat qiladi 

B.  soliq risklarini kamaytirishga xizmat qiladi 

C.  soliqlarni rejalashtirishni tashkil etishga xizmat qiladi 

D.  bu ikki tushuncha o‘zaro bog‘liq emas 

 

 

63. Moliya  tizimining  qaysi  funktsiyasi  maqsadlarni  shakllantirish  va  uni  amalga 



oshirishning moliyaviy imkoniyatlarini amalga oshirish bilan bog‘liq? 

A.  rag‘batlantirish 

B.  nazorat 

C.  rejalashtirish 

D.  Tashkillashtirish 

 

 



64. Korporativ moliya strategiyasining ahamiyatli jihatlari 

A.  moliyaviy resurslarni qayta taqsimlaydi 

B.  bozor iqtisodiyoti shroitida ahamiyatga ega emas 

C.  moliyaviy  faoliyatni  amalga  oshirishning  ichki  yoki  tashqi  shart-sharoitlari 

o‘zgarishi  natijasida  yangi  strategik  moliyaviy  qarorlarni  ishlab  chiqish  yoki  tezkor 

korrektirovkalar  amalga  oshirish  bo‘yicha  korxonaning  real  imkoniyatlarini  o‘zida 

aks ettiradi 

D.  korxona  moliyaviy  faoliyatini  strategik,  joriy  va  operativ  boshqarishdagi  o‘zaro 

bog‘liqlikni,  tashqi  omillarning  tezkorlik  bilan  o‘zgarishi  jarayonida  paydo 

bo‘ladigan  yangi  istiqbolli  investitsion  imkoniyatlardan  samarali  foydalanish 

imkoniyatini ta’minlaydi 

 

 



65. Korxonalarda  moliyaviy  strategiyani  ishlab  chiqish  printsiplari  keltirilmagan 

javobni ko‘rsating? 

A.  axborot ochiqligi, hisobdorlik, aniqliq, adolatlilik 

B.  moliyaviy strategiyani ishlab chiqish hech qanday printsiplarga asoslanmaydi 

C.  moliyaviy  strategiyaning  moslashuvchanligini  ta’minlash,  strategik  moliyaviy 

rivojlanishning dominant sohalarini belgilash 

D.  korxona  operatsion  faoliyati  bazaviy  strategiyalarini  hisobga  olish,  moliyaviy 

faoliyatda texnologik rivojlanish natijalaridan doimiy foydalanishni ta’minlash 

 

 

66. Strategik  o‘zgarishlar  amalga  oshirishni  talab  etuvchi  moliyaviy  menejment 



asosiy tizimlari keltirilmagan javobni belgilang. 

A.  kadrlar bilan ta’minot tizimi, xodimlarni rag‘batlantirish tizimi 

B.  korxona faoliyatini tugatib, boshqatdan tashkil qilish kerak 

C.  innovatsion tizim, boshqaruvning tashkiliy tuzilmasi 

D.  tashkiliy madaniyat, axborot tizimi 



381 

 

 



 

67. Moliyaviy  strategiyani  baholashning  asosiy  parametrlari  ko‘rsatilgan  javobni 

ko‘rsating 

A.  moliyaviy strategiyaning ichki moliyaviy imkoniyatlarga muvofiqligi 

B.  soliq qarzdorligining yalpi tushumga nisbati, soliq yuki darajasi 

C.  moliyaviy  strategiyaning  bazaviy  korporativ  strategiya  bilan  hamda  ichki  va 

tashqi  moliyaviy  muhitdagi  o‘zgarishlarga  muvofiqligi,  iqtisodiy  samaradorligi, 

risklar darajasi bilan muvofiqligi 

D.  moliyaviy  strategiyani  amalga  oshirish  bilan  bog‘liq  risklar  darajasining 

muvofiqligi 

 

 

68. Strategik moliyaviy tahlilning SNW-tahlil metodida nima tahlil qilinadi? 



A.  siyosiy jihatlar, ijtimoiy jihatlar, iqtisodiy va texnik jihatlar 

B.  kuchli tomonlar, siyosiy jihatlar, ijtimoiy jihatlar 

C.  zaif tomonlar, ojiz tomonlar, to‘siqlar 

D.  neytral tomonlar, kuchli tomonlar, zaif tomonlar 

 

 

69. Strategik moliyaviy qarorlar qabul qilishda moliyaviy siyosat tiplari 



A.  konservativ, agressiv, mo‘’tadil 

B.  soliq siyosati, eksport siyosati 

C.  birjalar bilan ishlash 

D.  kredit, investitsiya siyosatlari 

 

 

70. Kutilayotgan samara turiga ko‘ra strategik maqsadlar tasniflanishi 



A.  moliyaviy strategiyaning operativ maqsadlari 

B.  moliyaviy strategiyaning iqtisodiy va noiqtisodiy maqsadlari 

C.  moliyaviy strategiyaning joriy maqsadlari 

D.  innovatsion va investitsion maqsadlar 

 

 

71. Korxona  aktivlarini  boshqarishga  qanday  asosiy  me’zonlar  bevosita  ta’sir  etishi 



mumkin 

A.  Tarmoqlar rivojlanishining holati 

B.  Ishlab  chiqarishning  samarali  tashkil  etilgani  va  mehnat  unumdorligining 

yuqoriligi 

C.  Korxona  resurslarini  moliyaviy  barqaror  manbalar  hisobidan  shakllanishini 

boshqarish  va  korxona  resurslariga  bo’lgan  ehtiyojning  uzluksiz  ta’minlani-shini 

boshqarish 

D.  Horijiy davlatlardagi iqtisodiy va siyosiy holat 

 

 

72. Korxonalar  aktivlarini  samarali  boshqarishning  makroiqtisodiy  darajadagi 



yo’nalishlarini ko’rsating 

A.  Korxona mahsulotlarining raqobatbardoshligini oshirish lozim 

B.  Korxona aktivlarini boshqarish bo’yicha strategik memorandumini ishlab chiqish 

zarur 



382 

 

C.  Huquqiy–me’yoriy hujjatlarning amaliyotga hamoxangligi ta’minlash lozim 



D.  Mamlakatda  bozor  mexanizmlarining  to’liq  ishlashini  ta’minlashga  erishish 

lozim.Mamlakatning moliya va kreditlararo bozorlari samarali faoliyatini tashkil etish 

zarur 

 

 



73. Korxonalar  aktivlarini  samarali  boshqarishning  mikroiqtisodiy  darajadagi 

metodologik yo’nalishlarini ko’rsating 

A.  Korxona aktivlarini boshqarish bo’yicha strategik memorandumini ishlab chiqish 

zarur, korxona mahsulotlarining raqobatbardoshligini oshirish lozim 

B.  Mamlakatda  bozor  mexanizmlarining  to’liq  ishlashini  ta’minlashga  erishish 

lozim. 


C.  Mamlakatning  moliya  va  kreditlararo  bozorlari  samarali  faoliyatini  tashkil  etish 

zaru 


D.  Markaziy  bank  pul–kredit  siyosati  instrumentlari  samarador-ligini  ta’minlash 

lozim 


 

 

74. Korxona nomoddiy aktivlari tarkibiga qanday moddalar kiradi 



A.  Asosiy vositalar, pul mablag’lari 

B.  Patentlar,  litsenziyalar  va  nou-xau  va  gudvil,  franshizlar,  mualliflik  huquqlari, 

dasturiy ta’minot 

C.  Dasturiy ta’minot, aylanma aktivlari, bino inshootlari 

D.  pul mablag’lari, gudvil, franshizalar, mualliflik huquqlari 

 

 



75. Mahsulot narxiga bevosita ta’sir etuvchi soliqlarni ko’rsating 

A.  Yagona soliq to’lovi, mol-mulk solig’i 

B.  Obodonlashtirish  va  ijtimoiy  infrastrukturani  rivojlantirish  solig’i,  mol-mulk 

solig’i 


C.  QQS, Aksiz, 

D.  Foyda solig’i, mol-mulk solig’i 

 

 

76. Joriy aktivlarning tarkibini ko’rsating 



A.  Debitorlik  qarzlari, pul mablag’lari, va asosiy vositalar 

B.  Asosiy vositalar, gudvill, tugallanmagan ishlab chiqarish, 

C.  Bino inshootlar, tayyor mahsulotlar 

D.  TMZ,  tugallanmagan  ishlab  chiqarish,  debitorlik  qarzlari,  pul  mablag’lari  va 

boshqa aktivlar 

 

 



77. Korxona aylanma mablag’lari deganda nimani tushunasiz 

A.  korxona  tomonidan  har  bir  ishlab  chiqarish  tsiklida  joriy  operatsiyalarga 

investitsiya qilinadigan mablag’lar 

B.  korxona  tomonidan  uzoq  yillar  davomida  foydalaniladigan  va  ishlab  chiqarish 

jarayonida ishtirok etmaydigan iqtisodiy resurslar 

C.  korxonaning innovatsion faoliyatini amalga oshirishda foydalaniladigan iqtisodiy 

resurslar 



383 

 

D.  Dasturiy ta’minot, aylanma aktivlari, bino inshootlari 



 

 

78. Moliyaviy  shakllanish  manbalariga  ko’ra  aylanma  mablag’lar  qanday  turlarga 



bo’linadi 

A.  Tashqi, ichki va me’yori belgilangan aylanma mablag’lar 

B.  Yalpi, sof va o’z aylanma mablag’lari 

C.  Me’yori belgilanmagan va ichki aylanma mablag’lar 

D.  Faqat yalpi aylanma mablag’lar 

 

 



79. Korxonaning o’z aylanma mablag’lari bilan ta’minlanganlik koeffitsienti qanday 

aniqlanadi 

A.  uzoq muddatli aktivlar - o’z mablag’lari manbalari / balans jami 

B.  jami aktivlar + uzoq muddatli aktivlar/ balans jami 

C.  o’z mablag’lari manbalari - uzoq muddatli aktivlar/ balans jami 

D.  uzoq muddatli aktivlar o’z mablag’lari manbalari / balans passiv qismi 

 

 

80. Aylanma mablag’larni rentabelligini ifodalovchi Dyupon modelini aniqlang 



A.  Roa =Rrp - Ooa100 

B.  Roa =Rrp/ Ooa 

C.  Roa =Rrp + Ooa/100 

D.  Roa = Rrp × Ooa 

 

 

81. Korxona aylanma aktivlari tarkibiga qanday moddalar kiradig’ 



A.  tayyor mahsulot, tmz, debitorlik qarzlari, pul mablag’lari 

B.  asosiy vositalar, tmz, debitorlik qarzlari va boshqa aktivlar 

C.  tayyor mahsulot, tmz, debitorlik qarzlari, bino inshootlar 

D.  mualliflik huquqlari, tayyor mahsulot, tmz, debitorlik qarzlari 

 

 

82. Aylanma mablag’lar korxonaning umumiy xo’jalik mablag’larida qancha ulushga 



ega bo’lishi maqsadga muvofiq 

A.  60-90foizgacha 

B.  40-50 foizgacha 

C.  30-40 foizgacha 

D.  20-30 foizgacha 

 

 



83. Korxonalarda ishlab chiqarish tsiklining davomiyligi qanday aniqlanadi 

A.  ITs = MTs + AD (dq) – AD (kq) 

B.  ITs = AD (xz)  + AD (dq) –AD (kq) 

C.  ITs = AD (xz) + AD (tich)+ AD (tm) 

D.  ITs = AD (xz) + AD (tich)+ AD (dq) 

 

 



84. Moliyaviy menejmentning maksadi bu 

A.  Rentabellikini oshirishto’lov qobiliyatini yaxshilash 

B.  Yalpi foydani oshirishIshlab chiqarish quvatlari samaradorligini ta’minlash 



384 

 

C.  Soliq  tulaguncha  foydani  maksimallashtirishtovar,  xizmat  va  ishlar  ishlab 



chiqarishni optimallashtirish 

D.   foydani  maksimallashtirishmoliyaviy  barqarorlikni  qullab-quvatlashtovar  va 

xizmatlar ayriboshlash hajmini maksimallashtirish 

 

 



85. Qaysi biri nomoddiy aktivlarga kirmaydi 

A.  Asosiy vositalar 

B.  Avtorlik xuquqi 

C.  patent 

D.  litsentsiyalar 

 

 



86. Divident siyosati samaradorligi 

A.  Divident miqdorining oshishi bilan belgilanadi 

B.  Foydaning divident va kapitalga taqsimlanishi optimalligida ko’rinadi 

C.  Foydada divident ulushi kamayishi bilan 

D.  Aktsiyadorlarning daromadari oshishida ko’rinadi 

 

 



87. Rendit, ya’ni qimmatli qog’oz daromadliligining nisbiy ko’rsatkichi: 

A.  qimmatli  qog’ozni  sotib  oluchi  uchun  ma’qul  daromadini  divideknd  miqdoriga 

bo’lgan nisbatiga teng (h:d) 

B.  dividend miqdorining qimmatli qog’ozni sotib oluvchi uchun ma’qul daromadga 

bo’lgan nisbatiga teng (d:h) 

C.  dividend miqdorining bitta aksiyaning narxiga bo’lgan nisbatiga teng (d:p) 

D.  qimmatli  qog’ozni  sotib  oluvchi  uchun  ma’qul  daromadni  dividend  miqdoriga 

nisbati (d:h) 

 

 

88. Transfert deganda: 



A.  oddiy veksel tushuniladi 

B.  o’tkazma veksel tushuniladi 

C.  biror-bir  turdagi  qimmatli  qog’ozni  tavsiflovchi  ko’rsatkichlar  majmuasi 

tushuniladi 

D.  nomi  yozilgan  qimmatli  qog’ozlarga  egalik  xuquqini  boshqa  birovga  berish 

tushuniladi; 

 

 

89. Moliyaviy menejmentda aktivlarni baholash qanday shakllarda amalga oshirilishi 



mumkin? 

A.  Aktivlarni  har  birini  alohida  baholash  va  mulkiy  majmua  sifatida  aktivlarni 

baholash. 

B.  Xaqiqatda  aks  etadigan  qiymatiga  qarab  baholash  va  boshlang’ich  qiymatga 

qarab baholash 

C.  Ishlab  chiqarish  aktivlariga  qarab  baholash  va  aktivlarni  har  birini  alohida 

baholash 

D.  Rejalashtirilayotgan  sof  pul  oqimlaridan  kelib  chiqib  baholash  va  xaqiqatda  aks 

etadigan qiymatiga qarab baholash 



385 

 

 



 

90. Korxonalarda  aylanma  aktivlarning  umumiy  summasini  to’liq  aylanish  davrini 

xarakterlovchi operatsion tsikl qaysi formula yordamida hisoblanadi? 

A.  OTs = ITs – AD (dq) – AD (xz) 

B.  OTs = ITs + AD (dq) 

C.  OTs = ITs + AD (dq) – AD (kq) 

D.  OTs = ITs + AD (dq) + AD (xz) 

 

 



91. Korxonalarda pul oqimlarini boshqarishning bug’alteriya bilan bog’liqligi 

A.  Pul oqimlarini boshqarishda pul oqimlarini tahlil qilishda 

B.  Pul oqimlarini boshqarish moliyaviy menejmentning bir qismi bo’lganligida 

C.  Pul oqimlarini boshqarishda pul oqimlari hisobini yuritishda 

D.  Soliq to’lovlarini amalga oshirishda 

 

 



92. Pul oqimlarini samarali boshqarish noto’g’ri ko’rsatilgan javobni aniqlang 

A.  Pul oqimlari kirimi va chitimini tartibga solish 

B.  Pul oqimlari aylanuvchanligini maksimallashtirish 

C.  Pul oqimlari samaradorligini ta’minlash 

D.  Pul oqimlaridan samarasiz foydalanish va ularni aylanish davrini uzaytirish 

 

 



93. Pul mablag’larini maromiyligini ta’minlash deganda nimani tushunasiz 

A.  Korxonalarda pul mablag’larinini me’yorlashtirish 

B.  Pul mablag’lari aylanuvchanlik tezligini oshirish 

C.  Koxonalarda pul mab’lag’larini ortig’i bilan ta’minlash 

D.  Korxonalarda pul mablag’lari manbalarini ta’minlash 

 

 



94. Korxonalarda pul mablag’lari etishmasligiga ta’sir etuvchi omillar 

A.  Kreditorlik qarzlarining oshib ketishi 

B.  Debitorlik qarzlarining oshib ketishi va mahsulot realizatsiyasi to’xtab qolishi 

C.  Soliqlarni o’z vaqtida to’lanmasligi 

D.  Pul mablag’lari aylanuvchanligi maksimallashishi 

 

 



95. Korxonalarda  pul  oqimlari  harakati  ketma-ketligi  to’g’ri  ko’rsatilgan  javobni 

ko’rsating 

A.  mahsulot→ debitorlik qarzlari→ pul→ yarim tayyor 

B.  Pul→ debitorlik qarzlari→ kreditorlik qarzlqri→ mahsulot→ pul 

C.  Pul→Xom-ashyo→  yarim  tayyor  mahsulot→  tayyor  mahsulot→  debitorlik 

qarzlari→ pul 

D.  Pul→ mahsulot→ yarim tayyor mahsulot→ debitorlik qarzlari→ pul 

 

 



96. Pul oqimlarini boshqarishda diversifikatsiya? 

A.  Risklarni  pasaytirish  maqsadida  pul  mablag’larini  investitsion  ob’ektlarga 

yo’naltirish 

B.  Risklarni pasaytirish maqsadida pul mablag’larini bank omonatlariga yo’naltirish 




386 

 

C.  Risklarni  pasaytirish  maqsadida  pul  mablag’larini  faqat  ishlab  chiqarishga 



yo’naltirish 

D.  Risklarni  pasaytirish  maqsadida  pul  mablag’larini  bir  necha  ob’ektlarga 

yo’naltirish 

 

 



97. Pul oqimlari harakati qaysi moliyaviy hisobotda aks etadi 

A.  Pul oqimlari harakati to’g’risidagi hisobot va bug’alteriya balansi 

B.  Moliyaviy natijalar to’g’risidagi hisobot 

C.  Majburiyatlat to’g’risidagi hisobot 

D.  Asosiy vositalar harakati to’g’risidagi hisobot 

 

 



98. Bug’alteriya hisobining kassa usuli qaysi hisobotda foydalaniladig’ 

A.  Moliyaviy natijalar to’g’risidagi hisobot 

B.  Pul oqimlari harakati to’g’risidagi hisobot 

C.  Bug’alteriya balansi 

D.  Asosiy vositalar harakati to’g’risidagi hisobot 

 

 



99. Kapitalni boshqarish maqsadiga aloqasi yo’q 

A.  Daromadlilikni ta’minlash 

B.  rejalashtirish 

C.  Kapital miqdorini kamaytirish 

D.  Optimal hajmini ta’minlash 

 

 



100. Xedjirlash bu- 

A.  F’yuchers operatsiyalar 

B.  Tadbirkorlik risklarni kamaytirish usuli 

C.  Moliyaviy operatsiyalar shartnomasi 

D.  Valyuta risklarni sug’urtalash metodlar yig’indisi 

 

 



101. Valyuta f’yucherslari 

A.  Kelajak uchun valyuta oldi sotdi shartnomasi 

B.  Valyuta operatsiyalari amalga oshirish 

C.  Valyuta kursini o’zgartirish 

D.  Valyuta sotish shartnomalari 

 

 



102. Aktsioner daromadi tarkibiga nima kiradi 

A.  Maxsulot sotishdan daromad 

B.  Aktsiyalarni sotib olish vasotish o’rtasidagi farq va divident 

C.  Asosiy vositalarni sotishdan daromad 

D.  Nomoddiy aktivlarni sotishdan daromad 

 

 



103. Jalb qilingan kapital tarkibi 

A.  Boshqa kompaliyalar faoliyatida ulushli qatnashish 

B.  Divident va qimmatli qog’ozlar emissiyasi 



387 

 

C.  Kredit, qimmatli qog’ozlarni chiqarish 



D.  Foizli daromadlar 

 

 



104. Kapitalning optimal strukturasi 

A.  Kreditdan maksimal foydalanish 

B.  Kapital tarkibida jalb qilingan qismining ko’pligi 

C.  Kapital tarkibida xususiy qismining ko’pligi 

D.  Kapital  tarkibida  xususiy  va  jalb  qilingan  kapital  nisbati  maksimal  daromadni 

ta’minlashi 

 

 

105. Korxona kredit siyosati nimani anglatadi 



A.  Xaridorlarga nisbatan istemol va tijorat (tovar) kreditlarini berish 

B.  Kreditorlik qarzlarni boshqarish siyosati 

C.  Debitor qarzdorlik kamaytirish 

D.  Bank kreditini boshqarish siyosati 

 

 

106. Biznes reja 



A.  Qisqa muddatli rejalashtirish 

B.  Biznesning yangi turlarini yaratish, faoliyatning yangi sohalarini egallash rejasi 

C.  Uzoq muddatli rejalashtirish 

D.  Biznes strukturasini aniqlash 

 

 

107. Moliyaviy strategiyani amalga oshirish bosqichlari ketma-ketligini belgilang. 1. 



Moliyaviy  strategiyani  shakllantirishning  umumiy  davrini  aniqlash.  2.  Asosiy 

strategik moliyaviy qarorlarni qabul qilish 3. Korxona moliyaviy faoliyatining kuchli 

va  zaif  tomonlarini  baholash4.  Korxonaning  strategik  moliyaviy  holatini  kompleks 

baholash  5.  Moliyaviy  faoliyatning  strategik  maqsadlarini  shakllantirish  6.  Tashqi 

moliyaviy  muhit  bilan  bog‘liq  omillarni  o‘rganish  7.  Ishlab  chiqilgan  moliyaviy 

strategiyani baholash, moliyaviy strategiyani amalga oshirishni ta’minlash va nazorat 

qilish 

A.  1234567 

B.  7653421 

C.  1634527 

D.  6571234 

 

 



108 . Xo’jalik yurituvchi sub’ekt faoliyatining moliyaviy natijalari foydaning qanday 

ko’rsatkichlari bilan tavsiflanadi 

A.  Faqat yalpi foyda va asosiy faoliyatdan ko’rilgan foyda, 

B.  Ishlab  chiqarish  faoliyatidan  foyda,  qimmatli  qogózlar  operatsiyalaridan  olingan 

fotda va shu kabilar 

C.  Faqat soliq to’langungacha olingan foyda va sof foyda 

D.  Yalpi  foyda,  asosiy  faoliyatdan  ko’rilgan  foyda,  umumxo’jalik  faoliyatidan 

olingan foyda, soliq to’langungacha olingan foyda va sof foyda 

 

 



388 

 

109. Ishlab chiqarish tannarxiga kiritilmaydigan xarajatlarni aniqlang 



A.  sotish  xarajatlari,boshqarish  xarajatlari  (ma’muriy  sarf-xarajatlar),boshqa 

operatsion xarajatlar va zararlar 

B.  ishlab chiqarish xususiyatlariga ega bo’lgan ustama xarajatlar 

C.  bevosita va bilvosita mehnat xarajatlari 

D.  bevosita va bilvosita moddiy xarajatlar 

 

 



110. Moliyaviy faoliyatdan olinadigan daromadlarga nimalar kirmaydi 

A.  Olingan royaltilar va sarmoya transferti 

B.  ishlab chiqarish xususiyatlariga ega bo’lgan ustama xarajatlar 

C.  Mol-mulkni uzoq muddatli ijaraga berishdan olingan daromadlar 

D.  Valyuta  schyotlari,  shuningdek  chet  el  valyutalaridagi  operatsiyalar  bo’yicha 

ijobiy kurs tafovutlari 

 

 

111. Moddiy harajatlar tarkibi noto’g’ri ko’rsatilgan qatorni aniqlang 



A.  inventar,  xo’jalik  anjomlari,  amortizatsiya  qilinadigan  mol-mulk  bo’lmagan 

boshqa mol-mulk. 

B.  xom ashyo, materiallar, butlovchi buyumlar va yarim tayyor mahsulotlar. 

C.  Valyuta  schyotlari,  shuningdek  chet  el  valyutalaridagi  operatsiyalar  bo’yicha 

ijobiy kurs tafovutlari 

D.  soliq  to’lovchining  texnologik,  transport,  boshqa  ishlab  chiqarish  va  xo’jalik 

ehtiyojlari uchun sarflanadigan barcha turdagi yoqilg’i, energiya, xarajatlari; 

 

 



112. Mahsulot tannarxiga kiritiladigan xarajatlarni aniqlang. 

A.  boshqaruv harajatlari, investitsion harajatlar, innovatsion harajatlar va shu kabilar 

B.  Reklama harajatlari, hodimlarni moddiy rag’batlantirish harajatlari va boshqaruv 

harajatlari 

C.  faqat  bevosita  va  bilvosita  xarajatlar,  shu  jumladan,  ishlab  chiqarish 

xususiyatlariga ega bo’lgan ustama xarajatlar 

D.  bevosita va bilvosita moddiy xarajatlar va bevosita va bilvosita mehnat xarajatlari 

 

 



113. Korxonalarda moliyaviy faoliyat bo’yicha xarajatlarga nimalar kiradig’ 

A.  foizlar  bo’yicha  xarajatlar,  xorijiy  valyuta  bilan  operatsiya  bo’yicha  salbiy  kurs 

tafovutlari;qimmatli qog’ozlarga qo’yilgan mablag’larni qayta baholash 

B.  bevosita va bilvosita mehnat xarajatlari 

C.  sotish xarajatlari, boshqaruv xarajatlari 

D.  reklama  harajatlari,  hodimlarni  moddiy  rag’batlantirish  harajatlari  va  boshqaruv 

harajatlari 

 

 



114. Korxonalarda nimalarga amortizatsiya xisoblanmaydi 

A.  asosiy vositalar bino inshootlari, transport va chorva mollari, kutubxona fondi 

B.  er  uchastkalari  va  tabiatdan  foydalanishga  doir  boshqa  ob’ektlar  va  mahsuldor 

chorva mollari, kutubxona fondi va  muzey qimmatliklari 

C.  debitorlik qarzlari, transport vositalari, tez eskiruvchi aktivlar 



389 

 

D.  er uchastkalari va tabiatdan foydalanishga doir boshqa ob’ektlar, asosiy vositalar 



bino inshootlari 

 

 



115 . Xarajatlarni bilvosita kamaytirish 

A.  Transport xarajatlarini kamaytirish 

B.  Moddiy xarajatlarni kamaytirish 

C.  Narxlarni oshirish orqali 

D.  Sotish xarajatlarini kamaytish 

 

 



116. Korxona pul mablag’larini boshqarish qanday jarayonlarni o’z ichiga oladi? 

A.  rejalashtrish,  prognozlashtirish  va  pul  mablag’laridan  maqsadli  foydalanish 

bo’yicha dasturlar ishlab chiqish 

B.  Nazorat, moliyalashtirish va qo’shimcha pul mablag’larni jalb qilish 

C.  prognozlashtirish  va  pul  mablag’laridan  maqsadli  foydalanish  bo’yicha  dasturlar 

ishlab chiqish 

D.  Rejalashtirish,  maqsadli  yo’naltirish  va  pul  mablag’laridan  samarali  foydanish 

ustidan nazorat olib borish 

 

 

117. Diskontlashtirish-bu ... 



A.  Kelgusidagi pul mablag’larining joriy qiymatini aniqlash 

B.  mavjud pul mablag’laring kelgusidagi qiymatini aniqlash 

C.  inflyatsiyani aniqlash 

D.  Korxona jami lul mablag’larining yig’indisi 

 

 

118.  Bir  xil  foiz  stavkalardan  foydalangan  holda  pul  mablag’larining  bir  xil  oraliq 



davrdagi tushumi –bu: 

A.  alonj 

B.  annuitet 

C.  byurgshaft 

D.  anderrayting 

 

 



119.  Korxona  aylanma  mablag’laridan  foydalanish  samaradaorligi  qaysi  ko’rsatkich 

orqali baholanadi: 

A.  Korxona hisob varag’idagi pul mablag’laring qoldig’i 

B.  Sotishdan tushgan tushum 

C.  Aylanma mablag’larning aylanuvchanligi 

D.  Likvidlilik 

 

 

120.  Korxonalarning  pul  mablag’larini  to’liq  aylanish  davrini  xarakterlovchi 



moliyaviy tsikl qanday hisoblanadi: 

A.  MTs = ITs –AD (dq) + AD (kq) 

B.  MTs = ITs –AD (dq) – AD (kq) 

C.  MTs = ITs +AD (dq) + AD (kq) 

D.  MTs = ITs + AD (dq) – AD (kq) 



390 

 

 



 

121. Likvid pul oqimi qanday aniqlanadi? 

A.  LP = (UMKdo +  QMKdo – PMdo) - (UMKdb + QMKdb – PMdb) 

B.  LP = (UMKdo +  QMKdo – PMdo) + (UMKdb + QMKdb – PMdb) 

C.  LP = (UMKdo +  QMKdo + PMdo) - (UMKdb + QMKdb + PMdb) 

D.  LP = (UMKdo +  QMKdo – PMdo) - (UMKdb + QMKdb + PMdb) 

 

 

122. Korxonaning asosiy faoliyat yo’nalishlari to’g’ri keltirilgan qatorni ko’rsating. 



A.  ishlab chiqarish faoliyati, investitsion faoliyat; kredit munosabatlari 

B.  ishlab chiqarish faoliyati, investitsion faoliyat, moliyaviy faoliyat. 

C.  ishlab chiqarish faoliyati, soliqlar, sug’urta munosabatlari 

D.  Kredit munosabatlari, soliqlar, sug’urta munosabatlari 

 

 

123. Sug‘urtaning funktsiyalari bu: 



A.  tavakkalchilik, zararni oldini olish, jamg‘arma hosil etish, iste’mol. 

B.  nazorat, tahsimlash, tavakkalchilik, zararni oldini olish. 

C.  risk va zararning oldini olish, jamg‘arma hosil etish, nazorat qilish. 

D.  nazorat, tahsimlash, tavakkalchilik, rejalashtirish. 

 

 

124.  Moliyaviy  faoliyat  strategik  maqsadlarini  shakllantirish  bosqichlarini  ketma-



ketlikda  belgilang.1.Korxonaning  moliyaviy  asoslarini  shakllantirish,2.  Strategik 

moliyaviy  rivojlanishning  kutilayotgan  natijalariga  erishishda  ob’ektiv  to‘siqlarni 

hisobga olish,3. Barcha strategik maqsadlar o‘rtasida bog‘liqlik va korxona moliyaviy 

strategiyasi  “maqsadlar  daraxti”ni  shakllantirish4.Bosh  maqsadga  erishishni 

ta’minlovchi moliyaviy faoliyat asosiy, yordamchi va qo‘llab-quvvatlovchi strategik 

maqsadlari  tizimini  shakllantirish  5.  Korxona  moliyaviy  faoliyat  strategik  maqsadli 

me’yorlarni  ishlab  chiqish,6.  Moliyaviy  faoliyat  bosh  strategik  maqsadlari 

ifodalanishi. 

A.  321456 

B.  123456 

C.  654321 

D.  126453 

 

 

125. Debitorlik qarzlari mohiyatini belgilang 



A.  Xaridorlardan olingan bo’naklar 

B.  Yuklab ortilgan mahsulotning puli kechikishi 

C.  Korhona egalariga ularning ulishidan kelib chiqqan holda to’lanadigan to’lovlar 

D.  Mol etkazib beruvchilardan qarz 

 

 

126. Kreditorlik qarzlari mohiyati belgilang 



A.  Ishchi va xodimlarga berilgan avans 

B.  Xaridorlardan olingan bo’naklar va mol etkazib beruvchilardan qarz 

C.  Yuklab ortilgan mahsulotning puli kechikishi 

D.  Korhona egalariga ularning ulishidan kelib chiqqan holda to’lanadigan to’lovlar 




391 

 

 



 

127.  Debitorlik  qarzlarining  kreditorlik  qarzlaridan  ko’payishi  qanday  natija  yuzaga 

keladi? 

A.  Korhonalarning moliyaviy mustaqillik holati oshadi 

B.  Korxona uzoq muddatli aktivlari oshadi. 

C.  Korxona  oborotida  pul  mablag’lari  kamayadi  va  ishlab  chiqarish  vaqtinchalik 

uzilishi mumkin 

D.  Oborotda pul mablag’lari oshadi 

 

 

128. Debitorlik qarzlarini boshqarishdagi notog’ri  chora-tadbirlar? 



A.  Qarzlarni diversifikatsiya qilish 

B.  Debitorlik qarzlari bo’yicha aniq me’yor va chegara belgilash 

C.  Qarzlarni muddatlar bo’yicha tasniflash 

D.  Debitorlik qarzlarini aylanish davrini va mehnat unumdorligini kamaytirish 

 

 

129 .  reditorlik  qarzlarining  kreditorlik  qarzlarida  ko’payishi  qanday  natija  yuzaga 



keladi 

A.  Oborotda pul mablag’lari oshadi 

B.  Korxona oborotida pul mablag’lari kamayadi 

C.  Ishlab chiqarish vaqtinchalik uzilishi mumkin 

D.  Korxona uzoq muddatli aktivlari oshadi 

 

 



130.  Korhona  kreditorlik  majburiyatlarining  to’lash  muddatlari  bo’yicha  qanday 

tarkiblash mumkin 

A.  Faqat to’lash muddati kelgan majburiyatlar 

B.  To’lash muddati kelgan va to’lash muddati o’tib ketgan majburiyatlar 

C.  Faqat to’lash muddati o’tib ketgan majburiyatlar 

D.  To’lanishi kerak bo’lmagan majburiyatlar 

 

 

131. Moliyaviy aktivlar portfeli mohiyati to’g’ri ko’rsalilgan qatorni belgilang 



A.  Korxonalarda aksiyalarning yig’indisi 

B.  Qimmatli qog’ozlar bozori faoliyati 

C.  Korxonda turli muddatga mo’ljallangan turli qimmatli qog’ozlar yiqindisi 

D.  Pul mablag’lari jami 

 

 

132. Kreditorlik qarzlarini boshqarishdagi notog’ri chora-tadbirlar 



A.  Korxonanig to’lovga layoqatliligini nazorat qilish 

B.  Olingan kreditorlik qarzlarining samaradorligini ta’minlash 

C.  Qarzlarining moliviy holatga ta’sirini nazorat qilish. 

D.  Moliyaviy  resurslardan  samarasiz  foydalanish,  majburiyatlarni  doimiy  ravishda 

oshirib borish 

 

 



133.  Moddiy-texnik  resurslarga  bo’lgan    ehtiyoj  qaysi    manbalar  hisobiga 

qondiriladi? 




392 

 

A.  Tashqi ta’minot, ichki ta’minot 



B.  Ustav kapitali, ichki ta’minot 

C.  Tashqi ta’minot, kreditorlik qarzlari 

D.  Kreditorlik qarzlari 

 

 



134 . orxonalarda soliq strategiyasini ishlab chiqishda e’tibor qaratiladigan jihatlar 

A.  hududlardagi aholining soliq to‘lash darajasini o‘rganish 

B.  buxgalteriya va soliq hisobining o‘zaro muvofiqligi, imtiyozli soliq rejimlari 

C.  soliq to‘lovlarining o‘tgan yillardagi stavkalarini o‘rganish 

D.  soliq imtiyozlari va ularning shartnomalar tuzish jarayoniga ta’sirini baholash 

 

 



135 . Korporativ  moliyaviy  xavfsizlik  strategiyasini ishlab  chiqish  jarayonida  e’tibor 

qaratiladigan jihatlar noto‘g‘ri ko‘rsatilgan javobni belgilang. 

A.  Korxonalarda  moliyaviy  xavfsizlikni  ta’minlashning  ichki  va  tashqi  omillari 

belgilab beriladi 

B.  Korporativ  moliyaviy  xavfsizlikka  ta’sir  etuvchi  omillar  va  ularni  bartaraf  etish 

bo‘yicha ko‘rilishi lozim bo‘lgan chora-tadbirlar belgilanadi 

C.  Moliyaviy boshqaruv xodimlari malakasi oshirib boriladi yoki qayta tayyorlanadi. 

D.  Shaxs  iqtisodiy  xavfsizligini  ta’minlashning  korporativ  moliyaviy  xavfsizlikni 

ta’minlash bilan bevosita bog‘liqligi 

 

 



136. PEST qisqartma so‘zini tavsifi to‘g‘ri keltirilgan javobni belgilang. 

A.  Innovatsion, investitsion, demokratik texnologik muhit 

B.  Global ijtimoiy, hududlararo mehnat taqsimoti 

C.  Ijtimoiy va madaniy muhit 

D.  Siyosiy-huquqiy, iqtisodiy, ijtimoiy-madaniy, texnologik muhit 

 

 



137. Strategik moliyaviy tahlil metodlari berilmagan javobni belgilang. 

A.  Zanjirli bog‘lanish, induktsiya va deduktsiya 

B.  PEST-tahlil, portfel tahlil 

C.  SNW-tahlil, SWOT-tahlil 

D.  SWOT-tahlil, stsenariyli tahlil 

 

 



138. Korxonalarning mutloq moliyaviy barqarorlik holatida ... 

A.  bunday vaziyatda korxonalarning to’lov qobiliyati buziladi, kreditor qarzdorlikni 

qisqartirish,  zahiralarni  aylanuvchanligini  tezlashtirish  hisobidan  tenglikni  tiklash 

imkoniyati saqlanib qolinadi 

B.  korxonalarning  barcha  zahiralari  ularning  o’z  aylanma  mablag’lari  hisobidan 

qoplanadi, bunday vaziyatda korxonalarda tashqi kreditorlarga extiyoj sezilmaydi 

C.  korxona zahiralarni qoplashda o’z aylanma mablag’lari bilan birga uzoq muddatli 

jalb qilingan mablag’lardan foydalangan holda qoplaydi 

D.  bu vaziyatda korxona bankrotlik holatida bo’ladi, uning pul mablag’lari, qimmatli 

qog’ozlari  va  debitor  qarzdorligi  uning  kreditor  qarzdorlik  va  kechiktirilgan 

ssudalarini ham qoplashga etmaydi. 



393 

 

 



 

139. Moliyaviy mustaqillik koeffitsiyentini ko’rsating. 

A.  Aktivlarning passivlarga nisbati 

B.  Qarz mablaglarining o’z aylanma mablaglariga nisbati 

C.  Korxona xususiy kapitalining balans jamiga nisbati 

D.  Foydaning aktivlarga nisbati 

 

 

140. Asosiy vositalar rentabelligi ? 



A.  Sof foydaning uzoq muddatli aktivlarga nisbati hamda yuzga ko’paytmasi 

B.  Sof foydaning uzoq muddatli aktivlarga nisbati 

C.  Foydaning aktivlarga nisbati 

D.  Soliqqa  tortilgunga  qadar  foydaning  asosiy  vositalar  o’rtacha  yillik  qiymatiga 

nisbati 

 

 



141. Tez likvidli aktivlarni ko’rsating 

A.  Pul mablag’lari va qisqa muddatli moliyaviy qo’yilmalar 

B.  Kreditorlik qarzlari va sotilgan oblatsiyalar 

C.  Debitorlik qarzlari 

D.  Tovar moddiy zaxiralari 

 

 



142 .  O’zbekiston  Respublikasining  “Investitsiya  foaliyati  to’g’risidagi”  qonuniga 

asosan investitsiya - bu 

A.  banklarniing, xalqaro  moliyaviy institutlarniing v chet ellik investorlarning uzoq 

muddatlik kreditlari 

B.  iqtisodiy  va  boshqa  faoliyat  ob’ektlariga  kiritiladigan  moddiy  va  nomoddiy 

ne’matlar hamda ularga doir huquqlar 

C.  korxonada  uzluksiz  ishlab  chiqarish  jarayonini  ta’minlash  bilan  bog’liq   

xarajatlar 

D.  chet el investorlari va ichki investorlarning foyda olish maqsadida uzoq muddatli 

sarmoyalari 

 

 

143. Investitsiya loyihalarini amalga oshirishda investorlarning asosiy maqsadi bu- 



A.  kredit olish 

B.  zamonaviy uskunalarni harid qilish 

C.  muayyan foyda olish 

D.  ushbu loyixaga chet el investitsiyalarini jalb qilish 

 

 

144. “Investitsiyalar va “kapital qo’yilmalar” tushunchalari o’zaro bog’liqligi 



A.  “investitsiyalar va “kapital qo’yilmalar” tushunchalari o’zaro xech qanday bog’liq 

emas 


B.  investitsiyalar –bu kapital qo’yilmalarning tarkibiy qismidir 

C.  “investitsiyalar va “kapital qo’yilmalar” tushunchalari bir xil ma’noga egadir 

D.  kapital qo’yilmalar – bu investitsiyalarning tarkibiy qismi 

 

 




394 

 

145 .  Investor  qisqa  va  uzoq  muddatli  maqsadlarni  quyidagilar  asosida 



shakllantiradi… 

A.  kutilayotgan foyda va risklarning mavjudligi 

B.  jahon bozorida sotuvchi hamkorlarning mavjudligi 

C.  atrof muxitning holati 

D.  davlat investitsiya dasturi 

 

 



146. «Investitsiya faoliyati» deganda nima tushuniladi 

A.  davlatning  investitsiya  resurslarni  jalb  qilish,  ularni  samarali  joylashtirish  va  

foydalanilishi bilan bog’liq bo’lgan harakatlari  majmuasi tushuniladi 

B.  investitsiya  faoliyati  sub’ektlarining  investitsiyalarni  amalga  oshirish  bilan 

bog’liq bo’lgan harakatlari majmuasi tushuniladi 

C.  investitsiya loyihalarining moliyaviy va texnik iqtisodiy jihatdan samaradorligini 

baholash bilan bog’liq bo’lgan harakatlari majmuasi tushuniladi 

D.  davlat  investitsiya  dasturining  ishlab  chiqilishi,  tasdiqlanishi  va  qabul  qilinishi 

bilan bog’liq bo’lgan harakatlari majmuasi tushuniladi 

 

 



147 .  Investitsiya  muhitining  qaysi  guruh  omillari  uzoq  vaqt  davomida  shakllanadi 

hamda o’zgarishlarga qiyinchilik bilan bo’ysunadi 

A.  investitsiya risklari 

B.  investitsiya jozibadorligi 

C.  investitsiya salohiyati 

D.  investitsiya sharoitlari 

 

 

148. Sindikatli kreditlash … 



A.  riskli moliyalashtirishning bir shakli 

B.  venchurli moliyalashtirishning bir ko’rinishi 

C.  tijorat kreditining bir shakli 

D.  loyihaviy moliyalashtirishning bir shakli 

 

 

149.  Investitsiya  faoliyatidan  olingan  daromadning  kutilayotgan  miqdoridan 



farqlanish ehtimolligi qanday risk hisoblanadig’ 

A.  investitsion risk 

B.  ekologik risk 

C.  ijtimoiy risk 

D.  siyosiy risk 

 

 



150. Moliyaviy investitsiyaning o’ziga xosligi bu 

A.  korxonaning asosiy faoliyati bilan bevosita bog’liqligi 

B.  risk darajasining yuqoriligi, foydaliligi va bozor omillariga bog’liqligi 

C.  Investitsiyalash ob’ektlarining qulayligi 

D.  investitsiya ob’ektlarini moliyalashtirishning qulayligi 

 

 



151. Diskontlashtirish nima degani 


395 

 

A.  muayyan vaqtdan so’ng nominal qiymatni aniqlash 



B.  nominal summani aniqlash 

C.  daromadlilik  stavkasiga  muvofiq  muayyan  muddatga  keltirilgan  nominal 

summani aniqlash 

D.  maksimum foydani aniqlash 

 

 

152.  Investitsion  strategiyada  faoliyatni  diversifikatsiyalash  qaysi  yo‘nalishlarda 



tashkil etiladi 

A.  avtosanoat va qishloq xo‘jaligi bo‘yicha 

B.  jahon bozori bo‘yicha 

C.  to‘g‘ridan-to‘g‘ri va davlat kafolati ostidagi investitsiyalar bo‘yicha 

D.  hududlar va tarmoqlar bo‘yicha 

 

 



153. Quyidagilarni qaysi biri korxonadagi real investitsiyalar tarkibiga kirmaydi? 

A.  qimmatli  qog‘ozlarga,  ishlab  chiqarishni  kengaytirishga,  venchur  kapitaliga 

yo‘naltirilgan investitsiyalar 

B.  sindikat tashkil etish bo‘yicha investitsiya va subsidiya 

C.  byudjet transfertlari va dotatsiya bo‘yicha investitsiyalar 

D.  soliqlarni to‘lashga yo‘naltirilgan investitsiyalar 

 

 

154. Quyidagilarni qaysi biri korxonadagi portfel investitsiyalarga kiradi? 



A.  korxonadagi noishlab chiqarish sohasini rivojlantirishga qo‘yilgan mablag‘lar 

B.  boshqa ishlab chiqarish tashkiloti aktivida qo‘yilagn mablag‘lar 

C.  yashash joylarini tashkil qilishga qo‘yilgan investitsiyalar 

D.  innovatsion loyihalarni rivojlantirish uchun qo‘yilgan investitsiyalar 

 

 

155.  Investitsiyalash  portfelini  shakllantirishda  qo‘llaniladigan  qaysi  prinsip  turli 



tarmoqlarga  mablag‘ni  yo‘naltirishni  anglatib,  uni  inglizlar  odatda  “hamma 

tuxumlarni bitta savatga solmaslik kerak” deb ataydilar? 

A.  me’yordagi likvidlilik printsipi 

B.  konservativ va adolatlilik printsiplari 

C.  diversifikatsiyalash printsipi 

D.  risklardan qochish va boshqa shaxslarga o‘tkazish printsipi 

 

 

156. Investitsion strategiya quyidagilarni belgilab beradi: 



A.  investitsion faoliyatning qonuniy asoslarini belgilab beradi. 

B.  korxona investitsion resurslarini jamg’arishning tavsifi 

C.  investitsion faoliyatning nazariy jihatlarini 

D.  korxona uzoq muddatli investitsion maqsadlarini amalga oshirish bosqichlarining 

ketma-ketligi, investitsion faoliyat shakllari va yo‘nalishlari 

 

 



157.  Korxonalarda  soliq  menejmentining  mazmuni  to’g’ri  ko’rsatilgan  javobni 

belgilang 




396 

 

A.  Korxonalarda  soliqlarni    samarali  rejalashtirish  va  ichki  soliq  nazoratini  tashkil 



qilish 

B.  Korxonalarda soliq imtiyozlarini belgilash 

C.  Korxonalar uchun qulay soliq stavkalarini belgilash 

D.  Korxonalarda barcha soliqlarni to’lash 

 

 

158. Soliq xatosinig mazmuni tog’ri ko’rsatilgan javobni ko’rsating 



A.  Soliq tolovlarini o’z vaqtida amalga oshirish 

B.  Soliq hisobotlarini noto’g’ri yuritish 

C.  Soliq imtiyozlaridan foydalanish 

D.  Ichki soliq nazoratini o’rnatish 

 

 

159. Soliqqa tortish tartiblarini ixtiyoriy tanlash huquqiga ega korxonalarni ko’rsating 



A.  Aksionerlik jamiyatlari bo’lgan yirik korxonalar 

B.  Tijorat banklari 

C.  Kichik korxonalar 

D.  Sug’urta kompaniyalari 

 

 

160.  Korxonada  joriy  yilda  hisoblangan  zarar  summasi  kelgusida  foyda  solig’i 



bazasiga qanday ta’sir etadi. 

A.  Joriy  yilning  zarari  kelgusi  davrlar  foyda  solig’i  bazasidan  bazaning  50%igacha 

miqdorda to’rt yilgacha chegirilib boriladi. 

B.  Joriy yilning zarari, kelgusi davr soliq bazasiga ta’sir etmaydi 

C.  Joriy  yilning  zarari  kelgusi  davrlar  foyda  solig’i  bazasidan  bazaning  40%igacha 

miqdorda besh yilgacha chegirilib boriladi. 

D.  Joriy  yilning  zarari  kelgusi  davrlar  foyda  solig’i  bazasidan  bazaning  50%igacha 

miqdorda besh yilgacha chegirilib boriladi. 

 

 

161. Soliq menejmentini korxonada kim amalga oshiradi 



A.  Moliyaviy menejer 

B.  Buxgalter 

C.  Marketing menejeri 

D.  Davlat soliq xizmati organlarining  inspektorlari 

 

 

162. Egri soliqlar korxona faoliyatiga qanday ta’sir etadi 



A.  Egri soliqlar korxona foydasini oshiradi 

B.  Egri soliqlar korxona mahsulot sotish hajmiga bilvosita salbiy ta’sir etadi 

C.  Egri soliqlar korxona faoliyatiga umuman ta’sir etmaydi 

D.  Egri soliqlar korxona mahsulot tannarxini oshiradi 

 

 

163. Ichki soliq nazoratining  mazmuni to’liq berilgan javobni ko’rsating 



A.  Ichki soliq nazorati korxonada uzluksiz ravishda soliq hisob kitoblari to’g’ri olib 

borilayotganligini tekshirish 

B.  Ichki soliq nazorati korxonada soliq hisob kitoblarini yuritish 



397 

 

C.  Ichki soliq nazorati korxonada uzluksiz ravishda soliq hisob kitoblari va to’lovlar 



to’g’ri olib borilayotganligini tekshirish 

D.  Ichki soliq nazorati korxonada soliq hisob kitoblari to’g’ri olib borilayotganligini 

tekshirish 

 

 



164.  Soliqlarni  rejalashtirishga  qarshi  davlat  tomonidan  amalga  oshiriladigan  chora-

tadbirlar noto‘g‘ri ko‘rsatilgan javobni ko‘rsating 

A.  ma’muriy ta’sir etish chora-tadbirlarini qo‘llash 

B.  qonunchilikdagi bo‘shliqlarni to‘ldirish 

C.  qonunchilikdagi qarama-qarshiliklarni bartaraf etish 

D.  soliq yukini oshirish 

 

 

165.  Korporativ  moliya  strategiyasi  tizimida  soliq  strategiyasini  tashkil  etish  orqali 



soliqlar  va  ularga  tenglashtirilgan  to‘lovlarni  qonun  doirasida  kamaytirish 

imkoniyatlari noto‘g‘ri ko‘rsatilgan javobni belgilang. 

A.  soliq  ob’ektlarini  yashirish,  ro‘yxatdan  o‘tmasdan  faoliyat  yuritish  orqali 

soliqlarni aylanib o‘tish 

B.  faoliyatni  soliq  yuki  past  davlatlarda  tashkil  etish  orqali  soliqlarni  butunlay 

kamaytirish (offshor zonalar orqali soliqlarni kamaytirish) 

C.  soliqqa  tortish  tizimlari  ko‘rinishlari  bo‘yicha  (masalan,  aksiyalar, obligatsiyalar 

va  bank  depozitlaridan  daromadlarni  soliqqa  tortishda  turli  xil  stavkalarning 

qo‘llanilishi) 

D.  soliqqa  tortish  ob’ekti  va  sub’ekti  bo‘yicha  (masalan,  davlat  lotereya  va 

obligatsiyalaridan  daromadlar,  omonatlar  bo‘yicha  foizlar,  investitsion  soliq 

kreditlari) 

 

 

166.  Korporativ  moliyaviy  xavfsizlikka  ta’sir  etuvchi  tashqi  omillar  noto‘g‘ri 



keltirilgan javobni ko‘rsating 

A.  qarzlarni  talab  qilish  bo‘yicha  kreditorlar  aktivligi;  hamkorlar  va  kontragentlar 

ishonchliligi 

B.  moliyaviy ma’muriyatdagi xodimlarning kriminal ishlar bilan shug‘ullanishi 

C.  moliya-bank  tizimi  bilan  samarali  hamkorlik  munosabatlari  (mumkin  darajada 

minimal baholar bo‘yicha kredit mablag‘lari jalb qilish mumkinligi va qobiliyati) 

D.  xo‘jalik faoliyatini tartibga soluvchi qonunchilikning o‘zgarishi 

 

 



167. Moliyaviy menejmentda soliq risklarini boshqarish maqsadida tashkil etiladigan 

jarayonni ko‘rsating 

A.  soliqlarni optimallashtirish 

B.  soliqlarni rejalashtirish 

C.  ichki soliq nazorati 

D.  soliqlardan qochish 

 

 

168. Soliqlarni rejalashtirishning soliq strategiyasini ishlab chiqishdagi ahamiyati 



A.  soliqlar majburiy to‘lovdir 


398 

 

B.  soliqlarni rejalashtirishning strategiyaga daxli yo‘q 



C.  soliqlarni rejalashtirish faqatgina davlat miqyosida tashkil etiladi 

D.  soliqlarni rejalashtirish vositasida soliq strategiyasi shakllantiriladi 

 

 

169.  Korporativ  moliyaviy  xavfsizlik  strategiyasining  soliq  strategiyasi  bilan  o‘zaro 



bog‘liqligi noto‘g‘ri ko‘rsatilgan javobni belgilang. 

A.  bu ikki tushuncha o‘zaro bog‘liq emas 

B.  soliq xatolarining oldini olishga xizmat qiladi 

C.  soliqlarni rejalashtirishni tashkil etishga soliq xavfsizligi e’tiborga olinadi 

D.  soliq risklarini kamaytirishga xizmat qiladi 

 

 



170 .  Tashqi  moliyaviy  muhit  shart-sharoitlarining  oldindan  bashorat  qilinmagan 

kutilmagan o‘zgarishlari nimalar bilan izohlanadi? 

A.  strategik  moliyaviy  rivojlanish  jarayonida  yangi  muammolar  yuzaga  kelishi 

kutilmaydi 

B.  muammo kutilmaganda yuzaga keladi va tezkorlik bilan qaror qabul qilishni talab 

qiladi 


C.  yangi muammolarning paydo bo‘lishi kutilganlik xarakteriga ega, ya’ni ularni hal 

qilish oldindan modellashtiriladi 

D.  har qanday o‘zgarishlarni oldindan bashoratlash mumkin 

 

 



171.  Tashqi  moliyaviy  muhit  shart-sharoitlarining  oldindan  bashorat  qilinmagan, 

diagnostikada belgilangan davrdan oldin yuzaga keladigan o‘zgarishlarni boshqarish 

metodlari 

A.  strategik moliyaviy tahlil metodlari 

B.  strategik moliyaviy rejalashtirish metodlari 

C.  strategik holat (pozitsiya)ni va zaif jihatlarni boshqarish metodlari. 

D.  masalalarni boshqarish metodi 

 

 



172.  Soliqlarni  rejalashtirishning  qo‘llanish  doirasini  chegaralash  imkonini  beruvchi 

metodlar ko‘rsatilgan javobni belgilang 

A.  bunday metodlar mavjud emas 

B.  antioffshor, protektsionizm 

C.  antitransfert, protektsionizm, qayta moliyalash stavkasini oshirish 

D.  antidemping, antioffshor, antitransfert 

 

 

173.  Soliqlarni  strategik  rejalashtirishda  e’tibor  qaratiladigan  jihatlar  noto‘g‘ri 



ko‘rsatilgan javobni belgilang. 

A.  soliqlar bo‘yicha to‘lov kalendarlarini tuzish 

B.  tashkiliy-huquqiy va mulkchilik shaklini tanlash 

C.  tashkilotning  maqsad  va  vazifalarini,  ishlab  chiqarish  va  muomala  sohalarini, 

faoliyat yo‘nalishlarini aniqlash 

D.  tashkilotning va uning tarkibiy bo‘linmalari joylashuvini belgilash 

 

 



399 

 

174. Soliq strategiyasini ishlab chiqish bosqichlari 



A.  o‘rta va uzoq muddatli istiqbolni belgilash 

B.  soliqlarni strategik, joriy va operativ rejalashtirish 

C.  soliqlarni prognozlash 

D.  soliq strategiyasi samaradorligini baholash 

 

 

175 . Soliqlarni joriy rejalashtirishda e’tibor qaratiladigan jihatlar 



A.  Soliq to‘lovlari rejasi, soliq kalendarini tuzish 

B.  Hududiy joylashuv va tarmoq xususiyatlari 

C.  Qonunchilik  tomonidan  taqdim  etilgan  soliq  imtiyozlarini  tahlil  qilish  va  ularni 

qo‘llash samaradorligini baholash hamda shatnomaviy munosabatlarni boshqarish 

D.  Turli xil soliq guruhlari bo‘yicha soliq bazalarini hisoblash, tahlil qilish va ularni 

boshqarish 

 

 

176. Moliyaviy risklarga qanday risklar kirmaydi 



A.  Valyuta, investitsiya risklari; 

B.  Inflyatsion va soliq risklari 

C.  Kredit, depozit risklari; 

D.  Sotish, ekologiya, siyosiy risklari 

 

 

177. Risklarning iqtisodiy mohiyati.... 



A.  vaziyat noaniq bo’lgan sharoitda, mol-mulk yoki foydadan mahrum bo’lish (to’liq 

yoki qisman) xavfini o’z bo’yniga olib amalga oshiriladigan tadbirkorlik faoliyatidir. 

B.  tadbirkorlik  faoliyati  bilan  shug’ullanishni    o’z    oldiga  maqsad  qilib  qo’ygan 

insonlarning hayoti va mehnati 

C.  foyda  olish  maqsadida  o’z  mol-mulkini  tavakkkalchilik  asosida  biznesga  tikish 

jarayoni 

D.  faoliyatning  ishlab  chiqarish  jarayoni  yoki  boshqa  turiga  sarflangan  real 

resurslarning pul qiymati tushuniladi. 

 

 

178 . Risklarni diversifikatsiyalash nimani anglatadi 



A.  risklarni  paydo  bo’lish  ehtimolini  kamaytirish  va  ular  oqibatlarini  qisqartirishni 

o’zida aks ettiradi. 

B.  bir-biri  bilan  bog’liq  bo’lgan  turli  xildagi  faoliyat  ko’rinishlari  o’rtasida  kapital 

quyilmalarni va tovar-moddiy resurslarni taqsimlashdan iborat. 

C.  tadbirkor  muvaffaqiyatli  xo’jalik  yuritishining  zaruriy  shartlaridan  biri 

hisoblanadi 

D.  Tadbirkorlarni  jamiyatda  yuz  berishi  mumkin  bo’lgan  muvaffaqiyatsizliklardan 

himoya qilish usuli 

 

 

179. Moliyaviy risklarni kamaytirishning limitlashtirish usuli 



A.  bu  sarmoyalarni  va  tovar-moddiy  resurslarni  har  xil  soha  yo’nalishlari  bo’yicha 

taqsimlash orqali korxona riskini kamaytirishdan iborat. 

B.  moliyaviy-xo’jalik faoliyatida resurslardan foydalanish darajasini o’rganish 



400 

 

C.  bu harajatlar me’yorini, sotuvchining, kreditning yuqori chegarasini belgilashdir 



D.  joriy  xo’jalik  faoliyatini  amalga  oshirish  jarayonida    huquq  va  imtiyozlaridan 

foydalanish 

 

 

180. Moliyaviy risklarni yuzaga kelish sabablarini ko’rsating 



A.  ekologik muhitning buzilishi 

B.  tabiiy ofatlar va halokatlarning sodir bo’lishi 

C.  korxona biznes rejasida keltirilgan ma’lumotlarning ishonchsizligi 

D.  mahsulotlarning raqobatbardoshligi pastligi va samarasiz marketing 

 

 

181. Risklarni baholash deganda nimani tushunasiz 



A.  uning darajasini miqdoriy yoki sifat o’lchamlari bilan aniqlashdan iboratdir 

B.  aktivlar  va  xususiy  kapitalning  qiymati,  sof  foyda  va  rentabellik  kabi 

ko’rsatkichlar bilan aniqlanishi tushuniladi 

C.  xususiy kapitalning qiymati, pul oqimlarining miqdori, to’lovga qobillik darajasi, 

sof foyda va rentabellik kabi ko’rsatkichlar bilan aniqlanishi tushuniladi 

D.  ularni taxminiy ehtimolini aniqlash  yo’llari bilan amalga oshirilishi mumkin 

 

 

182. Moliyaviy mustaqillik koeffitsienti qanday aniqlanadi 



A.  K = o’z mablag’lari + balans jami/100 

B.  K = o’z mablag’lari / balans jami 

C.  K = jalb qilingan mablag’lar / balans jami 

D.  K = jami aktivlar / balans passiv qismi 

 

 

183.  Soliq  risklarini boshqarish  maqsadida  tashkil etiladigan  jarayon  ko‘rsatilmagan 



javobni belgilang. 

A.  Soliq tahlilini tashkish etish 

B.  Ichki soliq nazoratini o‘tkazish 

C.  davlat byudjeti o‘rta muddatli istiqbolini belgilash 

D.  Soliq xatolarini aniqlash va bartaraf etish 

 

 



184.  Inqirozga  qarshi  moliyaviy  boshqaruv  jarayoni  bosqichlarini  ketma-ketlikda 

belgilang.1.  Moliyaviy  inqiroz  alomatlarini  oldindan  aniqlash  maqsadida  korxona 

moliyaviy  holatini  doimiy  nazorat  qilib  borish2.  Moliyaviy  inqirozning  oldini  olish 

bo‘yicha  korxonaning  real  moliyaviy  imkoniyatlarini  baholash3.  Tashxis  bo‘yicha 

moliyaviy  inqiroz  yuzaga  kelishi  o‘lchamlarini  belgilash4.  Korxonada  moliyaviy 

inqiroz  yuzaga  kelishi  va  uning  chuqurlashuviga  sabab  bo‘luvchi  omillarni  tadqiq 

qilish5.  Korxona  moliyaviy  holati  inqirozoldi  holatda  ekanligi  tashxisi  qo‘yilganda 

moliyaviy  inqiroz  oldini  olish  bo‘yicha  profilaktik  chora-tadbirlar  tizimini  ishlab 

chiqish6. Moliyaviy inqirozdan chiqish bo‘yicha kompleks dasturlar ishlab chiqish va 

amalga  oshirish,  moliyaviy  inqirozdan  chiqish  dasturi  ijrosini  nazorat  qilish7. 

Moliyaviy  inqirozning  salbiy  oqibatlari  bartaraf  etish  bo‘yicha  chora-tadbirlarni 

ishlab chiqish va amalga oshirish 

A.  1345267 



401 

 

B.  2314567 



C.  1234567 

D.  1534267 

 

 

185.  Moliyaviy  risklar  va  ularni  neytrallashtirish  masalalari  strategik  moliyaviy 



tahlilning qaysi segmentida ko‘rib chiqiladi 

A.  moliyaviy xavfsizlikni ta’minlashda 

B.  moliyaviy resurslarni shakllantirishda 

C.  moliyaviy resurslarni taqsimlashda 

D.  moliyaviy boshqaruv sifatini oshirishda 

 

 



186. Korxonalar bankrotligi (iqtisodiy nochorlik) –bu .... 

A.  fuqarolik sudi tomonidan e’tirof etilgan, qarzdorning pul majburiyatlari bo’yicha 

kreditorlar talablarini  hajmda qondirishga qodir emasligi 

B.  xo’jalik  sudi  tomonidan  e’tirof  etilgan,  qarzdorning  pul  majburiyatlari  bo’yicha 

kreditorlar talablarini to’la hajmda qondirishga va (yoki) majburiy to’lovlar bo’yicha 

o’z majburiyatini to’la hajmda bajarishga qodir emasligi 

C.  xakamlik sudi tomonidan e’tirof etilgan, qarzdorning pul majburiyatlari bo’yicha 

kreditorlar talablarini ma’lum bir hajmda qondirishga bajarishga qodir emasligi 

D.  xo’jalik sudi tomonidan e’tirof etilgan, qarzdorning xaridorlar talablarini ma’lum 

bir  hajmda  qondirishga  yoki  majburiy  to’lovlar  bo’yicha  o’z  majburiyatini  qisman 

ravishda bajarishga qodir emasligi 

 

 



187. Korxonalarda bankrotlik alomatlari qanday holatlarda mavjud hisoblanadi 

A.  majburiyatlar  yoki  to’lovlar  majburiyati  yuzaga  kelgan  kundan  e’tiboran  bir  yil 

davomida qarzdor tomonidan bajarilmagan bo’lsa 

B.  mol  etkazib  beruvchi  va  xaridorlar  oldida  majburiyatlar  yuzaga  kelgan  kundan 

e’tiboran bir oy davomida korxona tomonidan bajarilmagan bo’lsa 

C.  majburiyatlar  yoki  to’lovlar  majburiyati  yuzaga  kelgan  kundan  e’tiboran  uch  oy 

davomida qarzdor tomonidan bajarilmagan bo’lsa 

D.  korxonalarning  jami  majburiyatlari  yuzaga  kelgan  kundan  e’tiboran  olti  oy 

davomida qisman bajariladigan bo’lsa 

 

 



188 . Sudgacha sanatsiya qilish deganda nimani tushunasiz 

A.  pul  majburiyatlari  bo’yicha  kreditorlarning  talablarini  qondirishga  va  (yoki) 

majburiy  to’lovlar  bo’yicha  o’z  majburiyatini  bajarishga  qodir  bo’lmagan  yuridik 

shaxs yoki yakka tartibdagi tadbirkor 

B.  xo’jalik  sudi  tomonidan  qarzdor  yuridik  shaxsga  nisbatan  uning  to’lov 

qobiliyatini  tiklash  hamda  kreditorlar  oldidagi  qarzini  uzish  maqsadida  qarzdorning 

ishlarini  boshqarish  vakolatlarini  sanatsiya  qiluvchi  boshqaruvchiga  o’tkazmagan 

holda qo’llaniladigan bankrotlik taomili 

C.  bankrotlik 

taomillarini  o’tkazish  maqsadida  xo’jalik  sudi  tomonidan 

tayinlanadigan shaxs 



402 

 

D.  qarzdor  yuridik  shaxsning  muassislari  yoki  uning  mol-mulki  egalari,  kreditorlar 



va  boshqa  shaxslar  tomonidan  qarzdorning  to’lov  qobiliyatini  tiklash  hamda 

bankrotligining oldini olish maqsadida ko’riladigan chora-tadbirlar 

 

 

189 .  Qanday  me’zonlar  asosida  bankrotlik  to’g’risidagi  ish  xo’jalik  sudi  tomonidan 



ko’rib chiqiladi 

A.  bankrotlik  alomatlari  sezilsa,  korxona  majburiyatlari  eng  kam  ish  xaqining  besh 

yuz  karrasini  va  yakka  tartibdagi  tadbirkorga  nisbatan  esa  eng  kam  ish  haqi 

miqdorining kamida o’ttiz karrasini tashkil etadigan bo’lsa 

B.  bankrotlik  alomatlari  sezilmasda,  lekin  korxona  majburiyatlari  eng  kam  ish 

xaqining bir ming karrasini tashkil etadigan bo’lsa 

C.  korxonaga  nisbatan  tijorat  banki  tomonidan  xo’jalik  sudiga  ariza  bilan  murojaat 

qilgan vaziyatda 

D.  bankrotlik  alomatlari  sezilsa,  korxona  majburiyatlari  eng  kam  ish  xaqining  ikki 

yuz  karrasini  va  yakka  tartibdagi  tadbirkorga  nisbatan  esa  eng  kam  ish  haqi 

miqdorining kamida yuz karrasini tashkil etadigan bo’lsa 

 

 



190.  Ustav  kapitalida  davlat  ulushi  bo’lgan  korxonalarning  bankrotlik  ishlari  qaysi 

davlat organi tomonidan tartibga solinadi 

A.  Itisodiyot vazirligi 

B.  O’zbekiston  Respublikasi  Vazirlar  mahkamasi  va  bankrotlik  to’g’risidagi  ishlar 

bo’yicha davlat organi 

C.  Moliya vazirligi 

D.  O’zbekiston Respublikasi Markaziy banki 

 

 



191 . Moratoriy – bu ... 

A.  qarzdorning  fuqarolik-huquqiy  shartnomasi  bo’yicha  hamda  qonun  hujjatlarida 

nazarda  tutilgan  boshqa  asoslarga  ko’ra  kreditorga  muayyan  pul  summasini  to’lash 

majburiyati 

B.  korxonalar tomonidan pul majburiyatlari va (yoki) majburiy to’lovlar majburiyati 

bajarilishini amalga oshirish 

C.  qarzdor  yuridik shaxs  tomonidan  pul  majburiyatlari va  (yoki) majburiy  to’lovlar 

majburiyati bajarilishini to’xtatib turish 

D.  davlat  byudjetiga  va  davlat  maqsadli  jamg’armalariga  to’lanadigan  soliqlar  va 

boshqa majburiy to’lovlar 

 

 

192. Sud sanatsiyasi deganda nimani tushunasiz 



A.  qarzdor  yuridik  shaxsning  muassislari  yoki  uning  mol-mulki  egalari,  kreditorlar 

va  boshqa  shaxslar  tomonidan  qarzdorning  to’lov  qobiliyatini  tiklash  hamda 

bankrotligining oldini olish maqsadida ko’riladigan chora-tadbirlar 

B.  qarzdor  yuridik shaxs  tomonidan  pul  majburiyatlari va  (yoki) majburiy  to’lovlar 

majburiyati bajarilishini to’xtatib turish 

C.  korxonalar tomonidan pul majburiyatlari va (yoki) majburiy to’lovlar majburiyati 

bajarilishini amalga oshirish 



403 

 

D.  xo’jalik  sudi  tomonidan  qarzdor  yuridik  shaxsga  nisbatan  uning  to’lov 



qobiliyatini  tiklash  hamda  kreditorlar  oldidagi  qarzini  uzish  maqsadida  qarzdorning 

ishlarini  boshqarish  vakolatlarini  sanatsiya  qiluvchi  boshqaruvchiga  o’tkazmagan 

holda qo’llaniladigan bankrotlik taomili 

 

 



193. Sudgacha sanatsiya qilishning sub’ektlariga kimlar kirmaydi 

A.  Mahalla fuqaro yig’ini raisi va uning faollari 

B.  qarzdor yuridik shaxsning muassislari (ishtirokchilari) 

C.  qarzdorning mol-mulki egasi 

D.  davlat organlari va boshqa shaxslar bo’lishi mumkin 

 

 



194. Korxonani  davlat tomonidan yordam ko’rsatgan holda sudgacha sanatsiya qilish 

muddati qancha bo’ladi 

A.  olti oydan sakkiz oygacha muddatga joriy etiladi 

B.  o’n ikki oydan yigirma to’rt oygacha muddatga joriy etiladi 

C.  uch oydan etti oygacha muddatga joriy etiladi 

D.  o’ttiz olti oydan qirq to’rt oygacha muddatga joriy etiladi 

 

 

195. Korxonalarni bankrotlik xolatiga olib keluvchi qanday guruh omillari mavjud 



A.  ichki va ma’naviy omillar 

B.  faqat ob’ektiv omillar 

C.  ob’ektiv va sub’ektiv omillar 

D.  faqat sub’ektiv omillar 

 

 

196. Tashqi boshqaruv deganda nimani tushunasiz 



A.  xo’jalik  sudi  tomonidan  qarzdor  yuridik  shaxsga  nisbatan  uning  to’lov 

qobiliyatini  tiklash  hamda  kreditorlar  oldidagi  qarzini  uzish  maqsadida  qarzdorning 

ishlarini  boshqarish  vakolatlarini  sanatsiya  qiluvchi  boshqaruvchiga  o’tkazmagan 

holda qo’llaniladigan bankrotlik taomili 

B.  bankrotlik  taomili  o’tkazilayotganda  qarzdorning  muassislari  (ishtirokchilari) 

yoki qarzdor mol-mulkining egasi vakolat bergan shaxs 

C.  qarzdorning  fuqarolik-huquqiy  shartnomasi  bo’yicha  hamda  qonun  hujjatlarida 

nazarda  tutilgan  boshqa  asoslarga  ko’ra  kreditorga  muayyan  pul  summasini  to’lash 

majburiyati 

D.  xo’jalik  sudi  tomonidan  qarzdor  yuridik  shaxsga  nisbatan  uning  to’lov 

qobiliyatini  tiklash  maqsadida  qarzdorning  ishlarini  boshqarish  vakolatlarini  tashqi 

boshqaruvchiga o’tkazgan holda qo’llaniladigan bankrotlik taomili 

 

 

197. Bankrotlik to’g’risidagi ishni ko’rish qancha muddatda amalga oshiriladi 



A.  ariza  ish  yuritishga  qabul  qilinganligi  haqida  ajrim  chiqarilgan  kundan  e’tiboran 

uch oydan ortiq bo’lmagan muddatda ko’rib chiqilishi lozim 

B.  ariza  ish  yuritishga  qabul  qilinganligi  haqida  ajrim  chiqarilgan  kundan  e’tiboran 

olti oydan ortiq bo’lmagan muddatda ko’rib chiqilishi lozim 




404 

 

C.  ariza  ish  yuritishga  qabul  qilinganligi  haqida  ajrim  chiqarilgan  kundan  e’tiboran 



etti oydan ortiq bo’lmagan muddatda ko’rib chiqilishi lozim 

D.  ariza  ish  yuritishga  qabul  qilinganligi  haqida  ajrim  chiqarilgan  kundan  e’tiboran 

to’rt oydan ortiq bo’lmagan muddatda ko’rib chiqilishi lozim 

 

 



198. Konservatsiya – bu ... 

A.  asosiy  vositalarni  foydalanishga  topshirish  yoki  konservatsiya  qilingan  ob’ektlar 

qurilishini  tugallash  ishlari  boshlanishini  ta’minlash  bo’yicha  kompleks  chora-

tadbirlar 

B.  asosiy  vositalar  yoki  qurilishi  tugallanmagan  ob’ektlarning  tegishli  qaror  bilan 

belgilanadigan davrda saqlanishini ta’minlash bo’yicha kompleks chora-tadbirlar, bu 

davr tamom bo’lgach ulardan foydalanilishi yoki qurilish davom ettirilishi kerak 

C.  asosiy  vositalarni  tiklash  (qurish  va  qurilishni  oxiriga  etkazish)  yoki  sotib  olish 

uchun  amaldagi  xarajatlar  qiymati,  shu  jumladan  to’langan  va  qoplanmaydigan 

soliqlar (yig’imlar), shuningdek keltirish va montaj qilish 

D.  qarzdorning  fuqarolik-huquqiy  shartnomasi  bo’yicha  hamda  qonun  hujjatlarida 

nazarda  tutilgan  boshqa  asoslarga  ko’ra  kreditorga  muayyan  pul  summasini  to’lash 

majburiyati 

 

 



199.  Tarkibiy  o’zgartiriladigan  korxonalar  va  ularga  nisbatan  bankrotlik  tartiboti 

qo’llanilgan  korxonalar  mol-mulkini  sotish  qanday  shakllarda  amalga  oshirilishi 

mumkin: 

A.  birjadan tashqari valyuta bozorlari va kim oshdi savdolarida 

B.  fond bozori, sug’urta kompaniyalari, lizing kompaniyalari orqali 

C.  kim  oshdi  savdolari,  birja  savdolari  tanlov  bo’yicha  savdolar,  oshkora  oferta 

shartlaridagi to’g’ridan-to’g’ri savdolar 

D.  faqat kim oshdi savdolari orqali amalga oshiriladi 

 

 

200. Korxonalarda tashqi boshqaruv qancha muddatga joriy etiladi 



A.  o’n oydan yigirma besh oygacha 

B.  olti oydan yigirma oygacha 

C.  o’n olti oydan yigirma to’qqiz oygacha 

D.  o’n ikki oydan yigirma to’rt oygacha 

 

 

 

 

 

 

 

 



405 

 

TALABALAR BILIMINI BAHOLASH MEZONLARI 



 

Baholash 

usullari 

Baholash mezonlari 

Testlar, 

yozma 

ishlar, 


og‘zaki 

savol-


javoblar. 

86-100  ball  “a’lo”:  Fanga  oid  nazariy  bilimlarni  toʻla  oʻzlashtira  olish. 

Xulosa  va  qaror  qabul  qilish.  Ijodiy  fikrlay  olish.  Mustaqil  mushohada 

yurita  olish.  Olgan  bilimlarini  amalda  qoʻllay  olish.  Mohiyatini 

tushuntirish. Tasavvurga ega boʻlish. 



71-85 ball “yaxshi”: Mustaqil mushohada qilish. Olgan bilimlarini amalda 

qoʻllay olish.Mohiyatini tushuntirish. Bilish, aytib  berish. Tasavvurga ega 

boʻlish. 

5-70 ball“qoniqarli”: Mohiyatini tushuntirish. Bilish, aytib berish. Ma’lum 

bir tasavvurga ega boʻlish. 



50-54  ball  “qoniqarsiz”:  Fan  boʻyicha  nazariy  va  amaliy  bilimlarni 

bilmaslik, 



 

Reyting baholash turlari 

 

Nazorat shakllari 

Maksimal 

ball 

Umumiy 

ball 

Joriy nazorat 



36 

100 


Oraliq nazorat 

34 



Yakuniy nazorat 



30 

Joriy baholash 

Maksimal ball 

Oʻtkazi

sh 

vaqti 

Joriy nazorat (20 ball) 

MT (16 ball) 

36 

Semestr 


davomi

da 

Joriy nazorat darslarga faol ishtiroki  va 

oʻzlashtirish 

darajasi, 

mashg‘ulot 

daftarlarining 

yuritilish 

holati 

va 


mavzular 

boʻyicha 

vazifalarining 

Mustaqil  ta’limni  baholash 

topshiriqlarining  portfoliosi 

(prezetatsiya,  testlar,  yozma 

ish  variantlari,  keys  stadilar) 



406 

 

 



 

Oraliq baholash 

Maksimal 

ball 

Oʻtkazish 

vaqti 

№ 

Oraliq nazorat (20 ball) 

MT (14 ball) 

34 

Semestr 

davomida 

Oraliq  nazorat  ma’ruza 



darslarida 

faolligi,mashg‘ulot 

daftarlarining 

yuritilish 

holatini 

e’tiborga  olish 

vaoraliq  nazorat  nazorat 

ishining  baholanishi  orqali 

amalga oshiriladi. (9 ball) 

Mustaqil 

ta’limni 

baholash 

topshiriqlarining 

partfoliosi 

(prezetatsiya, 

testlar, 

yozma  ish  variantlari, 

keys  stadilar)  orqali 

amalga  oshiriladi.      (5 

ball) 

14 

I oraliq 



davomida 

(semestrning  

1-9 haftasi) 

II 


Oraliq  nazorat  ma’ruza 

darslarida 

faolligi, 

mashg‘ulot 

daftarlarining 

yuritilish  holatini  e’tiborga 

olish 

vaoraliq 



nazorat 

nazorat ishining baholanishi 

orqali  amalga  oshiriladi.         

(11 ball) 

Mustaqil 

ta’limni 

baholash 

topshiriqlarining 

partfoliosi 

(prezetatsiya, 

testlar, 

yozma  ish  variantlari, 

keys  stadilar)  orqali 

amalga 


oshiriladi.      

(9 ball) 

20 

II oraliq 



davomida 

(semestrning 

10-18 haftasi) 

 

 

bajarilishini 

e’tiborga 

olish 


orqali 

amalga oshiriladi. 



orqali amalga oshiriladi 

Download 4,94 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   340   341   342   343   344   345   346   347   348




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish