O’quv materiallari ma’ruzalar matni mavzu-1: Kirish. Kursning vazifasi. Quyosh elementlarining xalq xo’jaligida qo’llanilishi. Quyosh nurlanishi. Reja

p-n- o’tish olish texnologiyasi. Buning uchun asosi p- material olib (kirishma atomlari) akseptorlar bilan legirlangan uning ustiga (kristall sirtiga) donorli xossasiga ega bo’lgan kirishma atomlari ma’lum qatlam bilan qoplanadi. Agar asos qilib n-material olinsa, unda odatda diffuziya qilib akseptor kirishma atomlari olinadi. Bunda temperatura va diffuziya vaqti shunday tanlab olinadiki:

1. 
   Diffuziyalangan atomlarning kirish chuqurligi bir necha 10 mkm yoki undan katta, kichik bo’lishi mumkin.
   
2. 
   Kristall sirti atrofdagi diffuziya qilingan atomlar konsentrasiyasi yoki miqdori kristalldagi mavjud donor yoki akseptor konsentrasiya miqdoridan katta bo’lishi shart. Ularning joylashishini quyidagicha ko’rsatish mumkin.
   

N (sm^-3)

E_c

N_d

N_a

E_v

Na

х (мкм)
t₁ t₂ t₃ t₄

4.1-rasm. Diffuziyalanayotgan atomlar konsentratsiyasining chuqurligiga bo’g’liqligi.

p-n- o’tish chuqurligi deganda kristall sirtida n=p yoki N_A=N_d bo’lgan nuqtagacha bo’lgan masofaga aytiladi. Diffuziyant o’ta toza bo’lishi kerak. Diffuziya yo’li bilan p-n- o’tish olishda quyidagilarni, ya’ni olinayotgan diffuziant va diffuziya bajarilayotgan sirt o’ta toza bo’lishini ta’minlash kerak. Shuningdek, diffuziya yuqori temperaturada bajarilishi uchun uning hisobiga har xil paydo bo’ladigan termodeformasiyalarni hisobga olish kerak. Diffuziya yo’li bilan keskin p-n- o’tish olish yoki ma’lum qalinligini bir xil konsentrasiyada legirlash mumkin emas.