O’quv materiallari mavzu: hayvolar morfologiya fanini mazmuni, mohiyati va vazifalari



Download 2,63 Mb.
bet145/188
Sana01.06.2022
Hajmi2,63 Mb.
#624565
1   ...   141   142   143   144   145   146   147   148   ...   188
Bog'liq
morfologiya

Yurakning fibroz skeleti. Yurak qorinchasi va bo’lmasi muskullarini atrioventrikulyar va arteriya fibroz – annulus fibrosis arteriosis halqalaridan hosil bo’lgan fibroz skeleti bo’lib turadi. Bu halqalar qon tomirlari teshigi og’zida bo’ladi. qoramollarning fibroz halqalarida o’ng va chap yurak suyakchalari - os. Cordis dexta et sinistra aorta klapanining asosida esa chap yurak tog’ayi joylashadi. Uning halqalari bittadan uchtagacha bo’ladi.
Yurakni qo’zg’atuvchi nerv – muskul sistemasi. Tirik organizmning yuragi doim harakatlanib, qon qabul qiladi va uni tomirlarga haydab beradi. Yurak bo’lmasi bilan qorinchasi navbatma – navbat ishlaydi. Yurak bo’lmalari kengayib, qon qabul qiladi, keyin qisqarib uni qorinchalarga o’tkazadi, u qisqarib, qonni yana haydaydi. Shunday qilib, ularning biri qisqarib, ikkinchisi kengayganda bir oz pauza (tanaffus) bo’ladi, shunda yurak dam oladi. yurakning bunday ritmik ishlashini o’tkazuvchi nerv – muskul sistemasi - sustema sinaventricularis cordis (s. s. v.) ta’minlaydi. Bu sistema tipik bo’lmagan bir qancha muskul tugunlaridan iborat.
Tugunlarda miofibrill kam, sarkoplazma esa ko’proq bo’ladi. Shuning uchun ham tugunlar oqish ko’rinadi. Qo’zg’alishni o’tkazuvchi sistemaning tugunlari ana shu tolalardan tuzilgan.
Sinus tuguni - nodulus sinoauricularis (keith - flack) oldingi kovak vena bilan yurak qulog’i orasida, epikard ostida joylashadi, shakli o’roqqa o’xshash bo’ladi.
Atrioventrikulyar tugun - nodulus atriventricularis (aschoff - tawara) yurak bo’lmalari to’sqichining orqaroq qismida, oval teshikdan pastroqda joylashadi. Bu tugunning davomi gis tutami - fasciculus atrioventricularis (his) deb ataladi. U qorinchalar orasidagi to’siqqa kirib, ikkita oyoqchaga bo’linadi. Oyoqchalar qorincha muskullariga tarqalib, ularda purkinye tolalariga aylanadi va yurakning endokard qavati ostida chigal hosil qilib tugaydi. Qo’zg’alish o’tkazuvchi sistema tugunlariga nerv hujayralari qo’shilib, qo’zg’alishni yurakning bir qismidan ikkinchi qismiga o’tkazadigan va yurak bo’lmalarining qisqarishini muvofiqlashtiradigan sistema ana shu hisoblanadi.

Download 2,63 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   141   142   143   144   145   146   147   148   ...   188




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish