Ludomaniya – kasallik
“Kibernetik ludomaniya” tushunchasi
jahon meditsina amaliyotiga rasman
kiritilgan kasallik nomi. Kiberludomaniya
— kompyuter o’yinbozligi. Kompyuter
o’yinlariga haddan ortiq, bog’lanib
qolishning asoratlari yoshlarning hayot
tarzida, jismoniy va maʼnaviy sog’ligida
namoyon bo’ladi.
O’quvchi-yoshlarda kompyuter o’yinlariga qaramlikni yuzaga
keltiruvchi omillar
Ijtimoiy
Azart o’yinlarning cheklanmaganligi, tele-radio reklamalarning ta’siri,
huquqni muhofaza qiluvchi organlar tomonidan ta’sir ko’rsatilmasligi,
oilalarning yashash joylarini tez-tez o’zgartirib turishi, oilalarning
iqtisodiy qashshoqligi.
Shaxsiy
Azart o’yinlarni yoshlikdan o’ynash; erta yutuqlarni qo’lga kiritish;
impulsiv xulqning sust nazorat qilinishi; bolalikdan agressiv, qo’pol xulq-
atvorga egalik; tengdoshlari oldida “o’zini ko’rsatish” istagi; depressiya,
xavotirlanish va yolg’izlik hissi; o’z-o’ziga bahoning pastligi; shaxsiy
jamg’arma mablag’ga egalik.
Psixologik
Xarakterning mazkur turiga tegishlilik, yuzaga keladigan tuyg’ularning
jozibadorligi, shaxslararo dezadaptatsiya
Bilogik
Genetik layoqatlilik
Ijtimoiy-
pedagogik
Ota-onalarda addiktsiya haqida bilimlarning mavjud emasligi; ota-
onalarning oilani boshqarish va farzandlarini nazorat qila olmasligi; oilada
bolalarni haddan tashqari qo’pol va shafqatsiz jazolash; oila a’zolarining
deviant xulq-atvorga egaligi; ota-onalarning azart o’yinlarga qarshilik
qilmasligi; boshlang’ich sinfdan o’quv jarayonidagi o’zlashtirmaslik;
mazkur muammo bo’yicha pedagoglarning kompetent emasligi.
Kompyuter o’yinlariga qaramlikning pedagogik-
profilaktik modeli
Kompyuter o’yinlariga qaramlik profilaktikasi bo’yicha pedagogning faoliyati
O’quvchi-yoshlarda kompyuter o’yinlariga qaramlikni kamaytirish
O’quvchilar bilan
Ota-onalar bilan
Birlamchi diagnostika, maxsus kurslarhisobiga
shaxsiy fazilatlarni tarkib toptirish, muqobil ijodiy
faoliyatga jalb etish, tengdoshlar bilan ishlash,
sport tadbirlari
Mediasavodxonlikni oshirish, kompyuter o’yinlarga
qaramlik muammosi bo’yicha ma’rifiy ishlar,
kommunikativ qobiliyatlarini rivojlantirish, bolalar
bilan birgalikda tadbirlar o’tkazsih: kechalar, tabiat
qo’yniga sayr, oilaviy lagerlardadam olish
Pedagoglarni kompyuter o’yinlariga qaramlik profilaktikasiga tayyorlash
Didaktik materiallarni tayyorlash
O’qitishni texnologik tashkil etish
Kompyuter o’yinlariga qaramlik profilaktikasi uchun kompetent pedagog
Model samaradorligi ko’rsatkichlari
Nazorat turlari:
internal; eksternal
Kompyuter o’yinlariga qaramlik
Dushmanlik
Tajovuzkorlik
Xavotirlanish
Pedagogik-profilaktik shakl, metod va usullar
•
Guruhiy va individual ish;
•
Kognitiv-xulq-atvor metodlari;
•
Artterapiya;
•
Tanaga yo’naltirilgan terapiya;
•
Rolli o’yinlar;
•
Guruhiy munozaralar;
•
Treninglar mashg’ulotlari sikli;
•
Tematik tarbiyaviy soatlar;
•
Ijodiy konkurslar.